تعدیل تحریم ها به چه معناست؟

دیپلماسی ایرانی: علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران می گوید از امروز به بعد نه تنها تحریم ها تشدید نمی شوند، بلکه شاهد لغو تدریجی تحریم ها خواهیم بود. این در حالی است که گروه 1+5، (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) نیز در مذاکرات اخیر خود با ایران بسته ای ارایه داده اند که در مقابل برخی اقدامات اعتماد ساز از جانب تهران، تعدیل تحریم ها را پیشنهاد می دهد. تحریم هایی که گفته می شود امکان لغو آنها وجود دارد در بخش های تجارت طلا، بانکداری و پتروشیمی علیه ایران اعمال می شوند. اما اکنون پرسش اینجاست که لغو تحریم ها یا تعدیل آن چه معنایی دارد.

تحریم فلزات ارزشمند

تاریخچه تحریم فلزات ارزشمند علیه ایران به 30 جولای 2013 باز می گردد، زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا فرمان اجرایی این تحریم ها را امضاء کرد و به این ترتیب خرید و فروش و یا کمک به تجارت فلزات ارزشمند با ایران ممنوع اعلام شد. هدف اصلی این تحریم ها رونق تجارت طلای ترکیه با ایران بود که البته با توجه به روابط نزدیک آنکارا با واشینگتن این تحریم ها هیچگاه گریبان مقامات یا شرکت های ترکیه ای را نگرفت.

اما چگونه می توان این تحریم ها را لغو کرد؟ طبق قوانین آمریکا، رئیس جمهور اختیار دارد قوانین اجرایی را که خود امضاء کرده لغو کند. به همین دلیل اوباما می تواند برای یک بازه زمانی فرمان اجرایی تحریم فلزات ارزشمند برای ایران را لغو کند. مانند اقدامی که اوباما در مورد شرکای خود انجام می دهد و آنها را برای بازه زمانی 180 روزه از تحریم ها معاف می کند تا بتوانند اندک اندک از واردات نفت خود از ایران کاسته و منابع دیگر را جایگزین کنند.

تحریم بخش پتروشیمی

به موجب تحریم هایی که در بخش پتروشیمی علیه ایران اعمال می شود، هر گونه صادرات یا تامین خدمات مواد و تجهیزات لازم در بخش پتروشیمی به ایران ممنوع است. اما باز هم در این مورد رئیس جمهور آمریکا این اختیار را دارد که معافیت هایی از این تحریم ها را اعلام کند.

تحریم های محدود بخش بانکداری

گروه 1+5، بدون اشاره به جزئیات، پیشنهاد تعدیل تحریم های محدود در بخش بانکداری شامل تحریم های مالی آمریکا را پیشنهاد داده است که به طور کلی چارچوب قانونی که این پیشنهاد بر مبنای آن مطرح شده، مشخص نیست. یکی از گزینه های احتمالی این است که موسسه های مالی آمریکایی و دیگر شرکت های مالی خارجی موانع موجود در راه نقل و انتقال های مالی بشردوستانه را حذف کنند. باتوجه به تحریم های غرب در سال گذشته ارسال محموله های بشردوستانه به ایران با دشواری هایی همراه بود. چرا که بسیاری از موسسه های مالی با توجه به ریسک تحریم ها از انجام نقل و انتقال های مالی مورد نیاز، خودداری می کردند.

البته هیچ یک از این گام ها به معنی لغو کامل تحریم ها نیست که می تواند برای روند مذاکرات دردسرساز باشد. همانگونه که در گزارش اخیر گروه بحران بین المللی آمده است، لغو کوتاه مدت تحریم ها یا اقداماتی که به آسانی برگشت پذیر هستند، نمی تواند به مصالحه معنا دار از سوی ایران منجر شود.چرا که لغو تحریم های مصوب در کنگره آمریکا به مسائلی خارج از پرونده هسته ای ایران مربوط می شود و با توجه به فضای سیاسی کنونی کپیتال هیل، لغو کامل تحریم ها امکان پذیر به نظر نمی رسد. البته در صورتی که توافقی بین ایران و آمریکا حاصل شود که منافع ایالات متحده را تامین کند، احتمال تغییر این فضا وجود خواهد داشت. در همین حال کاخ سفید ترجیح می دهد در شرایط کنونی و با توجه به تاکید تهران بر گام برداشتن در جهت لغو تحریم ها، از معافیت تحریمی استفاده کند. معافیت از تحریم ها در واقع به مجوز کنگره نیاز ندارد و به مذاکره کنندگان آمریکایی این آزادی عمل را می دهد تا در صورت لزوم از این کارت در مذاکره با ایران استفاده کنند.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10