مرسی اعراب را بر ایران ترجیح می دهد

دیپلماسی ایرانی: محمد مرسی، رئیس جمهور مصر از زمان بر تن کردن جامه بالاترین مقام اجرایی کشورش ،پیام های در هم ریخته ای ارسال کرده که آیا به دنبال عادی سازی روابط با ایران پس از بیش از سه دهه دشمنی و تلخی است یا خیر؟  پس از انقلاب مصر، تحلیلگران حامی ایران پیش بینی کرده بودند که دولت جدید اسلامگرای قاهره خیلی سریع به سمت روابط نزدیک تر با تهران حرکت خواهد کرد.
ارزیابی دولت ایران هم زیاد متفاوت نبود. ایران از انتخاب مرسی به عنوان نخستین رهبر اسلامگرای مصر استقبال کرد. محمود احمدی نژاد در اولین فرصت انتخاب مرسی را به وی تبریک گفت و از وی دعوت کرد برای حضور در اجلاس سران عدم تعهد به تهران سفر کند.
در ناامیدی متحدان غربی مصر، مرسی این دعوت را پذیرفت و اولین سفر یک رئیس جمهور مصری به تهران را پس از سقوط شاه ایران در سال 1979 رقم زد. با این حال، مرسی هنگام حضور در ایران  با استفاده از فرصت سخنرانی در اجلاس نم  خواستار کناره گیری بشار اسد نزدیک ترین متخد منطقه ای ایران از قدرت در سوریه شده و بدین ترتیب چندان میزبان خود را شاد نکرد.
مرسی سپس خواستار ایجاد یک گروه چهار جانبه منطقه ای شامل ایران در کنار مصر، ترکیه و عربستان سعودی برای حل بحران سوریه شد. این عضو سابق جریان اخوان المسلمین در مصاحبه اخیرش برای نشان دادن حسن نیت خود در قبال ایرانی ها ، تهران را بخشی از راه حل بحران سوریه خواند. با این حال وی عادی سازی روابط دو جانبه را به موافقت ایران برای کمک به براندازی نظام بشار اسد مشروط کرد.
اظهارات مرسی و نگرش کلی وی در قبال ایران  برای بسیاری از افراد گیج کننده است. با این حال این مساله مشخص است که حرکت محتاطانه قاهره به سمت تهران نشان دهنده یک تغییر در سیاست خارجی مصر نیست. در مقابل، مصر تحت رهبری اخوان المسلمین که محمد مرسی ازآنها برخواسته است، در حال حاضر تصمیم گرفته است که به شرکای غربی و عربی اش نزدیک شود.کنار رفتن حسنی مبارک - دشمن دیرینه ایران در منطقه- شاید برقراری روابط معمول را بین تهران و قاهره تسهیل کند؛ اما  با توجه به تقابل بنیادین بین منافع دو کشور، برقراری روابط آن طور که انتظار می رفت آسان نیست. قطعا ساده انگارانه است که فکر کنیم اسلامگرایان مصری به دنبال متحدانی در تهران هستند فقط به این دلیل که روحانیون شیعی در ایران در راس حاکمیت هستند. با این همه، جنبش اسلامگرایی مصر مانند متحدان عرب خود در حاشیه خلیج فارس عمدتا سنی هستند  که منافع آنها در تقابل با نفوذ ایران در منطقه است.
مصر، در کنار متحدان عرب خلیج فارس خود به دنبال مقابله با تلاش ایران برای بسط هژمونی منطقه ای  خواهند بود. قاهره این استراتژی را زمان مبارک پیش گرفت و این استراتژی را تحت هر حکومت دیگری هم ادامه خواهد، خواه اخوان باشند یا دیگران.
مصر در حقیقت تلاش می کند که این تغییرات که منطقه را پس از سقوط صدام حسین و انتقال قدرت از سنی ها به شیعیان در عراق فرا گرفته است مهار کند. همچنین تقابل منافع ایران و مصر به سختی به نقش منطقه ای که این دو کشور آرزو دارند در خاورمیانه و خلیج فارس ایفا کنند پیوند خورده است. دخالت روزافزون ایران در مسائل داخلی کشورهای عربی نیز موضوع اصلی نگرانی قاهره بوده و خواهد بود. این اتهام به ایران وارد است که تلاش می کند از مسائل اعراب برای پیشبرد منافع خود و تقویت موقعیتش در هرگونه معامله آتی با غرب بر سر برنامه هسته ای خود استفاده کند.
از زمان تغییرات در رهبری مصر، قاهره تلاش کرده است که ترس از اینکه سیاست داخلی و خارجی اش آن را به آغوش ایران سوق دهد، کمتر کند. مرسی بارها اعلام کرده است که دولت وی به معاهده های بین المللی احترام می گذارد و روابط خود با کشورهای عرب به خصوص عربستان سعودی، جایی که مرسی اولین سفر خارجی خود را انجام داد حفظ می کند.
به علاوه، مصر به دنبال حفط روابط نزدیک با غرب و به ویژه ایالات متحده خواهد بود. روابط خوب با غرب و کشورهای خلیح فارس حداقل برای کوتاه مدت و برای اینکه مصر به مشکلات مالی طولانی خود غلبه کند، حیاتی است.
به دلایل متعدد داخلی دولت مصر باید در توسعه روابط خود با ایران بسیار محتاط باشد. حزب سلفی النور که دیگر حزب اسلامگرای مصر است و به اعتقاد بسیار رقیبی جدی برای اخوان المسلمین در کسب محبوبیت در مصر است ، رهبری یک مبارزه شدید علیه گسترش تشیع در مصر را بر عهده گرفته است. اعضای آن تا جایی پیش رفته اند که در مورد باز شدن درهای گردشگری مصر به روی ایرانیان هشدار داده اند از ترس اینکه این کار نفوذ تشیع را افزایش دهد و شخصیت های سنی مصر را به چالش بکشد.
با توجه به تمامی این دلایل، رفتن مبارک و به قدرت رسیدن اسلامگرایان در مصر را باید به عنوان مانعی کوچک از میان موانع موجود دانست که  برای برقراری رابطه جدید تهران – قاهره ضرورت دارد اما کافی نیست.
منبع: گلف نیوز