ضرر امارات از رفع تحریم‌های ایران
سیاست اقتصادی یا اقتصاد سیاسی؛ پرسش و مساله یی است که این روزها در روابط تجاری ایران با بسیاری از کشورها بدون پاسخ روشن باقی مانده است چرا که با بالا گرفتن تحریم های غرب علیه ایران، بسیاری از شرکای سابق ایران اندک اندک بارخود بستند و از یاران رفتند. برخی هم ظاهرا رفتند و در خفا با ایران ماندند و برخی دیگر که مشکلی برای تجارت با ایران نداشتند، قیمت معامله با ایران را با این شرایط بالا بردند و در مقام ناز و تنعم قرار گرفتند.
کشورهایی همچون امارات، ترکیه، هند، چین ، پاکستان و... که در گذشته با ایران رابطه تجاری داشتند در این ایام تا توانستند هزینه معامله با ایران را بالا بردند و به روش های مختلف قصد استفاده از ضعف های ایران را داشتند. اما این روزها، با بالا گرفتن احتمال گشایش دیپلماتیک در روابط ایران وغرب، بحث توسعه روابط سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی و امریکا باعث تکاپوی تازه یی در منطقه و میان این کشورها شده که نشانه هایی از تغییر در رفتار اقتصادی و سیاسی این کشورهاست.
در سوی نادیده این ماجرا، کشوری مانند امارات که تا همین ماه های اخیر اقدام به اخراج تاجران و فعالان اقتصادی ایران از این کشور می کرد، در اقدامی تازه از این کار فعلا صرف نظر کرده و فشار بر فعالیت های اقتصادی ایرانیان را اندکی کاهش داده تا شاید در روزهای پیش روی تجارت ایران سهم بیشتری از آن خود کند چرا که احتمال بازگشت ارتباط جهانی تجارت ایران، بازار سیاه و منفعت طلبانه چنین کشورهایی را به خطر انداخته است و این احتمال وجود دارد تا تجار ایرانی و اقتصاد برونگرای ایران این تجربه تلخ را فراموش نکند.
کشورهایی که به واقع در این سال ها کاسبان تحریم ایران بودند، حالا هراس دارند که حافظه تجاری ایران فراموشکار نباشد و رابطه آزاد با اروپا و امریکا، آنها را از میدان سود گیری از تجارت با ایران به در کند. حالا دوره تازه دیپلماسی ایران با غرب، هراسی شده بر بدنه تجارت سیاسی و سیاست تجاری کشورهایی که تا همین روزهای اخیر دست از سودجویی روز افزون از ایران بر نداشته بودند. حالا و در روزهایی که اندک اندک نشانه های روشنی از توافق ایران با غرب دیده می شود، این کشورها در رفتارهایشان تغییر زیر پوستی دیده می شود تا معلوم شود، این کشورها خوشحال از رابطه ایران با غرب نیستند. همچنین مسدود کردن حساب ایرانیان و اخراج ایرانیان ساکن در این کشور که تاکنون ادامه داشته به حال تعلیق درآمده و به نظر می رسد این شیخ نشین عربی بوی توافق ایران با غرب را زودتر از دیگران شنیده است. رفتارهای این شیخ نشین که اکنون بزرگ ترین کشور مبدا و طرف قرارداد در واردات ایران است، به نظر می رسد درحال تغییر است و نشانه هایی از تاثیردیپلماسی تازه ایران در جهان و منطقه در حال روشن شدن است.
خبرهای خوش ژنو و امارات از پیش باخته
این روزها و پس از دور نخست مذاکرات هسته ای، با گروه 5+1 (در ژنو) امیدها نسبت به دستیابی توافق میان طرفین تا حدی زیادی افزایش داشته و در این خصوص مسوولان کشورهای مختلف در اطراف و اکناف اقتصاد ایران را به تکاپو وادار کرده است. برخی چون کشورهای عربی دست به کارشکنی های پشت پرده اقدام کرده و برخی هم در حال بررسی رویکرد خود برای مواجهه با ساختار تازه اقتصاد ایران هستند چرا که به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، یک مقام ارشد در دولت ایالات متحده امریکا، دور نخست مذاکرات هسته یی با ایران را «امیدبخش» خوانده و خبر داده است که امریکا طرح کاهش تحریم های تهران و آزادسازی تدریجی اموال آن را در دست بررسی دارد.
این مسوول در دولت امریکا روایت کرده که در طرح کاهش تحریم های ایران پیش بینی شده که چندین میلیارد دلار از وجوه بلوکه شده ایران آزاد شود اما این وجوه به صورت قسطی آزاد تا از مخاطرات سیاسی و دیپلماتیک لغو تحریم ها پرهیز شود. حال با توجه به آنچه پیش رو است، گشایش سیاسی اقتصادی ایران و غرب باعث خواهد شد تا زمینه رقابت برای ورود به بازار ایران افزایش یابد و ترکیب شرکای تجاری ایران تغییر کند. این گونه است که کشورهای عربی خلیج فارس و خاصه امارات باید به دنبال نگه داشتن بازار کنونی و بالا بردن سهم خود در آینده باشند و با کشورهای قدرتمند اروپایی و امریکایی رقابت کنند.
با این حساب و سوابقی که این کشور در تجارت با ایران داشته به نظر می رسد پیش دستی اماراتی ها در توقف ادامه تحریم های ایران (تا حد امکان و علاقه)، برای نباختن بیشتر در بازی است که از هم اکنون بازنده آن هستند چرا که نگاهی به حجم تجارت ایران با امارات گویاست که این کشور در دهه گذشته و با نبود کشورهایی چون آلمان که روزگاری شریک اول تجاری ما محسوب می شدند، این روزها به شریک اول ایران مبدل شده اند و در ?? سال اخیر، حضور کمرنگ کشورهای اتحادیه اروپا و صادرات ضعیف کالاهای آنها به ایران فرصتی بی نظیر برای امارات متحده عربی، چین و کره جنوبی و ترکیه بود که از تحریم ایران سودی سرشار نصیب خود کنند و واسطه کالاهایی شوند که پیش از این مستقیم خریداری می شد. هر چند که این کشور با نفع تجاری خود به ایران هم در این روزگار کمک کرده است اما تجارت مجدد و انبار و قاچاق کالا از این کشور، دست آخر به ضرر مصرف کننده ایرانی بوده و تنها ارزش افزوده فراوانی (به بهانه واسطه گری بین ایران و غرب) برای این شیخ نشین ایجاد کرده و باعث رشد اقتصادی آن کشور ازجیب ایران بوده است چرا که تا پیش از تحریم ها صنایع کلیدی ایران و بازرگانی و اموراعتباری ومالی کشوردرسطح معمولی با دنیا رابطه داشت و انتقال منابع ارزی برای خرید کالا و خدمات دستخوش محدودیت ها نبود و کالاهای سرمایه یی و واسطه ازکشورهای توسعه یافته مستقیم به ایران می رسید.
حالا به همین دلیل است که تلاش این روزهای ایران برای حذف تحریم ها باعث نگرانی برخی کشورها شده زیرا تحریم تجاری، بانکی و نفتی ایران منجر به کاهش حضور کشورمان در بازارهای مختلف شده و خودبه خود فضا برای رقبای سنتی ایران باز شده است. بر این اساس است که در وحدتی ناآشکار، چین و روسیه به دو متحد استراتژیک تبدیل شده اند تا از این وضع سودی دو طرفه ببرند و عواید خود را در تداوم تحریم ها بدانند. اینگونه است که این کشورها با توجه به چنین معادلاتی می کوشند مانع توافق فوری و آسان میان کشورهای غربی با ایران شوند. در این راه هم کشوری چون امارات که طعم شیرین سود گیری از ایران در این شرایط را چشیده هم پیمان و همراه با چنین اتحادهای نا آشکاری است.
هر چند که بدون این دست اندازها هم ایران برای بازگرداندن وضعیت تجارت خارجی اش به پیش از تحریم ها راه دشواری را در پیش دارد اما با در نظر گرفتن این مشکلات و اهداف کشورهای ذی نفع در این راه می توان بهتر تصمیم گرفت و برای اقتصاد ایران نسخه یی جامع تر پیچید و راه توسعه تجاری ایران و اقتصاد را برای رشد تجاری با اروپا و امریکا تسهیل کرد چراکه در این زیان ایران، اروپایی ها هم طی یکی دو سال گذشته بازار پرسود خرید نفت از ایران را از دست داده اند و در حال حاضر انگیزه قوی برای برقراری دوباره تماس اقتصادی با ایران دارند.
کشورهایی همچون امارات، ترکیه، هند، چین ، پاکستان و... که در گذشته با ایران رابطه تجاری داشتند در این ایام تا توانستند هزینه معامله با ایران را بالا بردند و به روش های مختلف قصد استفاده از ضعف های ایران را داشتند. اما این روزها، با بالا گرفتن احتمال گشایش دیپلماتیک در روابط ایران وغرب، بحث توسعه روابط سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی و امریکا باعث تکاپوی تازه یی در منطقه و میان این کشورها شده که نشانه هایی از تغییر در رفتار اقتصادی و سیاسی این کشورهاست.
در سوی نادیده این ماجرا، کشوری مانند امارات که تا همین ماه های اخیر اقدام به اخراج تاجران و فعالان اقتصادی ایران از این کشور می کرد، در اقدامی تازه از این کار فعلا صرف نظر کرده و فشار بر فعالیت های اقتصادی ایرانیان را اندکی کاهش داده تا شاید در روزهای پیش روی تجارت ایران سهم بیشتری از آن خود کند چرا که احتمال بازگشت ارتباط جهانی تجارت ایران، بازار سیاه و منفعت طلبانه چنین کشورهایی را به خطر انداخته است و این احتمال وجود دارد تا تجار ایرانی و اقتصاد برونگرای ایران این تجربه تلخ را فراموش نکند.
کشورهایی که به واقع در این سال ها کاسبان تحریم ایران بودند، حالا هراس دارند که حافظه تجاری ایران فراموشکار نباشد و رابطه آزاد با اروپا و امریکا، آنها را از میدان سود گیری از تجارت با ایران به در کند. حالا دوره تازه دیپلماسی ایران با غرب، هراسی شده بر بدنه تجارت سیاسی و سیاست تجاری کشورهایی که تا همین روزهای اخیر دست از سودجویی روز افزون از ایران بر نداشته بودند. حالا و در روزهایی که اندک اندک نشانه های روشنی از توافق ایران با غرب دیده می شود، این کشورها در رفتارهایشان تغییر زیر پوستی دیده می شود تا معلوم شود، این کشورها خوشحال از رابطه ایران با غرب نیستند. همچنین مسدود کردن حساب ایرانیان و اخراج ایرانیان ساکن در این کشور که تاکنون ادامه داشته به حال تعلیق درآمده و به نظر می رسد این شیخ نشین عربی بوی توافق ایران با غرب را زودتر از دیگران شنیده است. رفتارهای این شیخ نشین که اکنون بزرگ ترین کشور مبدا و طرف قرارداد در واردات ایران است، به نظر می رسد درحال تغییر است و نشانه هایی از تاثیردیپلماسی تازه ایران در جهان و منطقه در حال روشن شدن است.
خبرهای خوش ژنو و امارات از پیش باخته
این روزها و پس از دور نخست مذاکرات هسته ای، با گروه 5+1 (در ژنو) امیدها نسبت به دستیابی توافق میان طرفین تا حدی زیادی افزایش داشته و در این خصوص مسوولان کشورهای مختلف در اطراف و اکناف اقتصاد ایران را به تکاپو وادار کرده است. برخی چون کشورهای عربی دست به کارشکنی های پشت پرده اقدام کرده و برخی هم در حال بررسی رویکرد خود برای مواجهه با ساختار تازه اقتصاد ایران هستند چرا که به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، یک مقام ارشد در دولت ایالات متحده امریکا، دور نخست مذاکرات هسته یی با ایران را «امیدبخش» خوانده و خبر داده است که امریکا طرح کاهش تحریم های تهران و آزادسازی تدریجی اموال آن را در دست بررسی دارد.
این مسوول در دولت امریکا روایت کرده که در طرح کاهش تحریم های ایران پیش بینی شده که چندین میلیارد دلار از وجوه بلوکه شده ایران آزاد شود اما این وجوه به صورت قسطی آزاد تا از مخاطرات سیاسی و دیپلماتیک لغو تحریم ها پرهیز شود. حال با توجه به آنچه پیش رو است، گشایش سیاسی اقتصادی ایران و غرب باعث خواهد شد تا زمینه رقابت برای ورود به بازار ایران افزایش یابد و ترکیب شرکای تجاری ایران تغییر کند. این گونه است که کشورهای عربی خلیج فارس و خاصه امارات باید به دنبال نگه داشتن بازار کنونی و بالا بردن سهم خود در آینده باشند و با کشورهای قدرتمند اروپایی و امریکایی رقابت کنند.
با این حساب و سوابقی که این کشور در تجارت با ایران داشته به نظر می رسد پیش دستی اماراتی ها در توقف ادامه تحریم های ایران (تا حد امکان و علاقه)، برای نباختن بیشتر در بازی است که از هم اکنون بازنده آن هستند چرا که نگاهی به حجم تجارت ایران با امارات گویاست که این کشور در دهه گذشته و با نبود کشورهایی چون آلمان که روزگاری شریک اول تجاری ما محسوب می شدند، این روزها به شریک اول ایران مبدل شده اند و در ?? سال اخیر، حضور کمرنگ کشورهای اتحادیه اروپا و صادرات ضعیف کالاهای آنها به ایران فرصتی بی نظیر برای امارات متحده عربی، چین و کره جنوبی و ترکیه بود که از تحریم ایران سودی سرشار نصیب خود کنند و واسطه کالاهایی شوند که پیش از این مستقیم خریداری می شد. هر چند که این کشور با نفع تجاری خود به ایران هم در این روزگار کمک کرده است اما تجارت مجدد و انبار و قاچاق کالا از این کشور، دست آخر به ضرر مصرف کننده ایرانی بوده و تنها ارزش افزوده فراوانی (به بهانه واسطه گری بین ایران و غرب) برای این شیخ نشین ایجاد کرده و باعث رشد اقتصادی آن کشور ازجیب ایران بوده است چرا که تا پیش از تحریم ها صنایع کلیدی ایران و بازرگانی و اموراعتباری ومالی کشوردرسطح معمولی با دنیا رابطه داشت و انتقال منابع ارزی برای خرید کالا و خدمات دستخوش محدودیت ها نبود و کالاهای سرمایه یی و واسطه ازکشورهای توسعه یافته مستقیم به ایران می رسید.
حالا به همین دلیل است که تلاش این روزهای ایران برای حذف تحریم ها باعث نگرانی برخی کشورها شده زیرا تحریم تجاری، بانکی و نفتی ایران منجر به کاهش حضور کشورمان در بازارهای مختلف شده و خودبه خود فضا برای رقبای سنتی ایران باز شده است. بر این اساس است که در وحدتی ناآشکار، چین و روسیه به دو متحد استراتژیک تبدیل شده اند تا از این وضع سودی دو طرفه ببرند و عواید خود را در تداوم تحریم ها بدانند. اینگونه است که این کشورها با توجه به چنین معادلاتی می کوشند مانع توافق فوری و آسان میان کشورهای غربی با ایران شوند. در این راه هم کشوری چون امارات که طعم شیرین سود گیری از ایران در این شرایط را چشیده هم پیمان و همراه با چنین اتحادهای نا آشکاری است.
هر چند که بدون این دست اندازها هم ایران برای بازگرداندن وضعیت تجارت خارجی اش به پیش از تحریم ها راه دشواری را در پیش دارد اما با در نظر گرفتن این مشکلات و اهداف کشورهای ذی نفع در این راه می توان بهتر تصمیم گرفت و برای اقتصاد ایران نسخه یی جامع تر پیچید و راه توسعه تجاری ایران و اقتصاد را برای رشد تجاری با اروپا و امریکا تسهیل کرد چراکه در این زیان ایران، اروپایی ها هم طی یکی دو سال گذشته بازار پرسود خرید نفت از ایران را از دست داده اند و در حال حاضر انگیزه قوی برای برقراری دوباره تماس اقتصادی با ایران دارند.
منبع: اعتماد
نظر شما :