دلیل اصلی نارضایتی سعودی‌ها از بهبود روابط ایران و آمریکا
در هفته های اخیر، عربستان سعودی در روندی گام گذاشته که بر پایه آن، بسیاری از ناظران و تحلیلگران از تقابل مواضع این کشور با ایالات متحده، مهم ترین حامی سعودی ها سخن می گویند. در این میان، نشریه «آتلانتیک» به بررسی مهم ترین عاملی پرداخته که زمینه این تقابل را، به ویژه در بحث بهبود روابط آمریکا با ایران به وجود آورده است.
به گزارش «تابناک»، نشریه «آتلانتیک» با انتشار مطلبی به بررسی زمینه های فاصله گرفتن سیاست های عربستان سعودی از ایالات متحده پرداخته است. این نشریه اشاره می کند که سعودی ها با نپذیرفتن عضویت غیردائم شورای امنیت، کاری غیرمنتظره کردند. با این حال، این اقدام حاصل چندین ماه چالش و کشمش میان این کشور و ایالات متحده بود.
در حقیقت، این اقدام نقطه اوج انتقادات عربستان از آمریکا به سبب رویکرد منفعلانه نسبت به مداخله نظامی در سوریه، حمایت ضمنی از اخوان المسلمین در مصر و به تازگی تمایل واشنگتن به بهبود روابط با ایران به شمار می رود. بر همین اساس، به تازگی رئیس سازمان اطلاعات سعودی، از تجدیدنظر دولت متبوعش در روابط با آمریکا سخن به میان آورد.
لحن اخیر سعودی ها تا آن حد شدید بود که «تزیپی لیونی»، وزیر دادگستری رژیم اسرائیل ضمن هم ذات پنداری با آن گفت: «وقتی می شنوید که سعودی ها درباره ضرورت جلوگیری از هسته ای شدن ایران سخن می گویند، این سخنان آشنا به نظر می رسد».
هرچند مواضع ضدایرانی عربستان عمدتاً در چهارچوب رقابت منطقه ای این کشور با ایران تفسیر شده، بحث درباره کاهش تحریم های ایران نیز می تواند از جنبه اقتصادی سبب نگرانی سعودی ها شده باشد. پیش از برگزاری آخرین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو، یک مقام ارشد دولت آمریکا از تمایل واشنگتن به کاهش هدفدار و متناسب تحریم ها در مقابل اقدامات ایران در زمینه هسته ای سخن گفت.
اما ایرانی که تحت فشار ها تحریم ها نباشد، می تواند ضربه ای جدی به برنامه های اقتصادی عربستان بزند که مهم ترین محور آن را صادرات نفت تشکیل می دهد. مؤسسه سنجش اعتبار بین المللی به تازگی پیش بینی کرده که کاهش تحریم ها می تواند با وارد کردن هشتصدهزار بشکه نفت ایران به بازار، سبب کاهش قیمت های جهانی نفت شود. میزان این کاهش قیمت نیز نزدیک ۱۰ درصد پیش بینی شده است.
رهایی ایران از این تحریم ها، همچنین سبب می شود ایران در پی باز کردن پای سرمایه گذاران خارجی به کشور باشد.
در این باره، روز یکشنبه، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران پیش بینی کرد که کاهش تحریم ها، می تواند سبب ورود ۵۴. ۴ میلیارد دلار پول نفت به ایران شود که از هم اکنون، ۱۴ میلیارد دلار آن برای پر کردن شکاف های بودجه ای کنار گذاشته شده است.
شرکت های نفتی آمریکایی از هم اکنون برای این شرایط برنامه ریزی کرده اند: مدیران اجرایی ارشد این شرکت ها به تازگی در جلساتی با زنگنه شرکت کرده و مذاکراتی انجام داده اند. در همین حال، شرکت های بزرگ اروپایی همچون «توتال» و «شل» نیز درصدد بازگشت به بازار ایران هستند.
البته صنعت نفت ایران تنها حوزه ای نیست که شرکت های غربی در انتظار برداشته شدن تحریم ها از آن هستند. کمتر از یک سال پس از آن که شرکت فرانسوی «رنو» ناچار شد به سبب تحریم های آمریکا بازار ایران را ترک کند، «جنرال موتورز» آمریکا وارد مذاکره با یکی از شرکت های خودروسازی ایران شده است.
افزون بر این، شماری از دیگر شرکت های آمریکایی نیز اکنون پنهانی مشغول فعالیت در ایران هستند که بر پایه برخی گزارش ها، درآمد آن ها در سال ۲۰۱۲ به ۵۴۰ میلیون دلار رسیده است. این شرکت ها در صورت برداشته شدن تحریم ها به طور کامل و آشکار وارد بازار ایران خواهند شد.
بی گمان هنگامی که موضوع ایران مطرح می شود، سیاست های منطقه ای به اسبابی برای نگرانی عربستان سعودی تبدیل می شود؛ اما تهدید مستقیم اقتصاد این کشور، موضوع جدی تری برای آن هاست. برای کشوری که نزدیک ۹۰ درصد درآمد آن را صادرات نفت تشکیل می دهد، چشم انداز کسب منفعت از سوی یک رقیب به هزینه عربستان، موضوعی مهم و نیازمند اقدام جدی است.
بنابراین، باید گفت اقدامات اخیر عربستان سعودی بیش از هر چیز پاسخی به این تهدید بوده و تا زمانی که بازگشت ایران به جامعه بین المللی به عنوان یک احتمال مطرح باشد، این رویه عربستان تغییر نخواهد کرد.
نظر شما :