تلاشی دیگری در مذاکرات هسته ای

دیپلماسی ایرانی: مذاکرات هفته جاری بین ایران و گروه 1+5، تنها به توافق بر سر نشست کارشناسی در اواخر ماه جاری و مذاکره ای دیگر در ماه آوریل منجر شد. این نتیجه ملموسی نیست اما رویکردی است که احتمال اندکی برای راهکار دیپلماتیک را زنده نگاه می دارد.

مذاکراتی که از ژوئن گذشته به دلیل اینکه ایرانیان می خواستند نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را ببیند ، به اغما رفته بود. اما اکنون اوباما بار دیگر به عنوان رئیس جمهور آمریکا انخاب شده و به نظر می رسد همراه با شرکایش در گروه 1+5 ؛ تمایل بیشتری به توافق با ایران بر سر مساله هسته ای دارد.

نیویورک تایمز در سرمقاله خود می نویسد، در آلماتی، پاتیتخت قراقستان، گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) پیشنهاد خود مبنی بر تعیطیلی سایت غنی سازی فورود را مطرح کردند و در ضمن اعلام کردند ایران می تواند غنی سازی را در سطح محدودی ادامه دهد. در صورتی که ایران با این گام ها موافقت کند، 1+5 نیز برخی از تحریم ها مانند ممنوعیت تجارت فلزات ارزشمند با ایران را تعدیل خواهد کرد و برخی تحریم ها نیز در بخش بانکداری و پتروشیمی لغو خواهد کرد. این در حالی است که تحریم های نفتی که اتحادیه اروپا از اواسط تابستان علیه ایران به اجرا در می آورد، تا حدود زیادی درآمد نفتی جمهوری اسلامی را کاهش داده است.

با این وجود تنها چند ساعت پس از اعلام نتیجه نشست آلماتی، گروهی دوحزبی از کنگره آمریکا اعلام کرد به دنبال اجرای طرح هایی است که تحریم های کنونی آمریکا علیه ایران را سنگین تر می کند. در شرایطی که تحریم ها بخشی مهم از استراتژی آمریکایی ها به شمار می روند، می توانند به جای کمک به روند مذاکره، به آن آسیب بزنند.

سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و عضو ارشد مذاکرات هسته ای در کنفرانس خبری که پس از نشست آلماتی برگزار شد این مذاکرات را نقطه عطفی اعلام کرد. اما به هر ترتیب مشخص نیست که آیا ایران واقعا در جهت دست کشیدن از بخش حساسی از برنامه های هسته ای خود با وجود تمامی خوش بینی هایی که در مورد مذاکرات داشته، گام بر می دارد، یا خیر. ایرانیان هم اکنون انتخابات ریاست جمهوری را پیش رو دارند که در ماه ژوئن برگزار خواهد شد و این نکته موجب می شود که سیستم سیاسی روال عادی خود را نداشته باشد. به نظر می رسد که تا زمانی پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران، امکان هر نوع مصالحه در زمینه هسته ای وجود نداشته باشد. چرا که بی اعتمادی عمیقی بین دو طرف حاکم و به همین دلیل آمریکا و متحدانش باید در تلاش های خود برای بازداشتن تهران از دستیابی به سلاح هسته ای ابتکار عملی بیشتری داشته باشند.

این در حالی است که روزنامه کریستین ساینس مانیتور در گزارش می نویسد، مذاکرات ایران و گروه 1+5 در قزاقستان پیشرفت غیر قابل انتظاری داشته و به مرحله ای رسیده که تهران آن را نقطه عطف توصیف می کند. تهران پاسخ مثبتی به پیشنهاد بازبینی شده این گروه داشته است. پیشنهادی که گفته می شود در آن درخواست تعطیلی سایت غنی سازی زیر زمینی فوردو مطرح شده است. با این وجود دیپلمات های غربی به اندازه مقامات تهران در مورد مذاکرا مثبت اندیش نیستند و این گفت و گو ها را موثر توصیف می کنند. آنها بر این باورند که نتایج جامع و هماهنگ بیش از فضای مذاکرات اهمیت دارد.

این در حالی است که دیپلمات های دو طرف تاکید دارند که راه درازی برای دستیابی به توافق پیش رو است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10