تلاش بندر برای خنثی کردن دیپلماسی ظریف

دیپلماسی ایرانی: عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات در گفت وگو با پایگاه خبری ایلاف، پایگاه نزدیک به لیبرال های مخالف عربستانی که مقر آن در لندن است، درباره سفرش به تهران گفت که هدف از این سفر مذاکره بر سر برنامه هسته ای ایران نبوده و این سفر بر اساس برنامه ای از قبل تعریف شده انجام شده است. وی در عین حال تاکید کرد، سفر اخیر بندر بن سلطان، رئیس سازمان امنیت و رئیس شورای عالی امنیت ملی عربستان به ابوظبی با محور برنامه هسته ای ایران بوده است.  

فردای روزی که توافق نامه هسته ای ایران با کشورهای بزرگ در ژنو امضا شد، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بی کار ننشستند و تحرکات دیپلماتیکی را آغاز کردند. تحرکاتی که بسیاری آن را "بازار سیاسی کشورهای عربی" توصیف کرده و نسبت به عواقب آن در آینده هشدار دادند.

این در حالی است که به نظر می رسد بر سر چگونگی برخورد با پرونده هسته ای ایران بعد از توافق ژنو اختلاف هایی میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس ایجاد شده به گونه ای که بسیاری از تحلیلگران سفر وزیر امور خارجه امارات به ایران را ایجابی دانسته و آن را با هدف دور شدن از مواضع تند عربستان علیه ایران قلمداد کرده اند.

در همین رابطه تماس های بسیار فشرده ای به شکل علنی و سری میان پایتخت های کشورهای عربی خلیج فارس با ایران در جریان است و تهران تلاش دارد تا آنها را از بابت توافق ژنو مطمئن سازد. سفر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به عمان و کویت نیز در همین راستا بوده است.

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که همگی متحدان ایالات متحده هستند نسبت با توافق هسته ای با محافظه کاری برخورد می کنند، حتی برخی از مسئولان آنها خواستار دریافت تضمین هایی برای تامین امنیت آنها در خلال توافق ژنو شدند.

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس همچنین از نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه نگران هستند و مدعی اند که تهران تلاش دارد تا هیمنه خود را بر منطقه مسلط کند، برای همین تنش های طایفه ای نیز به میان آمده است.  

با وجود این تحرکات روشن دیپلماتیک، شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی گفت: «برنامه سفرش به تهران از قبل برنامه ریزی شده بود و تاریخ آن از چند ماه پیش پیش بینی شده بود.»

وی همچنین بر اهمیت گسترش روابط میان دو کشور تاکید و برای دولت جدید ایران آرزوی موفقیت کرد.

وزیر امور خارجه امارات درباره روابط کشورش با ایران گفت: «این روابط قدیمی و تاریخی است و می تواند بر اساس احترام متبادل، حسن همجواری و همکاری های مشترک به خوبی پیش رود و آینده روابط را بسازد. این روابط می تواند ضمن ثبات منطقه روابط دوستانه ای را میان دو کشور در سایه رهبری فرزانه حاکم بر دو طرف ایجاد کند.»

وی بر همکاری های تجاری با ایران تاکید کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران شریک کامل تجاری امارات متحده عربی است و دو طرف تمایل بسیاری دارند که از بخش های خصوصی برای سرمایه گذاری در خاک دو کشور حمایت کنند.»

این در حالی است که امیر بند بن سلطان، رئیس شورای امنیت ملی و رئیس سازمان امنیت عربستان در سفر خود به امارات که به طور سری انجام شده بود مذاکرات مفصلی را بر سر برنامه هسته ای ایران با مقام های اماراتی انجام داد. وی در این سفر درباره پرونده پرتنش سوریه نیز مذاکره کرد و درباره چگونگی برگزاری کنفرانس ژنو 2 مذاکرات مفصلی را با طرف اماراتی انجام داد.

با این حال سفر ظریف به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خالی از لطف نبوده است. وی در این سفر بر ضرورت درک جوانب ایجابی توافق ژنو تاکید کرد و بر گسترش روابط ایران با کشورهای منطقه صحه گذاشت.

وزیر امور خارجه ایران همچنین بر لزوم عادی سازی و گسترش روابط با کشورهای عربی در راس آنها عربستان سعودی تاکید کرد و همچنین گفت که با طرف های اماراتی برای حل بسیاری از مسائل به رایزنی پرداخته است.

جواد ظریف همچنین تصریح کرد، اولویت ایران توسعه روابط منطقه ای است و تلاش دارد تا در این رابطه تلاش های بسیاری را انجام دهد اگر چه بعید دانست که در آینده نزدیک سفری به عربستان سعودی داشته باشد.

تحلیلگران بر این باورند که با توجه به سفر وزیر امور خارجه امارات به ایران از یک سو و سفر جواد ظریف به کشورهای عربی کویت و عمان از سوی دیگر صفحه تازه ای از روابط ایران با کشورهای عربی گشوده می شود و در عین حال از تاثیرگذاری تحرکات عربستان در منطقه علیه ایران نیز تا اندازه بسیاری کاسته خواهد شد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11