آیا دولت تکنوکرات انقلاب را نجات خواهد داد؟

دیپلماسی ایرانی: آنچه که در چند روز اخیر در تونس اتفاق افتاد حول محور ترور فرد تکنوکراتی که به عنوان رئیس گروه مخالفین سیستم فعلی فعالیت می کرد، شکل گرفت. ترور شخصیت سیاسی پس از استقلال دولت تونس بی سابقه بوده و در طول ۱۵۰ سال گذشته نیز منحصر بفرد است، بنابراین می توان گفت ترور اخیر نشان از این دارد که تونس مرحله گذاری را طی می کند و در این مرحله نیز ممکن است شاهد حوادث بی سابقه ای باشیم. اما نکته مهم و آنچه که اوضاع را پس از ترور شکری بلعید را برهم زد، به این دلیل مطرح شد که این فرد جزو مخالفین دولت بوده است.

باید در نظر داشت تبعاتی که این ترور می تواند داشته باشد همان اتفاق ها و مواردی است که در مصر نیز اتفاق افتاد، درست است که در مصر موردی همچون ترور رخ نداد اما حوادثی که مردم وارد خیابان ها شدند و مطالباتی را داشتند که بازگو کننده همان شعارهای انقلابی بود که در رژیم گذشته مطرح می کردند، بر همین اساس در تونس نیز افرادی که در این تظاهرات و مراسم تشیع جنازه شرکت کردند، افرادی بودند که معمولا ۱۵ تا ۲۵ سال سن داشتند. این آمار نشان می دهد که مطالبات همان مطالباتی است که از زمان سقوط دولت بن علی مطرح بود، در نتیجه باید توجه داشت که دلیل اینگونه حرکات چیست. به طور حتم مساله ای که هرجامعه در حال گذاری نیاز دارد همان آرامش است. اینکه هر فرد یا گروهی که این حرکت تروریستی را در کشور تونس انجام داده، همه به پای دولت حاکم نوشته می شود و عملا دولت باید پاسخگو باشد، حتی اگر دولت اعلام کرده که دخالتی نداشته و حتی این ترور را محکوم کرده است. اما مخالفین در این مورد پای دولت را به میان کشیده اند.در دو طول سال اخیر که از تحولات تونس گذشته و این کشور به عنوان اولین کشوری بوده که این تحولات در آن رقم خورده است،عملا جامعه تونس را به عنوان یک جامعه آرام شناخته ایم.

نتایج این ترور

این ترور فرایند تحولات را به سمتی پیش خواهد برد که به باور من همان فرایندی را که در مصر شاهد هستیم، به نحوی شبیه سازی خواهند کرد. همانطور که برای مصر از انقلاب و تحولات تونس شبیه سازی می شد، به طور حتم بسیاری از رخدادهایی که در تونس در آینده رخ خواهد داد به نوعی شبیه اعتراض ها و اعتصاب هایی خواهد بود که در مصر صورت گرفته است. بنابراین چنین فرایندی به این سمت پیش می رود که اگر دخالت نیروهای خارجی وجود داشته باشد و یا دخالت ارتش تونس، وضع موجود را برنمی تابند.

همچنین با توجه به اینکه انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در پیش است این فرایند به سمتی حرکت می کند که گروه های موافق و مخالف و رقیب بتوانند از فضای ایجاد شده سهم بیشتری را خواستار شوند و عملا آن سهمی که حزب النهضه و راشد الغنوشی و یا آنچه که اسلام گرایان بیشتر در مجلس موسسان و انتخابات گذشته داشته اند، رقبا بتوانند از این سهم کم کرده و به سهم خود بیفزایند. گفتمانی که در اینجا مطرح می شود گفتمانی است که افراد متفاوتی در قدرت و ثروت شریک باشند. همانطور که شاهد بودید پس از ترور بلعید نخست وزیر اعلام کرد که ما قصد داریم تا دولت وحدت ملی و یا دولتی تکنوکرات تشکیل دهیم. دولتی که هیچ گروه سیاسی، حزبی و قومی در آن دخیل نباشد.

از سوی دیگر مساله اساسی مشکلات اقتصادی است که وجود دارد. باید در نظر داشت که اگر این ترور نیز رخ نمی داد، آتش زیر خاکستری در تحولات تونس نهفته بود، چرا که حل مشکلات اقتصادی که دولت جدید پس از رفتن بن علی وعده داده بود، به هیچ نتیجه ای نرسیده و در عمل مشکلات بیکاری و مطالبات مردم حل نشده است. در نتیجه مردم منتظر جرقه ای بودند تا بتوانند اعتراض های خود را به گوش دولت برسانند. این نمودها اگر رنگ و لعاب سیاسی گرفته و یا حتی بین المللی شده، ناشی از این است که ارتش نیز در این مسائل دخالت کرده است. هرچند که وزیر دفاع اعلام کرده بود که ارتش دخالتی در امور اخیر نداشته، اما در عمل شاهد بودیم که ارتش در آرام کردن اعتراض ها نقش داشته است.

آنچه که اتفاق افتاد و منجر به تحولات و خشونت هایی که دیروز در مراسم تشییع جنازه بلعید رخ داد ناشی از این بود که ارتش دخالت کرد و از سوی دیگر شاید بتوان گفت که دخالت فرانسه نیز در این میان آشکار بوده است. بدین معنا که فرانسه در اعتراض به این نوع سیاست ها اعلام کرده است که تونس نمی تواند الگوی موفقی برای بیداری اسلامی و یا تحولاتی که از تونس به عنوان نقطه شروع بیان می کردند، باشد. بنابراین به نوعی به سیاست های اسلام گرایان اعتراض دارند و از سوی دیگر کاری که دولت و نخست وزیری انجام داد این بوده که اعلام داشته است قصد آن دارد تا دولتی تکنوکرات تشکیل دهد. زمانی که نام تکنوکرات آ ورده می شود بدین معناست که این دولت عملگراخواهد بود و برای حل مشکلات اقتصادی به صحنه خواهد آمد.

موضوع دیگری هم که مطرح می شود این است که مردم و معترضین صحبت های سفیر فرانسه در تونس را به مثابه دخالت آشکار در امور داخلی خود دانسته اند، هر چند که باید این موضوع را نیز مد نظر داشت که به طور حتم غرب منافعی دارد که بیشتر این هدف را دنبال می کند تا گروه های مختلف سیاسی و اجتماعی در حکومت آینده دخالت داشته باشند و از سوی دیگر می توان گفت این نوع تحولات وزن کشی برای انتخابات آینده ریاست جمهوری و مجلس است که گروه های سیاسی و اجتماعی بتوانند خودنمایی داشته باشند که مردم در این انتخابات خالی از ذهن نباشند و جامعه را در این زمینه قطب بندی کنند./14