آخرین ساعات رئیس جمهور «مُرسی» به روایت «گاردین»

روزنامه گاردین با استناد به منابع اطلاعاتی خود گزارش کاملی از روزهای آخر «محمد مرسی» در کاخ الاتحادیه را منتشر کرده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، یکشنبه هفته گذشته مصادف بود با اولین سالگرد ریاست جمهوری «محمد مرسی» در مصر. اما این روز آغازی بود بر پایان مرسی و جنبش «موسوم» به تمرد در عرض تنها سه روز توانست با حمایت و مداخله ارتش، مرسی را از قدرت کنار بگذارد. روزنامه گاردین به نقل از منابع اطلاعاتی خود روایتی را از آخرین روزهای ریاست جمهوری «محمد مرسی» منتشر کرده که مشروح آن در ذیل می آید:

فرمانده ارتش نزد رئیس جمهور «محمد مرسی» آمد و یک خواسته ساده مطرح کرد: خودتان از قدرت کنار بروید.

«مگر اینکه از روی نعش من رد شوید!». این پاسخی بود که مرسی روز دوشنبه دو روز قبل از برکناری، به ژنرال «عبد الفتاح السیسی» داد.

اما دست آخر، اولین رئیس جمهور منتخب مصر به جایی رسید که خود را منزوی، بدون متحد و بدون هیچ حامی در بین نیروهای پلیس و ارتش یافت.

مقامات ارتش، مسئولان امنیتی و اعضای اخوان المسلمین می گویند، حتی وقتی کماندوهای ارتش آمدند تا او را به محلی نامعلوم ببرند، اعضای گارد ریاست جمهوری هم خیلی راحت کنار رفتند و اجازه این کار را دادند.

مقامات اخوان المسلمین می گویند از روز 23 ژوئن یعنی یک هفته قبل از آغاز تظاهرات بزرگ مخالفان، حدس می زدند که مرسی به آخر کار رسیده. نظامی ها هفت روز به مرسی وقت داده بود تا اختلافات میان خود و مردم را حل کند.

مرسی در این چند ماه آخر، تقریبا با همه نهادهای کشور درگیر بود، از سران مذهبی مسلمان و مسیحی گرفته تا دادگستری، نیروهای مسلح، پلیس و آژانس های اطلاعاتی. مخالفان سیاسی او هم اعطای اختیارات فراوان به اعضای اخوان المسلمین و دیگر اسلامگرایان در دوره مرسی و ناتوانی او در حل مشکلات عدیده اقتصادی مصر را در بوق و کرنا کردند و همین فشار افکار عمومی به او را افزایش داد.

بی اعتمادی بین مرسی و آژانس های اطلاعاتی اش آنقدر زیاد شده بود که آن ها شروع کردند به مخفی کردن اطلاعات از او. مثلا استقرار نیروها و خودروهای زرهی در شهرها، بدون اطلاع او صورت گرفت.

پلیس هم در جریان تظاهرات ها از حفاظت از دفاتر اخوان المسلمین در برابر حملات معترضان، خودداری کرد.

همین شد که مرسی وقتی برای بقای خود می جنگید، هیچ کسی را برای کمک گرفتن نداشت، تنها توانست از طریق سفرا از کشورهای غربی و گروه کوچکی از دستیارانش در اخوان المسلمین کمک بخواهد، که آن ها هم تنها کاری که توانستند بکنند، ضبط و انتشار سخنرانی دو دقیقه ای او بود.

مرسی در این سخنرانی احساسی، بر مشروعیت انتخاباتی اش تاکید. موضوعی که او بارها در جلساتش با السیسی هم درمیان گذاشته بود.

او اویل هفته دو مرتبه با السیسی و «هشام قندیل» نخست وزیر جلسه ای برای بحث در مورد راه های خروج از بحران داشت.

یکی از مقامات مصری می گوید، مرسی در تمام مدت این جلسات روی آرای انتخاباتی و مشروعیت خود تکیه می کرد. او می گوید مرسی نه برای تظاهرات های متعدد کاری می کرد و نه برای مشکلاتی مثل ناامنی، تورم، بیکاری، قطعی های برق و گره های ترافیکی که بیشترین فشارها را ایجاد کرده بود.

«مراد علی» یکی از سخنگوهای اخوان المسلمین است که می گوید ارتش از قبل تصمیم خود را برای برکناری مرسی گرفته بود. مرسی حاضر شده بود امتیازهایی بدهد، اما هیچ یک از آن ها السیسی را راضی نمی کرد.

علی می گوید: ما بی تجربه بودیم... فکرش را هم نمی کردیم بتوانند تا این حد خیانت کنند. آن ها اینطور برخورد می کردند که «یا بروید و اعلام کنید که استعفا می دهید، یا ما شما را به زندان می اندازیم».

مقامات اخوان المسلمین می گویند فهمیده بودند که خط پایان نزدیک است. یک سخنگوی دیگر اخوان می گوید: از همان 23 ژوئن می دانستیم که همه چیز تمام شده. سفرای غربی به ما گفته بودند.

این سخنگوی اخوان می گوید، «آن پترسون» سفیر آمریکا در مصر یکی از این مقامات غربی بوده که از قضیه خبر داشته است.

مرسی داخل ارتش دنبال متحد می گشت. او به دو دستیار ارشدش («اسعد الشیخ» و «رفاعه الطهطاوی») دستور داده بود که در یگان دوم نیروی زمینی ارتش در پورت سعید و اسماعیلیه که در کانال سوئز مستقر بودند، به دنبال افسران حامی او باشند.

مقامات امنیتی مطلع می گویند هدف مرسی از این دستور امتیازگیری در برابر السیسی بوده است.

هرچند که به نظر نمی رسید این دستور مرسی هم دستاوردی برای او داشته باشد، اما السیسی با مطلع شدن از این دستور، همان شانس ناچیز مرسی را هم از او گرفت. السیسی به فرماندهان تمام واحدهای ارتش دستور داد که به هیچ وجه هیچ تماسی با کاخ ریاست جمهوری نداشته باشند. او حتی برای اطمینان، نیروهای زبده ای را برای اعزام به واحدهایی که فرماندهان آن ها با دستیاران مرسی تماس داشته اند، آماده کرده بود.

مرسی به پایان خط نزدیک می شود

مرسی سعی می کرد ظاهر را حفظ کند و طوری نشان دهد که دولت در حال انجام فعالیت های روزمره است.

دفاتر او بیانیه هایی در مورد جلساتش با وزرای کابینه برای بحث بر سر موضوعاتی مثل تامین مواد غذایی در طول ماه رمضان صادر می کردند. چهار نفر از وزرای او هم مصاحبه هایی در مورد کمبود سوخت و قطعی های برق با تلویزیون داشتند، که در کاخ ریاست جمهوری ضبط شد.

مخالفان قرار گذاشته بودند اولین تظاهرات را روز 30 ژوئن یعنی در سالگرد تحلیف مرسی برگزار کنند، اما آن ها زودتر این تظاهرات ها را آغاز کردند و مرسی عملا از 26 ژوئن مجبور شد کاخ الاتحادیه را ترک کند.

فردای آن روز، مرسی و خانواده اش به شعبه گارد ریاست جمهوری در قاهره که زیر نظر ارتش است منتقل شدند، تا از آن ها مراقبت شود.

مرسی باز هم تا پیش از 30 ژوئن در کاخ «القبه» کار می کرد، تا اینکه نهایتا گارد ریاست جمهوری به وی پیشنهاد کرد که به دفتر آن ها برود.

یک مقام نظامی می گوید «عصام الحداد» دستیار سیاست خارجی مرسی با دولت های غربی تماس گرفت تا دیدگاهی خوش بینانه به آن ها ارائه کند. او همچنین بیانیه هایی به زبان انگلیسی منتشر کرد تا به رسانه های غربی بگوید میلیون ها نفری که در خیابان ها تظاهرات کرده اند، نماینده همه مردم مصر نیستند و کودتای نظامی هم تنها در حد حرف است و قابل اجرا نیست.

آنطور که روزنامه معتبر «الاهرام» نوشته، به مرسی پیشنهاد انتقال به ترکیه، لیبی یا نقاطی دیگر هم ارائه شده، اما او قبول نکرده. همین طور به او پیشنهاد شده که در صورت کناره گیری داوطلبانه از تعقیب قضایی مصون باشد.

مرسی اواخر وقت سه شنبه سخنرانی کرد و بر ماندن در قدرت تاکید کرد. او همچنین از هوادارانش خواست برای دفاع از مشروعیت او مبارزه کنند.

بلافاصله بعد از این سخنرانی بود که السیسی او را در دفتر گارد ریاست جمهوری بازداشت کرد. روز بعد از آن، ضرب الاجل ارتش برای مرسی سر رسید. ساعت پنج صبح ارتش شروع به استقرار نیروهای خود در شهرهای بزرگ کرد و ویدئوهایی از آن را در فیس بوک منتشر کرد تا به مردم اطمینان دهد. گاردهای ریاست جمهوری که مسئول محافظت از مرسی بودند، اواسط روز وی را ترک کرده و نیروهای ارتش سر رسیدند.

هیچ درگیری و بحثی پیش نیامد و مرسی بی سر و صدا رفت. عصر آن روز، السیسی برکناری مرسی را اعلام کرد.