ترکیه و افتتاح" تونل بسفر"

دیپلماسی ایرانی: در روزهای اخیر همزمان با نوزدهمین سالگرد استقرار جمهوری ترکیه ، تونل بزرگ زیردریایی "بسفر" که دو بخش اروپایی و آسیایی استانبول را به هم وصل می کند، افتتاح شد. در مراسم افتتاح این تونل که از آن به عنوان پروژه بزرگ " مرمره" نام برده می شود عبدالله گل و رجب طیب اردوغان رییس جمهور و نخست وزیر ترکیه  به همراه "شینزو آبه" نخست وزیر ژاپن حضور داشتند.

به گزارش "سی. ان .ان" ترک این تونل به لحاظ طول و اینکه دو قاره را به هم وصل می کند یکی از کم نظیر ترین و از لحاظ عمق بی نظیرترین تونل جهان محسوب می شود و هزینه ساخت آن بیش از 3 میلیارد یورو بوده است.
تونل بسفر به طول 13 کیلومتر و 600 متر و در عمق 60 متری دریا است. این در حالی است که تونل" مانش "که بین فرانسه و بریتانیا است، با 52 کیلومتر طول بلند ترین تونل زیر آبی جهان شناخته شده و در عمق 40 متری آب ساخته شده است.
 ایده نخست ساخت تونل "بسفر" 150سال پیش از سوی" سلطان عثمانی " ارایه شده است. گفتنی است ساخت این تونل در بیرون آب انجام شده و یک کانال از پیش ساخته شده به زیر آب منتقل شده است.

این پروژه از سال ۲۰۰۴ و با حضور چشمگیر ژاپنی ها کلید خورد و سرانجام در نودمین سالگرد تشکیل جمهوری ترکیه و با حدود ۴ سال تأخیر به صورت نمادین افتتاح شد اما هنوز تا استفاده مردم از آن زمانی طولانی باقی مانده است.

از ۴میلیادر هزینه ساخت این پروژه که «پروژه قرن» نام گرفته یک میلیارد دلار آن را ژاپنی ها سرمایه گذاری کردند و حالا رجب طیب اردوغان،نخست وزیر ترکیه که سابقه شهرداری استانبول را هم دارد آن را به عنوان یکی از برگ ها زرین کارنامه خود معرفی کرده است. مقام های ترکیه امیدوار هستند که با به کارگیری رسمی این تونل ۵/۱ میلیون نفر بتوانند روزانه با استفاده از مترو میان بخش های آسیایی و اروپایی استانبول رفت و آمد کنند.قطاری که دو سوی تنگه بسفر را به هم وصل می کند در ۵۶ متری زیر آب حرکت می کند و نخست وزیر ترکیه مدعی شده که این تونل مستحکم ترین سازه ساخته شده در این کشور است.

قرار است پس از به کارگیری ابتدا تنها قطارهای مترو در این تونل حرکت کنند و گفته شده که از سال ۲۰۱۵ خودروها هم می توانند در آن حرکت کنند. زیمنس آلمان  همه سیستم های هدایت کننده و الکترونیکی تونل و شرکت BASF  مواد لازم برای بتون ویژه آن را تولید کرده است. استانبول روی خط زلزله است و به همین خاطر نگرانی های جدی درباره امنیت این تونل وجود دارد اما مقام های دولت ترکیه در تلاش برای اطمینان بخشی درباره استحکام این تونل هستند. شاید به همین خاطر است که در ۱۵ روز نخست به کارگیری استفاده مردم از مرمره ری رایگان اعلام شده است. 

اخبار مربوط به افتتاح و مشخصات این تونل در حالی منتشر میشود که به نقل از یکی از پیمانکاران بزرگ و توانمند ایرانی 8 سال پیش زمانی که جمعی از پیمانکاران کشورمان برای انعقاد قرارداد ساخت و احداث 100 دستگاه هتل تحت عنوان "هتلهای راحت " با مشارکت یک شرکت سوئیسی و ترک با همراهی سازمان گردشگری ایران در ترکیه اقامت داشتند، در بخش دیگری از همان هتل ، قرارداد ساخت تونل یادشده منعقد شد.

متاسفانه به دلیل بروز مشکلات و محدودیتها طی سالهای گذشته قرارداد احداث هتل های راحت در ایران اجرایی نشد . قراردادی که در صورت اجرایی شدن می توانست فرصتهای مناسبی را برای صنعت گردشگری کشور به همراه داشته باشد. این در حالی است که امروز در خبر ها می خوانیم، کارشناسان بر این باورند که تونل زیر آبی مرمره که آسیا و اروپا را به هم پیوند داده، علاوه بر رونق بیشتر صنعت گردشگری ترکیه در کوتاه مدت، می تواند رونق چشمگیر صنعت گردشگری آسیا و اروپا را نیز در بلندمدت در پی داشته باشد.

با نگاهی به روند اجرای پروژه ها در چند سال گذشته به این مهم می رسیم که متاسفانه از دست دادن فرصت هایی از این دست برای ایران به کررات اتفاق افتاده است . از جمله این موارد میتوان به اتوبان تهران-  شمال اشاره کرد که طبق اخبار از سال 1379 تا کنون در دست احداث بوده و گفته میشود تا کنون تنها 10 درصد پروژه اجرایی شده است.

شاید باور این واقعیت چندان خوشایند نباشد که مشکل اصلی در کشور ما کمبود توان اجرایی یا امکانات و تکنولوژی و دانش پیمانکاران ایرانی نیست بلکه موضوع به ضعف در جذب سرمایه گذاری برمیگردد.

امروز با تجربه سالهای گذشته و از دست رفتن فرصت های اقتصادی بسیار ، وقت آن رسیده که دولت تدبیر و امید راهکاری جسورانه برای جذب سرمایه گذاری خارجی برگزیند و بدور از هرگونه واهمه ای از انتقادها و البته با پذیرش پیشنهادات اصلاحی ، موضوع "سرمایه گذاری خارجی" را با دقت و ظرافت بیشتری بررسی کرده و به تحقق آن بپردازد.

موضوع "سرمایه گذاری خارجی"که تنها راه نجات توسعه ایران است می بایست با دقت زیر نظر ریاست جمهوری عملیاتی شده و زمینه های لازم برای جذب سرمایه فراهم گردد.

بر همین اساس می بایست سازمان سرمایه گذاری خارجی با تلاشی مضاعف بتواند در اجرای سیاستهای "دولت تدبیر و امید" و جذب سرمایه های خارجی فعالتر عمل نماید.