سیسی، دیکتاتور مورد حمایت غرب و جهان عرب

دیپلماسی ایرانی: بیش از ۱۰ سال از زمانی که عبدالفتاح السیسی نخستین رئیس جمهوری منتخب مردم مصر، محمد مرسی را سرنگون کرد، می‌گذرد و او همچنان با مشت آهنین بر این کشور حکومت می‌کند.

مخالفان و حامیان سیسی پذیرفته‌اند که او در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۳ پیروز است، زیرا پیروزی‌های او در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸، آن هم با به دست آوردن بیش از ۹۶ درصد آرا، جایی برای تردید درباره احتمال پیروزی دوباره او باقی نمی‌گذارد.

نامزدی سیسی برای سومین دوره، زمانی امکان‌پذیر شد که او قانون اساسی مصر را در سال ۲۰۱۹ اصلاح کرد و دوره ریاست جمهوری را از ۴ سال به ۶ سال افزایش داد.

عبدالفتاح سیسی که در نوامبر ۱۹۵۴ در قاهره به دنیا آمده است پس از آنکه در سال ۲۰۱۲ رئیس ستاد ارتش مصر و وزیر دفاع این کشور شد، به شهرت رسید. این ترفیع غیرمنتظره توسط محمد مرسی، رئیس جمهوری اسلامگرای مصر بیش از یک سال پس از برکناری حسنی مبارک، رئیس جمهوری پیشین مصر در بهار عربی به وی اعطا شد.

عبدالفتاح سیسی پس از اعتراض‌ میلیون‌ها مصری در ماه ژوئیه ۲۰۱۳ که خواستار استعفای فوری مرسی بودند، به رئیس جمهوری وقت مصر و کابینه او ضرب الاجل داد. او بدون اینکه به صراحت کناره‌گیری محمد مرسی از قدرت را خواستار شود، از کارگزاران این کشور خواست ظرف ۴۸ ساعت «به خواسته‌های» مردم پاسخ دهند.

رئیس جمهور اسلامگرای مصر اندکی پس از آن خلع، بازداشت و زندانی شد. سرکوب خونین حامیان مرسی که بسیاری از آنها از اخوان المسلمین حمایت می کردند، موضوعی است که فراموش نخواهد شد. دیده‌بان حقوق بشر کشتار گسترده تظاهرکنندگان در آن زمان را «جنایت علیه بشریت» توصیف کرد.

محمد مرسی در سال ۲۰۱۹ و در حالی که در جلسه محاکمه خود شرکت کرده بود، درگذشت.

عبدالفتاح سیسی پس از آنکه قدرت را دست گرفت، لباس نظامی خود را با کت و شلوار و کراوات ریاست‌جمهوری عوض کرد.

برای آن‌ گروه از مصری‌هایی که با اسلام سیاسی تجسم‌یافته توسط اخوان‌المسلمین مخالف بودند، عبدالفتاح سیسی کشور را از چنگال آن نجات داده بود.

از زمان پیروزی عبدالفتاح سیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۴ مصر، مخالفان او و همچنین سازمان‌های غیردولتی مصری و بین‌المللی، وی را به ایجاد یک حکومت خودکامه متهم کرده‌اند. آنها می‌گویند از زمانی که عبدالفتاح سیسی به قدرت رسیده است، انسداد سیاسی در تمام نهادها و دستگاه‌های مصر دیده می‌شود. 

شش سازمان حقوق بشری در گزارشی که در روز دوم اکتبر منتشر کردند، «استفاده گسترده و نظام‌مند از شکنجه» توسط مقام‌های مصری را مصداق «جنایت علیه بشریت» دانستند.

اما محدودیت‌های ایجاد شده توسط دولت عبدالفتاح سیسی فقط به موضوعات سیاسی و اقتصادی محدود نشد و موضوعات فرهنگی و هنری مانند ممنوعیت اجرای موسیقی‌هایی چون رپ را نیز شامل شد.

عبدالفتاح سیسی به موازات انسداد سیاسی در مصر، مجموعه‌ای از پروژه‌های عظیمی را در این کشور با هدف «احیای عظمت مصر» و «جلب نظر جریان‌های ملی و قومی در مصر» اجرا کرده است.

از جمله این اقدام‌های بلندپروازانه، نوسازی زیرساخت‌های حمل و نقل، برق در مصر و همچنین احداث پایتخت اداری جدید در ۵۰ کیلومتری قاهره بود. احداث پایتخت اداری جدید مصر، موسوم به «سیسی سیتی» قرار بود در سال ۲۰۲۰ تمام شود اما هنوز در مراحل اولیه است.

عبدالفتاح سیسی در ماه اوت ۲۰۱۵ از طرح توسعه کانال سوئز با عنوان «نماد مصر جدید» پرده‌برداری کرد. این پروژه با هزینه‌ای حدود ۷.۹ میلیارد یورو حدود یک سال پیش به بهره‌برداری رسید. کانال جدید سوئز بین سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ حدود ۸.۶ میلیارد یورو برای مصر در‌آمد داشت.

صنعت گردشگری در مصر که از بنیان‌های اقتصاد این کشور است، پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ به شدت آسیب دید، زیرا بخش زیادی از این درآمد با سفر گردشگران این دو کشور به دست می‌آمد و این جنگ به کاهش شمار آنها منجر شد.

مصر همچنین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده گندم در جهان با افزایش قیمت گندم پس از جنگ اوکراین، با مشکلات اقتصادی ناشی از آن مواجه شد.

۱۰۵ میلیون مصری طی ۱۰ سالی که عبدالفتاح سیسی در کشورشان در قدرت بوده است گرفتار فقر بودند. مصر عمدتاً به کمک‌های مستمر عربستان سعودی متکی است.

عبدالفتاح سیسی با وجود کاستی‌هایی که دارد همچنان از نظر بسیاری از رهبران کشورهای جهان به عنوان ضامن ثبات و امنیت در منطقه تلقی می‌شود. از همین رو کشورهای غربی با چشم‌پوشی از نقض حقوق بشر در مصر، او را به عنوان یک متحد کلیدی خود در خاورمیانه می‌شناسند.

از زمان حمله روز هفت اکتبر حماس به اسرائیل و متعاقب آن، حمله گسترده اسرائیل به نوار غزه، اهمیت عبدالفتاح سیسی برای کشورهای غربی بیشتر شده است.

در جریان آتش‌بس یک هفته‌ای در غزه، گروگان‌هایی که در اختیار حماس بودند در جریان تبادل با زندانیان فلسطینی از طریق مصر به اسرائیل تحویل داده شدند. ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه هم از طریق گذرگاه مرزی رفح، میان مصر و اسرائیل ممکن شده است.

عبدالفتاح سیسی که پس از کودتا در مصر در سال ۲۰۱۴ و به دست گرفتن قدرت با استقبال سرد کشورهای غربی مواجه شده بود، خود را به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نزدیک کرد.

کرملین در ماه نوامبر ۲۰۱۴، یک ماه پس از توقف کمک‌های نظامی و مالی آمریکا به مصر اعلام کرد که سامانه‌های پدافند هوایی را به قاهره تحویل خواهد داد. مسکو همچنین از در جریان بودن مذاکرات برای تحویل هواپیماهای نظامی به مصر خبر داد.

عبدالفتاح سیسی که نشان داده یک استراتژیست زیرک است به خوبی می‌داند که کشورهای غربی نمی‌توانند برای مدت طولانی به پرجمعیت‌ترین کشور عربی پشت کنند، به‌خصوص که این کشور هم یک میانجی مهم در مناقشه بین اسرائیل و فلسطینی‌هاست و هم متحدی کلیدی در جنگ با تروریسم.

از همین رو پس از سال‌ها تنش در روابط آمریکا و مصر در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا در سال ۲۰۱۷ از عبدالفتاح سیسی در واشنگتن استقبال و بر حمایت آمریکا از او تاکید کرد.

هنگامی‌که عبدالفتاح سیسی در ماه اکتبر ۲۰۱۷ به پاریس سفر کرد، امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه گفت که نمی‌خواهد با همتای مصری خود از حقوق بشر سخن بگوید.

بر اساس گزارش‌ها، مصر از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۹ میلادی، ۷.۷ میلیارد یورو تسلیحات از فرانسه وارد کرده است.

عبدالفتاح سیسی مانند اسلاف نظامی خود اهمیت زیادی به دستیابی به تسلیحات مدرن و تامین امنیت مرزهای مصر می‌دهد، زیرا همسایگان این کشور، لیبی، سودان، اسرائیل و نوار غزه، همگی درگیر جنگ داخلی و بی‌ثباتی هستند.

سال‌هاست که مصر با تروریست‌های بنیادگرا در شبه جزیره‌ سینا در شمال شرق این کشور، مبارزه می‌کند.

به گفته مخالفان عبدالفتاح سیسی، حاکمان مصر از این تهدید مداوم برای محدود کردن آزادی‌های مدنی مصری‌ها سوء‌استفاده می‌کنند.

عبدالفتاح سیسی در سال ۲۰۱۸ یک عملیات نظامی «ضد تروریستی» را در مناطقی که اسلام‌گراهای افراطی در آن مناطق حضور دارند، انجام داد، عملیات گسترده‌ای که تاکنون بی‌نتیجه بوده است. شبه‌جزیره سینا همچنان یک دردسر امنیتی برای عبدالفتاح سیسی است که پشت یک وعده پوچ دیگر پنهان شده است.

منبع: یورویو نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی