با ایران چگونه مذاکره کنیم؟

دیپلماسی ایرانی: کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در لندن با وزرای امور خارجه 8 کشور بزرگ صنعتی، گروه 8، دیدار کرد و قرار است تا روز پنجشنبه به مذاکرات خود با آنها ادامه دهد. مهمترین محور گفت وگوهای وی با آنها نتایج مذاکرات آلماتی که میان ایران با 1+5 بر سر پرونده هسته ای ایران انجام شد، است.

به گزارش روزنامه الحیات، چاپ بیروت، یکی دیپلمات آگاه غربی که نخواست نامش فاش شود، به این روزنامه لبنانی گفت: «امکان وقوع اتفاق مثبت ناگهانی در مذاکرات که همه شوکه شویم همچنان ممکن است با وجود این که مواضع دو طرف از هم دور است. به رغم این که مذاکرات فشرده ای در چهار جلسه طولانی در آلماتی، پایتخت قزاقستان با ایرانی ها داشتیم، در ابتدا گمان کردیم که توانسته ایم از لحاظ دیپلماتیک به نتایجی با ایرانی ها برسیم. در مذاکرات ماه فوریه گذشته فکر کردیم که گشایشی در امور حاصل شده است. هر شش کشور تلاش کردند که ایران را راضی کنند که کوتاه بیاید، تدابیری برای ایجاد اعتماد میان دو طرف نیز در نظر گرفته شده بود، مثلا تلاش شد که ایران راضی شود که غنی سازی 20 درصدی را متوقف کند و بخش مهمی از ذخایر اورانیوم غنی شده خود را نیز از خاکش خارج کند، فعالیت تاسیسات فوردو را که کار غنی سازی اورانیوم در آن جا انجام می شود، تعلیق کند و با بازرسان آژانس انرژی اتمی نیز همکاری کند. در مقابل پیشنهاد دادیم که تحریم ها را علیه ایران کاهش خواهیم داد و هر چه پیشرفتی در تعامل با شورای امنیت و شورای آژانس انرژی اتمی حاصل شود ما نیز گام هایی برای کاهش تحریم ها بر می داریم. اما در نهایت به نتیجه ای نرسیدیم.»

حالا اشتون نزد وزرای امور خارجه 8 کشور صنعتی جهان آمده است تا با آنها درباره تقویم مسیر مذاکرات و چگونگی بازگشت به پشت میز مذاکره با سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران مذاکره کند.

این دیپلمات غربی می گوید که بعید است که مذاکرات متوقف شوند و الآن فروپاشی ای را در این باره شاهد باشیم. وی یادآور می شود: «مسائل بسیاری در مذاکرات مطرح شدند و به ایرانی ها این پیام داده شد که باید امتیازهای ملموسی بدهند و واقعا از برخی موارد کوتاه بیایند.»

البته 1+5 از این نکته غافل نیست که انتخابات ریاست جمهوری ایران که قرار است در 14 ژوئن برگزار شود، نزدیک است و این مساله رویکرد تهران را در قبال چگونگی پیشبرد پرونده هسته ای اش غامض می کند. از این رو نمی توان به سادگی گفت که مذاکرات در آینده نزدیک چه مسیری را طی خواهد کرد به ویژه که احتمال نامزد شدن سعید جلیلی برای ریاست جمهوری ایران نیز وجود دارد.

ایران در سال های اخیر و پس از اعمال تحریم های بین المللی بر سر برنامه هسته ای اش با مشکلات اقتصادی بسیاری روبه رو شد، به ویژه که درآمدهای نفتی اش بر اثر این تحریم ها نزدیک به 50 درصد کاهش یافت. اما رهبران ایران همچنان اصرار دارند که برنامه هسته ای شان را بی وقفه دنبال کنند و در برابر فشارهای سیاسی و اقتصادی غرب از جمله تحریم ها مقاومت کنند. یکی از موارد اختلافی ایران با غرب این است که تهران اصرار دارد در قبال کوتاه آمدن از بخشی از برنامه هسته ای اش غرب همه تحریم های اعمال شده علیه آن را لغو کند. در حالی که غرب می گوید تنها حاضر است بخش کوچکی از تحریم های اعمال شده علیه ایران را لغو کند. یک دیپلمات امریکایی که نخواست نامش فاش شود بعد از پایان مذاکرات ایران با 1+5 در آلماتی 2 در این باره گفت: «ایران می خواهد امتیاز کوچکی بدهد در مقابل امتیازهای بزرگی بگیرد و قبول چنین مساله ای برای ما بسیار سخت است.»

گفته می شود در مذاکرات آتی شش کشور جهانی با ایران، مذاکره کنندگان درباره جدیت طرف ایرانی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات خواهد پرسید و تلاش خواهد کرد که بر همین اساس به رغم ادامه فعالیت های هسته ای ایران، دستاوردی در این زمینه به دست آورد، اگر چه بعید است که به این سادگی ها گشایشی حاصل شود. اما یک دیپلمات غربی در این باره گفت: «تا زمانی که فرصت برای مذاکره وجود داشته باشد، مذاکره می کنیم و تلاش خواهیم کرد تا پرونده هسته ای ایران را از راه های دیپلماتیک حل و فصل کنیم.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی

انتشار اولیه: پنجشنبه 22 فروردین 1392/ باز انتشار: دوشنبه 26 فروردین 1392