بازگشت فيدل به تلويزيون يا قدرت؟
فيدل کاسترو رهبر هشتاد و يک ساله کوبا پس از چهار ماه غيبت، در تلويزيون دولتى اين کشور ظاهر شده است. تلويزيون تصاوير رهبر کوبا را در حال دیدار با "نانگ دوک مان"، رهبر حزب کمونیست ویتنام نشان داد.
آقای کاسترو، در ماه ژوئیه سال گذشته میلادی به علت ناراحتی معده در بیمارستان بستری شده و از آن زمان به بعد، در مجامع عمومی ظاهر نشد. در تصاویر تازه که رهبر سالخورده کوبا را در لباس ورزشی خط دار نشان می دهد، ظاهر آقای کاسترو، به اندازه تصاویر نمایش داده شده در چهار ماه پیش، ضعیف به نظر نمی رسد.او در این تصاویر، آن قدر سرحال به نظر می رسد که مهمان ویتنامی خود را به گرمی در آغوش می گیرد.
تلویزیون کوبا گفت که دیدار رهبر حزب کمونیست ویتنام با فیدل کاسترو، دو ساعت ادامه داشت و "مسائل مورد علاقه دو طرف" در این دیدار مورد بحث قرار گرفت. رهبر کوبا از ژوئیه 2006 که تحت عمل جراحی قرار گرفت، در انظار عمومی حاضر نشده است. او از آن زمان قدرت را موقتا به برادرش، رائول، واگذار کرده است.
ریکاردو آلارکونرئیس پارلمان کوبا که با تلویزیون سی ان ان گفتگو می کرد، گفته من فکر می کنم که او از جهتی کاملا بهبود یافته است.مشکل اصلی یک عمل جراحی بسیار حساس و ظریف بود. عمل های متعددی باید روی او انجام می شد. موقعیت بسیار خطرناکی بود. الان دیگر اینطور نیست.
چندى پيش هوگو چاوز، رئیس جمهور ونزوئلا، و متحد نزدیک فیدل کاسترو می گوید رهبر کوبا دوباره زمام امور را در این کشور بدست گرفته است. آقای چاوز بیست و نهم آوریل 2007 (نهم اردیبهشت ماه) در حاشیه نشست سران کشورهای آمریکای لاتین با اشاره به گمانه زنی های اخیر در مورد بهبود آقای کاسترو گفته بود که او در مصدر کار است، کنترل اوضاع را بدست دارد و کارهای زیادی انجام می دهد.
در غياب آقاى کاسترو
روابط تجارى ايران و کوبا در دوره رياست جمهورى در مارس 2006 ايران اعلام کرد که می خواهد يک کارخانه ۲۰۰ ميليون دلاری سيمان در کوبا بسازد که گفته می شود برای مبارزه آقای کاسترو با کمبود واحدهای مسکونی در کشورش حياتی است. ايران همچنين متعهد به ساخت يک نيروگاه ۱۵۰۰ مگاواتی برای کوبايی ها شده است.
در ماه آوريل ۲۰۰۶ نيز بانک توسعه صادرات ايران اعتبار اختصاص يافته به کوبا را از ۲۰ ميليون به ۲۰۰ ميليون يورو (نزديک ۲۵۰ ميليون دلار) افزايش داد. اين رقم می تواند تا نيم ميليارد يورو بالا برود. همکاری ايران و کوبا عمدتا در زمينه توليد دارو، کشت نيشکر، فناوری ساخت سد و مبادله کادر پزشکی بوده است.
با فروپاشی شوروی و قطع حمايت اقتصادی شوروی از کوبا اقتصاد اين کشور دچار بحرانی اساسی شد. در سال ۱۹۸۹ تجارت با اتحاد شوروی به تنهايی ۸۵ درصد از حجم کل بازرگانی کوبا را در بر می گرفت در حالی که تجارت خارجی به نوبه خود بالغ بر نيمی از درآمد ملی کشور را تشکيل می داد.
به فاصله پنج سال ازفروپاشی بلوک شرق توليد ناخالص ملی کوبا با پنجاه درصد سقوط از ۱۹.۳ ميليارد دلار به حدود ۱۰ ميليارد کاهش پيدا کرد؛ توليد صنعتی به ۱۵ درصد ظرفيت سقوط کرد؛ و توليد کشاورزی تقريبا به طور کامل فلج شد.
اين وضعيت دولت کوبا را مجبور به دور شدن از سياست های نوع شوروی و تلاش برای ايجاد نوع جديدی از سوسياليسم نمود. به اين ترتيب و در پاسخ به اين وضعيت دولت سوسياليست کاسترو پاره ای اصلاحات اقتصادی را تحت عنوان "شرايط ويژه در زمان صلح" معرفی کرد.
اين برنامه ها شامل يک "برنامه غذا" به هدف خودکفا کردن مزارع دولتی در کوبا از طريق کوچک کردن اندازه، خودگردانی و استقلال اقتصادی اين مزارع، جذب سرمايه در صنعت جهانگردی که منجر به تبديل شدن اين صنعت به بزرگ ترين منبع درآمد کوبا، بالاتر از شکرگرديد، قانونی کردن دلار آمريکا در کنار پزوی کوبايی، کاهش برخی سوبسيدها و تشويق خوداشتغالی در شکل کارهايی از قبيل رستوران داری می شد.
با به کار بستن اين اصلاحات از سال ۱۹۹۵ ميلادی اقتصاد کوبا به مرور بهبود پيدا کرد و علی رغم تشديد تحريم های ايالات متحده در شکل دو قانون جديد، توسعه خود را از سر گرفت. به طوری که بين سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ ميلادی نرخ رشد کوبا به ترتيب به ۰.۷ درصد، ۲/۵ و ۷/۸ بالغ شد. اين اتفاق در حالی افتاد که دولت کوبا علی رغم اصلاحات موفق به حفظ خدمات اجتماعی که از اصول اوليه انقلاب کوبا دانسته شده اند از جمله حق تحصيل و خدمات درمانی رايگان برای همه گرديد.
با اين حال و علی رغم اين رشد اقتصادی که آن را "معجزه کوبايی" خوانده اند، به کار بستن اين اصلاحات وضعيت پيچيده ای را برای سيستم سوسياليستی کوبا به وجود آورده است. مجموعه اين اصلاحات نهايتا به تقسيم کردن اقتصاد کوبا به دو بخش کاملا مجزای خارجی که درآمد ارضی کشور را در اختيار دارد و بخش داخلی که هم چنان بر مبنای پزوی کوبا و بر مبنای اقتصاد برنامه ريزی شده اداره می شود منجر شده است. اين تقسيم اقتصادی باعث پديد آمدن نابرابری اجتماعی ميان شاغلين هر بخش شده است.
اينک در شرايطى که رهبر کوبا در شرايط مطلوب جسمانى به سر نمى برد، اوضاع اقتصادى اين کشور چندان مطلوب به نظر نمى رسد و حتى نسبت به دوره زمامدارى شخصى آقاى کاسترو با افت بيشترى مواجه است.
به اين ترتيب ابهام در سلامتى فيدل کاسترو به وضعيت شکننده اقتصادى اين کشور نيز تاثيرى منفى به جا گذاشته است. آقای کاسترو یک هفته پیش از اين و برای اولین بار بعد از شروع دوره اخیر بیماری اش بیانیه ای درباره وضعیت سلامتی خود منتشر کرد و خبر از بهبود وضع سلامتی اش داد. رهبر کوبا در بیانیه اش گفته بود که بزرگترین خطری که مرا تهدید می کند، خطر مربوط به سن بالایم است" و اضافه کرد اولین عملی که روی او انجام شده ناموفق بوده و همین امر دوره نقاهتش را طولانی تر کرده است.
آقای کاسترو در مقاله دیگری که اوایل این هفته منتشر شد، نوشت که جورج بوش رئیس جمهور آمریکا گفته است من یک رئیس جمهور افراطی هستم و تنها منتظر مرگ کاسترو هستم. فیدل کاسترو نوشته که من اولین فردی نیستم که بوش دستور مرگش را صادر کرده است، و آخرین فرد هم نخواهم بود.
نظر شما :