اوباما باید به تهران سفر کند!

مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه 1+5 در حالی در آلماتی قزاقستان به پایان رسید که با توجه به روند دوره های پیشین مذاکرات، برخی بر این باورند راه نهایی موفقیت این مذاکرات، از توافق ایران و آمریکا می گذرد. در این رابطه، دو تحلیلگر آمریکایی به رئیس جمهور این کشور پیشنهاد کرده اند برای کاستن از تنش ها به تهران سفر کند.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «کریستین ساینس مانیتور» در یکی از مطالب خود ضمن ارائه تحلیلی از سیاست خارجی باراک اوباما در قبال ایران، به کتابی اشاره می کند که اخیراً توسط دو تحلیلگر آمریکایی منتشر و در آن پیشنهاد شده برای تخفیف تنش ها با ایران، اوباما باید به تهران سفر کرده و با مقامات ایرانی گفت و گو کند.

کریستین ساینس مانیتور در این زمینه می نویسد:

با گذشت 34 سال از انقلاب ایران، این کشور دستاوردهایی کلیدی در منطقه خاورمیانه به دست آورده و با وجود مجموعه ای از تحریم های اقتصادی غرب، برنامه ای هسته ای را دنبال کرده که به نظر نمی رسد از سرعت آن کاسته شود. آیا اکنون زمان آن رسیده که ایالات متحده مسیر خود را تغییر داده و اقدامی شبیه آنچه «نیکسون» در قبال چین انجام داد را در رابطه با ایران انجام دهد؟

در شرایطی که مذاکرات هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی طی دو روز گذشته جریان داشت، طرح این ایده انگیزاننده در کتابی که از سوی دو کارشناس آمریکایی به نگارش درآمده، تعجب گروهی را در واشنگتن برانگیخته است.

این در حالی است که در مذاکرات هسته ای در آلماتی، نشانه های اندکی مبنی بر پیشرفتی قابل توجه به سوی حل و فصل بحران موجود مشاهده شد.

قدرت های جهانی به ایران پیشنهاد کردند در ازای توقف غنی سازی در سطح 20 درصد، برخی از تحریم های وضع شده علیه ایران را کاهش دهند. ایران نیز در این مذاکرات دو روزه پیشنهادی متقابلی را به گروه 1+5 ارائه داد.

اما با توجه به اینکه از آغاز مذاکرات، خوشبینی نسبت به آن اندک بود، برخی کارشناسان بر این باور بودند که قدرت های جهانی و به ویژه آمریکا، باید پیشنهاد مهمتر و قابل توجه تری از صرف کاهش تحریم ها را ارائه دهد تا بتوانند از تقابل نظامی بر سر برنامه هسته ای ایران جلوگیری کنند.

«فلینت لورت»، مدیر امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا در دوره بوش و استاد امور بین الملل در دانشگاه دولتی پنسیلوانیا می گوید: «اگر ایالات متحده سطح مشخصی از غنی سازی کنترل شده را می پذیرفت، می نوانستیم ظرف چند هفته به توافقی در موضوع هسته ای دست یابیم». اما به عقیده لورت، این اساساً به معنای پذیرش جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت مشروع است؛ امری که البته وی شخصاً با آن موافق است.

لورت که اخیراً به همراه همسر خود «هیلاری مان لورت»، استاد دانشگاه جرج تاون، کتابی را با عنوان «رفتن به تهران» منتشر کرده، می گوید رئیس جمهور آمریکا در نهایت ناچار خواهد بود دست به اقدامی مشابه آنچه نیکسون و کیسینجر در سال 1972 در قبال چین انجام داند بزند و ضمن پذیرش ایران، یک سیاست خارجی مستقل اتخاذ کند.

«بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر رژیم اسرائیل این هفته اظهار داشت ذخیره اورانیوم 20 درصدی ایران، این کشور را به «خط قرمز» هسته ای که پیش از این توسط وی ترسیم شده بود، نزدیک تر می کند.

در طرف مقابل، ایران تأکید می کند که برنامه هسته ایش صرفاً دارای مقاصد صلح آمیز است و آیت الله خامنه ای، رهبر این کشور نیز تکرار کرده که سلاح هسته ای غیراخلاقی است. اما ایران همچنین اعلام کرده که هرگز درباره حق غنی سازی خود مذاکره نمی کند و تسلیم تحریم های اقتصادی غرب نیز نخواهد شد.

در این عرصه، ایالات متحده با گزینه های به شدت محدودی روبرو است. اوایل این ماه، جو بایدن، معاون رئیس جمهوری، پیشنهاد اوباما برای مذاکره دوجانبه با تهران را تکرار کرد. اما بایدن که در کنفرانس امنیتی مونیخ سخن می گفت، اظهار داشت ایرانی ها باید آماده بحث درباره دستور کاری مشخص باشند.

بایدن گفت: «ما تنها برای تمرین این کار را انجام نخواهیم داد».

برخی کارشناسان بر این باورند که بحران هسته ای ایران هرگز بدون درجه ای از حل و فصل مسائل میان واشنگتن و تهران، به نتیجه نخواهد رسید. اما برخی دیگر، از جمله شماری از جنگ طلبان جمهوری خواه هشدار می دهند که احتمال دارد ایران از تطویل مذاکره با واشنگتن به منظور پیشبرد برنامه هسته ای خود استفاده کند.

در همان کنفرانس مونیخ، سناتور «جان مک کین» گفت مخالفتی با مذاکرات مستقیم با ایران ندارد، اما امیدوار نیست این مذاکرات به هیچ گونه نتیجه ای منجر شود.

با این حال، لورت، بر اساس تجربه ای که به عنوان جزئی از تیم مذاکره کننده آمریکایی در جریان دیدارهای خود با ایرانیان در سال های اولیه جنگ افغانستان به دست آورده معتقد است ایالات متحده یاد گرفته که می توان با حکومت ایران در بالاترین سطح مذاکره کرد.

از دیدگاه وی، در حال حاضر به سبب آسیبی که در پی جنگ های عراق و افغانستان به موضع آمریکا در خاورمیانه وارد شده، پیشبرد هرگونه فرایند گشایش در قبال ایران، دشوارتر از گذشته است. لورت می افزاید در دوره بوش، شورای امنیت ملی آمریکا طرح های وی برای برقراری ارتباط با ایران را ناکام گذاشت.

وی ادامه می دهد: «موضع آمریکا در منطقه در حال سقوط آزاد است. در نتیجه مداخله نظامی سوم در منطقه، برای ایالات متحده فاجعه بار خواهد بود».

اما به عقیده لورت، مصالحه با جمهوری اسلامی ایران می تواند آغازگر تغییر جهت آمریکا در منطقه باشد. وی با اشاره به اینکه تغییر رویکرد آمریکا نسبت به چین در دوره نیکسون، موضع این کشور در آسیا را حفظ کرد، اتخاذ رویکردی مشابه از سوی اوباما در قبال ایران نیز می تواند همین کار را انجام دهد.