البرادعی دوست هسته ای و شفیق دشمن ایران اسلامی

دیپلماسی ایرانی: دوست و دشمن عرب ایران را بشناسید، مجموعه تازه ای است که در آن تلاش می شود دوستان و دشمنان عرب به استناد اظهارات، حرف های درگوشی و خصوصی شان با مقامات مختلف، ایده ها، نظریاتشان و اسناد مختلف منتشر شده مثل ویکی لیکس به خوانندگان معرفی شوند. البته بدیهی است که تعریف و توصیفی که از افراد در این مجموعه می شود، مطلق نیست و نمی توان به صرف آن گفت که فلان فرد دوست یا دشمن ایران است. به ویژه که در دنیای سیاست مصالح حرف اول را می زنند و افراد در خور وضعیت و جایگاهشان و آن چه در آن مقطع فکر می کنند، فورا از دوست به دشمن و از دشمن به دوست تبدیل می شوند که نمونه های آن در تاریخ فراوان است. در این جا هشتمین بخش از این مجموعه در اختیارتان قرار می گیرد:

محمد البرادعی، دوست هسته ای ایران

محمد البرادعی در دورانی که ریاست آژانس بین المللی انرژی اتمی را به عهده داشت، تلاش می کرد گزارش هایی تهیه کند که چندان حاوی بهانه ای برای حمله به ایران و انتقاد از آن نباشد. برای همین بسیاری از منتقدان غربی او را متهم به جانبداری از ایران و تهیه گزارش های همسو با منافع تهران می کردند. گفته می شد در مذاکراتش با طرف های مرتبط با پرونده هسته ای ایران نسبت به برنامه هسته ای کشورمان انعطاف بسیاری به خرج می داد. با آمدن یوکیو آمانو و ارائه گزارش های تند علیه ایران مشخص شد که گزارش های آژانس در زمان او تا چه اندازه ملایم تر بوده است. شایعات درباره او تا آن جا پیش رفت که حتی گفتند همسرش ایرانی است.

البرادعی حتی بعد از پایان دوران ریاستش بر آژانس که به مصر بازگشت و به فعال سیاسی تبدیل شد و علیه محمد حسنی مبارک وارد عمل شد نیز اظهاراتی بیان می کرد که بوی انعطاف در برابر ایران داشت. مثلا یک بار در مصاحبه با یک شبکه مصری از این که مصر با ایران رابطه ندارد انتقاد کرد و گفت در حالی که همه کشورهای جهان تلاش دارند حتی با دشمنانشان به نوعی ارتباط داشته باشند، چرا ما نباید با کشور بزرگ و مهمی چون ایران که با ما دشمنی ندارد رابطه داشته باشیم. من از این که کشورمان در طول سی سال گذشته با ایران رابطه نداشته است، افسوس می خورم. گفته می شد حتی در دوران انتخابات ریاست جمهوری مصر و رقابت نامزدها برای رسیدن به این سمت که البته در نهایت از آن کنار کشید، ایران از ریاست جمهوری او حمایت می کرد.

البرادعی متولد 17 ژوئن 1942 در شهر الدقی است. پدرش مصطفی البرادعی وکیل و رئیس سابق کانون وکلای مصر بود. او در سال 1962 با مدرک کارشناسی حقوق از دانشگاه قاهره فارغ التحصیل شده است. همسرش عایده الکاشف آموزگار ورزش مدرسه بین المللی وین است که حاصل این ازدواج یک پسر و دختر به نام های لیلی و مصطفی است. دخترش لیلی حقوقدان و پسرش مصطفی مدیر یک ایستگاه تلویزیونی در لندن است. خانواده البرادعی تا سال 2009 در لندن سکونت داشتند و بعد از سرنگونی رژیم حسنی مبارک به مصر بازگشتند.

محمد البرادعی در سال 1964 به عنوان کارمند وزارت امور خارجه در بخش اداره هیات های دیپلماتیک مشغول به کار شد. بعد از مدتی به عنوان نماینده هیئت دائمی مصر در سازمان ملل به ژنو و نیویورک رفت. در سال 1974 مدرک دکترای خود را در رشته حقوق بین الملل از دانشگاه نیویورک دریافت کرد و در همان سال به عنوان مشاور و دستیار وزیر امور خارجه وقت، اسماعیل فهمی و سپس به عنوان مسئول حقوق بین الملل در موسسه آموزش و تحقیقات سازمان ملل متحد تا سال 1980 مشغول به کار شد. بعد از آن از سال 1981 تا 1987 استاد حقوق بین الملل در دانشگاه حقوق نیویورک شد. در سال 1985 به آژانس بین المللی انرژی اتمی پیوست که در اوایل به عنوان رایزن حقوقی آژانس و سپس در سال 1993 تا معاونت مدیرکل امور خارجی آژانس ارتقا یافت. او در یکم سپتامبر سال 1997 پس از رقابت با هانس بلیکس سوئدی با کسب 33 رأی از مجموع 34 رأی هیات اجرائی آژانس به ریاست آژانس بین المللی انرژی اتمی انتخاب شد که در سپتامبر 2001 برای بار دوم و سپتامبر 2005 برای بار سوم نیز به این سمت انتخاب شد. البرادعی در سال 2005 برنده صلح نوبل شد.

احمد شفیق، دشمن ایران اسلامی

سپهبد خلبان احمد شفیق، از چهره های سکولار و طرفدران پر و پا قرص حسنی مبارک است که با همان رویکرد حسنی مبارک و سازمان امنیت او با ایران میانه خوشی ندارد. دشمنی آنها با ایران بیشتر از روی اسلامی بودن و ایدئولوژی جمهوری اسلامی است و این که به ادعای خود نمی خواهند مصر اسلامی شود. شفیق در جریان رقابت های انتخاباتی خود که حمایت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه امارات متحده عربی و عربستان را پشت سر خود داشت به صراحت از ایران انتقاد می کرد و می گفت همه تلاش خود را می کند که مصر اسلامی نشود و همانند ایران افراد مذهبی و دینی وارد دولت نشوند. دشمنی او با حکومت دینی به گونه ای است که از هر گونه مبارزه با جریان های اسلامی حمایت می کند و حتی دولت اسلام گرای ترکیه را نیز به دلیل تمایلات اسلامی مفید نمی داند. گفته می شود از جمله چهره هایی که در زمان حضور حسنی مبارک در قدرت با نزدیک شدن قاهره به تهران مخالفت می کرد و بر حفظ تنش ها در روابط تلاش داشت، احمد شفیق بود. بسیاری او را به همراه عمر سلیمان، رئیس سازمان امنیت مصر در دوران مبارک از عاملان اصلی تشدید تنش ها در روابط با ایران می دانند.

سپهبد احمد محمد شفیق زکی، متولد 25 نوامبر 1941 است. وی آخرین نخست وزیر دوران مبارک به مدت 35 روز بود. قبل از آن از سال 2002 تا 2011 وزیر هوانوردی مصر بود که در دوران سمتش پرونده ای درخشان از خود به جای گذاشت. وی در توسعه ناوگان هوایی مصر بسیار تلاش کرد، برای همین او را معمار تحول صنعت هوایی مصر می دانند. همچنین بهره برداری از فرودگاه بین المللی بزرگ قاهره ماحصل دوران وزارت اوست. در این میان پرونده های فساد مالی و اداری متعددی نیز دارد که هنوز با آنها دست به گریبان است.    

در زمان انتخابات ریاست جمهوری مصر با اما و اگرهای بسیار نامزد شد که توانست به همراه محمد مرسی به دور دوم انتخابات این کشور راه یابد اما در آخر در برابر نامزد اخوان المسلمین شکست خورد.

شفیق بعد از سقوط مبارک به امارات رفت و در این کشور اقامت گزید. وی هنوز نیز در امارات به سر می برد اما تلویحا ابراز تمایل کرده است که به مصر بازگردد و فعالیت سیاسی خود را از سر بگیرد.