چرا فرانسوی ها ترکیه را نمی خواهند؟

دیپلماسی ایرانی: "خاطرات سیاسی" مجموعه برنامه هایی است که شبکه العربیه از نیمه های اکتبر سال 2011 روزهای جمعه پخش آن را آغاز کرده است. در این برنامه، طاهر برکه، روزنامه نگار و خبرنگار لبنانی العربیه با چهره های سیاسی مطرح دنیا مصاحبه هایی را انجام می دهد که عموما بازگوکننده خاطرات آنها در دوران قبول مسئولیتشان است. خاطراتی که با همراهی و تعاملشان با رهبران سیاسی مختلف جهان همراه است.

طاهر برکه، یکی از مصاحبه هایش را با برنار کوشنر، وزیر امور خارجه اسبق فرانسه انجام داده است. چهره ای که علاوه بر سیاستمداری از جمله روشنفکران مشهور فرانسه و اروپا نیز محسوب می شود. برنار کوشنر متولد 1939 در آوینیون فرانسه است. پدرش یهودی و مادرش پروتستان است. همسرش کریستین اوکرانت، یکی از روزنامه نگاران مشهور فرانسوی است. کوشنر تا سال 1966 عضو حزب کمونیست فرانسه بود اما در این تاریخ از این حزب اخراج شد و از همین جا بود که فعالیت های ضدکمونیستی اش را نیز آغاز کرد. در سال ۱۹۷۱ سازمان پزشکان بدون مرز را بنیان نهاد اما براثر اختلاف با رئیس آن، سازمان دیگری به نام پزشکان دنیا را راه اندازی کرد. در سال ۲۰۰۳ از حامیان براندازی صدام حسین بود. او مدتی را در حزب سوسیالیست نیز عضو و از طرفداران خانم سگولن رویال بود اما بعدا از آن حزب نیز اخراج شد. تحصیلاتش علوم پزشکی است و متخصص بیماری های داخلی است. از آوریل ۱۹۹۲ تا مارس ۱۹۹۳ وزیر بهداشت و از می ۲۰۰۷ تا نوامبر ۲۰۱۰ وزیر امور خارجه فرانسه بوده است. دیپلماسی ایرانی در نظر دارد هر هفته به طور مرتب این سلسله مصاحبه ها را منتشر کند. اکنون ششمین بخش از این مصاحبه ها پیش رویتان قرار می گیرد:

از قضایایی که در زمان وزارت امور خارجه دوران شما جنجال بسیاری به پا کرد، مخالفت فرانسه با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بود. در آن موقع یک بار گفتی که عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، ضربه جنون آمیزی است. برای چه چنین موضعی اتخاذ کردی و فرانسه چنین موضعی اتخاذ کرد؟

نه نه، صحیح نیست، من چنین حرفی نزدم. بر عکس همیشه گفته ام که من انضمام ترکیه را تایید می کنم. این حرف را هم در ترکیه و هم در فرانسه زدم. به طور اساسی با رئیس جمهور بر سر تحلیل این مساله اختلاف داشتم. اما به هر حال همیشه حرف آخر را رئیس جمهور می زند. همه با درایت این موضع را تایید می کنند و در ابتدای این گفت و گو نیز گفتم که اختلاف اساسی میان من با سارکوزی بر سر مسائل سیاسی بزرگ از جمله مساله ترکیه بود. من همیشه از طرفداران افرادی بودم که می گفتند ضروری است پلی برای ربط دادن اروپا به خاورمیانه ایجاد شود و این نقش را می تواند ترکیه ای که تلاش های بسیاری در این زمینه می کند، بازی کند. لازم به یادآوری است که این پیشنهاد مورد قبول واقع شد و پیشنهاد عضویت ترکیه همچنان مطرح است. با احترام به ترک ها باید بگویم که شرایط اروپا نیز مطرح است و آنها باید آن شرایط را برای عضویت در اتحادیه اروپا اعمال کنند. وقتی من وزیر امور خارجه بودم نیکولا سارکوزی توانست صدر اعظم آلمان، آنگلا مرکل را راضی کند که این پیشنهاد را بپذیرد. البته روسای جمهور دو کشور انضمام ترکیه به اتحادیه اروپا را تایید نمی کنند. اما موضع شخصی من تغییر نکرده است.

خوب چرا؟ یعنی این که چرا موضع شخصی تو انضمام ترکیه به اتحادیه اروپا را تایید می کند اما نیکولا سارکوزی و آن طور که توانسته مرکل را راضی کند چیز دیگری است؟

بله، به دلایل بسیار. شاید لازم باشد این سوال را از او بپرسی. اما به طور کلی دلایل بسیاری درباره رویکرد به یک کشور وجود دارد. از لحاظ فرهنگی و شمار جمعیت واقعا بالای ترکیه باعث می شود تا این کشور بتواند کرسی های بسیاری را در پارلمان اتحادیه اروپا در اختیار داشته باشد و این مساله اتخاذ هر گونه سیاستی را سخت می کند. مثلا کاری که در قبال لیبی برای حفاظت از بنغازی کردیم. علاوه بر آن شمار بسیاری از ترک ها برای کار به این جا، فرانسه آمده اند. برای همین سخت است که حمایت های اقتصادی و اجتماعی به آنها در فرانسه و اروپا بدهیم. به رغم همه اینها شخصا معتقدم که انضمام ترکیه به اتحادیه اروپا چیزی ایجابی است. اگر چه این روزها این کار به دلیل وضعیت سختی که در اروپا می گذرد، سخت تر و سخت تر می شود. وقتی که تصمیم به توسعه اتحادیه اروپا گرفتیم تا شامل کشورهای اروپای شرقی سابق نیز بشود توانستیم این تصمیم را به طور گسترده ای به همه بفهمانیم. در حالی که در بسیاری از این کشورها دستمزدها بسیار با کشورهای عضو متفاوت بود، مثل بلغارستان و رومانی و چکسلواکی که ضررهای بزرگی را به حق دستمزدها در اتحادیه اروپا زدند. در این میان خیلی ها گمان می کنند که اوکراین و بلاروس بسیار نزدیک تر از ترکیه به اروپا هستند، این مساله باعث می شود تا پیچیدگی کار باز هم بیشتر شود. و مساله ای که باعث می شود امور باز هم پیچیده تر شود این است که رسیدن به توافق با کشورهای اروپایی در سایه وجود منطقه یورو و وضعیتی که بریتانیا در داخل اروپا دارد، بسیار سخت است. همه اینها باعث می شود تا از خواسته های اتحادیه اروپا کاسته شود. آن هم در کنار نرخ بیکاری ای که مثلا در فرانسه ده درصد است و 25 درصد در اسپانیا است و از این بیشتر در یونان.

درباره موضع نیکولا سارکوزی نسبت به پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا، آیا می توان گفت که لا دینی ای که حکومت فرانسه به آن پایبند است، نشانه ای برای این رد عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا است؟

طبیعتا این امر ارتباطی هم با دین دارد. اما همچنین بر حجم این کشور بزرگ اسلامی نیز تمرکز دارد که شاهد رشد و پیشرفت سریعی است، و باید بگویم که در مورد ترک ها آنها افراد بسیار فنی ای در کارشان هستند. اما توسعه اتحادیه اروپا با پیوستن کشورهایی از شرق این قاره مثل رومانی و لهستان و چکسلواکی و مجارستان چندان کار آسانی نبود و خوب هم از کار در نیامد. با پیوستن آنها ما آغاز بحران اقتصادی را دیدیم که باعث شد من به دولت سارکوزی بپیوندم. برای ما لازم بود که توضیح دهیم که از مشکل بیکاری رنج می بریم. در این جا می توانیم بپرسیم که چگونه می توانیم یک صد میلیون کارگر ترک را به جمعمان بیفزاییم در حالی که همان میزان دستمزدی که در اتحادیه اروپا به کارگران می دهند، دریافت نمی کنند. من شخصا مخالف چنین دیدگاهی نیستم. این مفهومی است که به اروپا اختصاص دارد. اما فکر نمی کنم که اروپایی محض باشد برای این که یک مفهوم جهانی است. و این پل میان اروپا و خاورمیانه به نظر من موضوع مهمی است. من بر اداره اقلیم کوزووی مسلمان نشین نظارت کردم و این امری است که هر کسی نمی تواند درک کند. اما این مساله تغییری در مسئولیت ایجاد نمی کند. بله، جمعیت کوزووو یک میلیون نفر است در حالی که جمعیت ترکیه 90 میلیون نفر است. اما وجود این ترکیب امری ضروری است. این امر بسیار شبیه بوسنی هرزگوین و آلبانی است.

ادامه دارد...