سکوت ولایتی در برابر کلینتون

دیپلماسی ایرانی: «گمان نمی کنم خانم کلینتون ارتباطی با بیداری اسلامی داشته باشد.» این جمله ای است که علی اکبر ولایتی در پاسخ به پرسش خبرنگاری در خصوص پیشنهاد مذاکره واشینگتن به تهران به زبان آورد. مشاور مقام معظم رهبری که پیش از این محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور را به دلیل پیشنهاد مذاکره با آمریکا به باد انتقاد گرفته و خاطرنشان کرده بود تصمیم گیری در این زمینه تنها بر عهده رهبری است، اکنون به وضوح از موضع گیری در این زمینه خودداری می کند.

ولایتی که سمت دبیر کلی مجمع جهانی بیداری اسلامی را بر عهده دارد، در نشست خبری صبح روز یکشنبه در حوزه هنری تهران از پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اظهارات کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه آمریکا آمادگی مذاکره مستقیم با ایران را دارد، خودداری کرد. ولایتی گفت که سئوالات باید در راستای بیداری اسلامی باشد چون این جلسه مربوط به همایش اساتید و بیداری اسلامی است. وی افزود: بنده هر چه فکر می کنم ارتباطی بین خانم کلینتون و بیداری اسلامی نمی بینم. در ادامه این نشست البته خبرنگار الجزیره که از ابتدای نشست حضور نداشت ، مجدا سئوال مربوط به اظهارات کلینتون را تکرار کرد که ولایتی باز هم از پاسخ دادن امتناع کرده و گفت: ظاهرا شما در ابتدای جلسه نبوده اید. دوستان دیگر هم سئوال را  مطرح کردند و گفتیم که ارتباطی به موضوع بیداری اسلامی ندارد.

همچنین دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی خطاب به خبرنگار الجزیره گفت که شما الجزیره هستید و می توانید درباره اتفاقاتی که در قطر یا کشورهای دیگر درباره بیداری اسلامی رخ داده سئوال کنید. در پایان نشست نیز تعدادی دیگر از خبرنگاران از ولایتی درباره مذاکره مستقیم ایران و آمریکا و اظهارات کلینتون سئوال کردند و با توجه به پایان نشست بیداری اسلامی خواستار پاسخگویی وی شدند که ولایتی باز هم پاسخ نداد.

این در حالی است که وزیر امور خارجه آمریکا، روز جمعه برای نخستین بار از زمان پیروزی مجدد اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از آمادگی کشورش برای مذاکره با ایران سخن گفت. البته پیش از این اوباما در مناظره های انتخاباتی با رقیب جمهوریخواه میت رامنی ازمذاکره با ایران استقبال کرده بود و در نخستین کنفرانس خبری خود پس از انتخابات 6 نوامبر نیز بار دیگر این موضع را تکرار کرد. اما در چند ماه اخیر کلینتون کمتر به موضوع ایران پرداخته بود و روز جمعه نخستین باری بود که پس از انتخابات آمریکا از مذاکره مستقیم تهران و واشینگتن سخن گفت. وی تاکید کرد آمریکا آماده مذاکره است، البته اگر ایران آماده باشد.

اما آمادگی تهران موضوعی است که پیش از این نیز در ابهام قرار داشت. برای مثال جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه کمتر از یک ماه قبل اعلام کرده بود در صورتی که منافع ایجاب کند با آمریکا در قعر جهنم نیز مذاکره می کنیم. اما وی هفته گذشته تاکید کرد در شرایط کنونی بحث مذاکره با آمریکا منتفی است. این رویکردی بود که دوشنبه گذشته توسط رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز دنبال شد و وی خاطرنشان کرد فعلا نیازی به گفت و گو با آمریکا نیست. هرچند که علی اکبر صالحی ،وزیر امور خارجه ،در مقایسه با برادران لاریجانی یا دیگر همکارانش در وزرات خارجه کمتر در خصوص رابطه با آمریکا سخن گفته اما آخرین اظهاراتش زمانی پس از انتخابات آمریکا باز می گردد که همانند ولایتی تاکید کرد تصمیم گیری در این مورد بر عهده رهبری است.

این در حالی است که اعضای مجلس شورای اسلامی با نگاهی تردید آمیز مساله مذاکره با آمریکا را دنبال می کنند. سید شریف حسینی می گوید پیشنهاد مذاکره یک ترفند سیاسی است و حشمت الله فلاحت پیشه،نماینده سابق مجلس نیز آن را در ادامه سیاست هویج و چماق آمریکا در قبال ایران ارزیابی می کند.

اکنون با گذشت دو روز از پیشنهاد کلینتون برای مذاکره ، ایران واکنش رسمی به این رویکرد نداشته است. برخی بر این باورند که تهران قصد ندارد تا زمانی پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، در مورد انجام این گفت و گو ها تصمیم گیری کند. موضوعی که گفته می شود کاخ سفید نیز در مورد آن اشتراک نظر دارد. اما اینکه پیشنهاد گفت و گو همزمان با تصویب تحریم ها در سنا مطرح شده و از سوی دیگر آمریکا تا ماه مارس به تهران فرصت داده در مورد مساله هسته ای شفاف سازی کند و در غیر این صورت چشم انداز ارجاع پرونده به شورای امنیت را به تصویر کشیده، نشانه ای از ادامه استراتژی دو سویه واشینگتن در قبال تهران است.