حرکت آمریکا در مسیر قهر راهبردی با ایران

دیپلماسی ایرانی: در حالی که پیش از این جان کری وزیر امور خارجه از کنگره آمریکا خواسته بود که از تصویب تحریم جدید علیه ایران تا انتخابات ریاست جمهوری در ایران خودداری کنند، خبر تصویب تحریم های جدید و تصویب لایحه پیشگیری از ایران هسته ای در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان نشان داد که این توصیه جدی گرفته نشده است. در عین حال جان کری وزیر خارجه آمریکا روز جمعه در تل آویو از فرایند انتخابات ریاست جمهوری در ایران و رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی انتقاد کرد. آیا آمریکا به تغییر مناسبات سیاسی در ایران امیدوار بوده و اکنون از این امید فاصه گرفته است؟ سولاتی از این دست را با محمد فرهاد کلینی، تحلیلگر مسائل استراتژیک درمیان گذاشته ایم که در زیر می خوانید:

کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان به اتفاق آرا لایحه پیشگیری از ایران هسته ای (Nuclear Iran Prevention Act) را تصویب کرد. تصویب این لایحه تا چه اندازه اهمیت دارد و چه نتایجی به دنبال خواهد داشت؟

کنگره آمریکا کماکان در مسیر سیاست فشار و براندازی فرسایشی و تدریجی گام بر می دارد و این موضوع با اعلامیه دولت اوباما تفاوت محدود و تاکتیکی دارد. تصویب این لایحه در کمیته روابط خارجی بر اساس یک استراتژی مشخص است. براساس این استراتژی کنگره بیش از 110 طرح و لایحه و مصوبه علیه ایران در دستور کار داشته و دارد. امروزه مسیر یک جانبه گرایی بر اساس تحریم های یکجانبه مجددا در حال مطرح شدن است و براین اساس موضوع ایران، جدا از نقش مخرب لابی ایپک، می تواند گویای یک سناریوی جمهوریخواه هژمونگرا در برابر دمکرات برتری طلب در چند جانبه گرایی نظام بین الملل محسوب شود.

علت صدور لایجه حمله به منابع و توانایی ایران است و محتوی آن دلالت بر علت آن دارد و نوع جملات خود بیانگر اهداف است. این مصوبات خود نوعی از یک حمله سخت اقتصادی است. کافی است که خوانندگان محترم به جزئیات جلسه کمیسیون روابط خارجه مجلس نمایندگان آمریکا نگاهی بیاندازند و خود قضاوت کنند.

 این روند مصوبات در مجلس نمایندگان، در عمل شناسایی و عادی کردن سیاست فشار در فضای عمومی را با خود دارد و گامی دیگر در تشدید فشارها بر ایران است. روند فشار نمایندگان هیچ ارتباطی با خلاء تفاهم در الماتی اول ودوم ندارد و در عمل این سیاست نمایندگان در جهت تولید یک قهر راهبردی با ایران محسوب می شود. این سیاست را  لابی ایپک برای درگیرسازی هرچه بیشتر ایران وامریکا دنبال می کند و به ضرر منافع منطقه ای وجهانی امریکا منجر می شود.

باتوجه به انتخابات ریاست جمهوری در ایران و موضع گیری مقامات امریکایی در مناسبات داخلی ایران مجموعا می توان  گفت این آدرس نامناسبی برای دولت جدید نیست و بدیهی است که اهمیت سیاست مقاومت در سیاست خارجی از کارکرد بیشتری برخوردار خواهد شد و بعید میدانم که مقامات عالی کشور از این بی تدبیری مسئولین امریکایی بی تفاوت عبور کنند.

 در حالی که پیش از این جان کری از کنگره آمریکا خواسته بود که از تصویب تحریم جدید علیه ایران تا انتخابات ریاست جمهوری در ایران خودداری کنند، این تحریم ها تصویب شده است. تا چه اندازه می توان گفت  که این تحریم های جدید بر خلاف روندی است که دولت آمریکا خواهان آن است؟

رفتاربخش سیاسی دولت امریکا با بخش اقتصادی کاملا متناقض است. خیلی از مقامات سیاسی سابق امریکا و برخی ازمسئولین سیاست خارجی همچنانکه در اعلامیه خود ظاهر شده اند از اهمیت تعامل در عرصه های مختلف یاد کرده اند ولی شما میدانید که دیوید اس. کوهن، معاون وزیر دارایی آمریکا، در جلسه استماعی که در کمیسیون امور خارجی مجلس برگزار کرد ضمن بررسی تحریم های قبلی بر علیه ایران روش های جدید برای اعمال فشار بیشتر را پیشنهاد داد.

از مواضع خانم وندی شرمن تعجب می کنم ایشان درمکانی دیپلماتیک مثبت سخن می گوید وسعی در ایجاد ترمز وکنترل تقابل را از خود نشان می دهد ولی در مقابل چشمان نمایندگان بیانی دیگر دارد. وقتی که ازاهمیت اعتماد و دوری از استاندارد دوگانه گفته می شود به همین رفتارها اشاره می شود. نگاه تاکتیکی امریکا به مذاکرات اینجاست که خود را نشان میدهد. از سوی دیگر اخیرا «جیمز دابینز» دیپلمات با سابقه آمریکایی به عنوان نماینده ویژه این کشور در امور افغانستان و پاکستان معرفی شد. وی در مقالات و مواضع خود همواره به نقش کلیدی ایران تاکید داشته است و نسبت به رویکردهای متفاوت امریکا نسبت به ایران انتقاد داشته است. حال بایستی دید که منظومه این مواضع چه تصویری ایجاد می کند؟

بخش های در امریکا هستند که واقعا نمی خواهند که ابتکار عمل در اختیار اوباما باشد واین موضوع صرفا در مورد ایران نیست؛ بلکه در حوزه های دیگر سیاست خارجی خود را نشان می دهد مخالفت جمهوری خواهان و ادامه اصرار آنها نسبت به سیاست متقابل امریکا و روسیه از این دست می باشد.

  جان کری وزیر خارجه آمریکا روز جمعه در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در تل آویو از فرایند انتخابات و رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی در ایران  انتقاد کرد و گفت که با رد صلاحیت های انتخاباتی در ایران به سختی می توان گفت که انتخابات ایران به شیوه ای آزاد، رضایت بخش و قابل نظارت برگزار می شود. آیا می توان این سخنان را به این معنا دانست که آمریکا از روی کار آمدن دولتی میانه رو و خواهان مصالحه با غرب در نتیجه انتخابات آینده ناامید شده است؟

اقای جان کری در گذشته به صراحت بر دولت منتخب در ایران تاکید داشته اند و امروزه به خود حق میدهند که انتقاد کنند. بایستی یاداوری کرد که انتخابات ایران متعلق به مردم ایران است. این مردم ایران هستند که منافع ملی و ارزش های خود را پاس می دارند و صلاح و آینده خود را مشخص می کنند و هرکه را خواستند انتخاب می کنند. دامنه قدرت در ایران متمرکز نیست و دولتمندی مشخصات خود را دارد. مسئله آمریکا همچنانکه در گذشته توضیح دادم خیلی بستگی به تصمیم دولت وقت ندارد و رئیس دولت در این موضوع تعیین کننده نیست بلکه نوع جهت گیری کلان کشور و منافع ملی کشور است که کیفیت مواجهه ایران و امریکا را در چارچوب نگاه رهبری انقلاب اسلامی تعیین می نماید.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/16

انتشار اولیه: یکشنبه 5 خرداد 1392/ باز انتشار: پنجشنبه 9 خرداد 1392