حساسیت به پرونده هسته‌ای ایران کاهش می‌یابد

دیپلماسی ایرانی: وزارت اطلاعات امریکا اعلام کرده است که هنوز اطلاعات دقیقی مبنی بر توان کره شمالی در پرتاب موشک هسته ای در دست نیست. این در حالی است که واشنگتن دائما آمادگی پیونگ یانگ در شلیک بمب هسته ای را بهانه می آورد و سعی در تحریک افکار عمومی برای وارد عمل شدن علیه کره شمالی می کند. در این میان نطر دیگری نیز وجود دارد و آن این که امریکا کره شمالی را عاملی قرار داده تا ترس دنیا را از ایران افزایش دهد و به جهانیان القا کند که ایران هسته ای هم کره شمالی دیگری است که باید با آن برخورد شود. دیپلماسی ایرانی با دکتر محمدعلی بصیری ، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل امریکا در خصوص سیاست امریکا در قبال کره شمالی، احتمال پیش دستی امریکا در جنگ با این کشور و همچنین مقایسه کره شمالی با ایران توسط امریکا گفتگویی داشته است که در زیر می خوانید:

یکی از گره های کور دیگری که امریکا و کشورهای آسیایی با آن درگیرند مساله کره شمالی است. امروزه سیاست امریکا در قبال کره شمالی چیست؟

امروزه نقش عمده امریکایی ها در نظم جدید پس از فروپاشی نظم دو قطبی این بوده که نظم تک قطبی و یا هژمونی امریکا در دنیا و منطقه مورد پذیرش قرار بگیرد. البته امریکا در راستای این فرایند موانعی در حوزه بین المللی همانند روسیه فعلی، چین و تا اندازه ای اتحادیه اروپا داشته است که این هژمونی را نپذیرفته اند. در مناطق نیز دولت هایی از جمله کره شمالی، ایران، سوریه و کوبا در مقابل امریکا مقاومت می کنند. در نتیجه امریکایی ها این دولت ها را به تعبیر خود یاقی یا ساختارشکن می دانند. در آسیای شرقی کشور کره شمالی وجود دارد که همچنان به عنوان دولتی کمونیستی با دولت سرمایه داری امریکا تقابل کرده است که در نهایت از ترس آنکه اشغال نشود و مورد هجوم نظامی امریکا قرار نگیرد برای امنیت خود به سمت سلاح هسته ای رفته و با وجود تحریم ها و فشارهای شدید شاهد آن هستیم که نتیجه مثبتی نگرفته است. امروز بحث بحران کره شمالی به جنگ هسته ای سوق پیدا کرده است و برای افکارعمومی دنیا از جمله مردم آسیای جنوب شرقی بسیار حساسیت برانگیز شده است.

چین، همسایه کره شمالی اعلام کرده است که به دلیل وضع تحریم ها و فشارهای امریکا امروزه کره شمالی به این مرحله رسیده است. پیونگ یانگ هم به دلیل آنکه خود را در معرض حمله نظامی امریکا می بیند، مقاومت نشان می دهد. شما تا چه میزان با این نظریه موافق هستید؟

بله، همینطور است. در دیپلماسی امریکا بحث حرکت و تصمیم دولت های مخالف و دولت های معاند با این حرکت هژمونیک و جهانی سازی است. به هر دلیلی دولت پیونگ یانگ و مردم آن چنین روندی را نمی پذیرند و با ساختار آن مقابله می کند و این است که لاجرم به سمت سلاح هسته ای رفته است. اما فشارها و تحریم های مضاعفی که به دولت کره وارد شده سبب شده است تا خشونت و پرخاشگری آنها بیشتر شود. اخباری که هم اکنون وجود دارد این است که بخش عمده ای از مردم کره شمالی مواد غذایی لازم را ندارند که نتیجه فشارها و تحریم هاست. بنابراین دولت کره شمالی به این نتیجه رسیده است که اگر جنگی هم آغاز شود حتی اگر هسته ای هم شود، چیزی را از دست نخواهد داد، چراکه جمعیتی که به تدریچ در نتیجه فشارها از بین می رود قهرمانانه کشته می شوند. این منطقی است که امروزه کره شمالی به آن رسیده که شاید با چنین جنگی اوضاع منطقه کاملا تغییر کند، یعنی فشارها محدودتر شده و تحریم ها برداشته شوند. در پایان می توان گفت که عامل اصلی مشکلات کره شمالی امریکا است.

آیا شما موافقید که احتمال حمله نظامی در این شرایط به کره شمالی وجود داشته که پیونگ یانگ هم دست به مقابله زده است؟

باید به این نکته توجه داشت که تهدید توخالی تا به این اندازه کشور مقابل را پیش نمی برد. اگر کره شمالی احساس اشغال شدن و یا ساقط شدن نمی داشت ( یا دولت هایی که به نوعی آن را حمایت می کنند) تا به این اندازه کشورش را به پرتگاه جنگ هسته ای هدایت نمی کرد. جنگ هسته ای مساله کوچکی نیست و اگر برخورد هسته ای پیش آید خسارات جبران ناپذیری از نظر انسانی، جغرافیایی و مالی به دنیا وارد خواهد آمد.

تئوری که این روزها در خصوص مساله کره شمالی و سیاست امریکا مطرح شده این است که امریکا موضوع هسته ای این کشور را به این میزان پررنگ کرده است تا افکار عمومی را برای مقابله با ایران آماده سازد و بگوید که فردا روزی ما باید منتظر کره شمالی دوم یعنی ایران باشیم. به نظر شما امریکا تا چه اندازه این سیاست را پیگیری می کند؟

بعید به نظر نمی رسد، چرا که امریکا پیش از حمله به عراق که مطرح می کرد سه دولت محور شرارت در دنیا وجود دارند که باید مهار شوند که این سه دولت عراق، ایران و کره شمالی هستند. در همین راستا افکار عمومی را بسیج کرده و محاصره اقتصادی و تحریم ها بر این سه دولت را افزایش داده است. امریکا همچنان نیز این استراتژی و نگاه را دارد که به دنبال ضربه زدن و مهار این دولت هاست.

یعنی کره شمالی و ایران برای امریکا در یک حد و اندازه اند؟

کره شمالی از نظر جغرافیایی و وزن استرتژیک با ایران متفاوت است. یعنی مهار ایران با سختی و پیچیدگی بیشتری همراه است، اما در مجموع امریکا تمایل دارد که دو دولت را به شیوه هایی که در گذشته نیز تجربه آن را داشته است، مهار کند.

پیش بینی شما از آینده تنازعات میان امریکا و کره شمالی چیست؟

بر اساس تحلیل های نهایی گفته شده برخورد هسته ای از سوی کره شمالی تا زمانی که چراغ سبز از سوی چین و حتی روسیه داده نشود، رخ نمی دهد. به معنای روشن تر کره به تنهایی در خصوص این مساله تصمیم گیرنده نیست، چراکه این برخورد مساله منطقه ای و بین المللی ایجاد می کند که این شرکا نیز درگیر آن خواهند شد. اگر شرایط اقتضا کند چنین برخوردی ممکن است و این مساله تبدیل به جنگ منطقه ای و جهانی خواهد شد که اقتصاد جهانی و تحولات پس از آن دنیای دیگری را رقم خواهد زد. بدین معنا که ساختار پس از جنگ دیگر با هژمونی امریکایی نخواهد بود و امکان دارد که نسل جدیدی را پس از نسل دوقطبی شاهد باشیم.

با شرایطی که امریکا پس از حمله به عراق و افغانستان دارد، آیا اگر روند این برخوردها بیش از این به سمت خصمانه ای پیش روند ممکن است امریکا باز هم وارد جنگ دیگری شود؟

در مجموع خیر، امریکا چنین آمادگی ای ندارد، اما ماجراجویی ها که آنها دارند ممکن است با پیش دستی ای که از سوی کره شمالی می شود، درگیر شوند. بر همین اساس است که گفته می شود اگر این جنگ اتفاق بیفتد یعنی انفجار اتمی از سوی کره شمالی و یا کره جنوبی، ژاپن و یا حتی حمله از سوی یکی از ایالت های امریکا که نزدیک به آسیاست اتفاق بیفتد، می توان گفت که ۵۰ درصد اقتصاد دنیا را درگیر خواهد کرد. انفجار و به تبع آن تشعشعات و غبار هسته ای سبب تعطیلی بخش عمده ای از صنایع و تجارت بین الملل و همچنین جابجایی حجم وسیعی از جمیعت جهان خواهد شد. به دلیل آن که زمانی که تهدید غبار اتمی همانند چرنویل وجود داشته باشد جمعیت جابجا خواهند شد که این جابجایی تاثیرات شگرفی در اقتصاد بین الملل، صنعت و سیستم بانکی و مالی و ضرر عمده ای را بر کشورهای سرمایه داری می گذارد و یا به عبارت دیگر کشورهای سرمایه داری بیش از این در بحران اقتصادی فرو می روند.

در پایان باید گفت این احتمال وجود دارد که اگر در کره شمالی درگیری رخ دهد، امریکایی ها در تجارب گذشته خود نشان دادند که هیچ گاه در دو جبهه حساس درگیر نمی شوند. یعنی فشار از ایران در خصوص مساله هسته ای و حتی از سوریه کاهش پیدا خواهد کرد. بنابراین درگیر شدن امریکا در کره شمالی سبب کاهش فشار بر خاورمیانه به ویژه ایران و سوریه خواهد شد. اگر درگیری میان آنها رخ ندهد نیز همان روند گذشته ادامه پیدا می کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14

انتشار اولیه: شنبه 24 فروردین 1392/ باز انتشار : چهارشنبه 28 فروردین 1392