مناف طلاس رهبر مخالفان اسد می‌شود؟

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد که قرار است جریان مخالف اسد رهبری تازه نفس و حتی تازه کار به خود ببیند. مناف طلاس که تا 10 روز پیش جدایی اش از جمع حامیان اسد در هاله ای از ابهام قرار داشت، قرار است به زودی رئیس حکومت انتقالی شود.

مجله تایم در گزارشی در این باره می نویسد: ایالات متحده امریکا به دوستان سوری خود در جمع مخالفان اسد هشدار داده است که اشتباهات عراقی ها را به هنگام حمله امریکا به این کشور در سال 2003 تکرار نکنند. این در حالی است که نگرانی شدیدی درباره اوضاع در زمان پس از اسد احساس می شود. برای همین است که امریکایی ها تلاش دارند چهره ای را در راس مخالفان اسد بگذارند که هم مورد قبول طرفداران اسد باشد و هم رضایت مخالفان وی را تامین کند. هدف آنها از این کار این است که چتر حکومت انتقالی گسترده تر باشد و کمتر تبعیضی در خود داشته باشد. در عین حال امیدوارند که بدین ترتیب جایگزین نظام اسد بتواند با قدرت عمل بیشتری عمل کند. همچنین بتواند رضایت کشورهای همسایه سوریه را نیز جلب کند و در جامعه جهانی نیز مقبولیت داشته باشد، به ویژه روسیه که از حامیان اصلی نظام اسد محسوب می شود. این فرد باید بتواند که تایید چهره های کلیدی نظام اسد را نیز کسب کند. همچنین باید از ویژگی های لازم برای یک پارچه نگه داشتن صف مخالفان در صورت بروز تنش یا کش مکشی پیش بینی نشده را نیز داشته باشد. این در حقیقت مشابه سناریویی است که امریکا و ناتو در جنگ بالکان اجرا کردند. ژنرال مناف طلاس، چهره ای است که همه این ویژگی ها را دارد و از 6 جولای از اسد جدا شده و به فرانسه پناه برده است.

روزنامه گاردین هفته گذشته گزارش داد که طلاس که سابقه نظامی طولانی در ارتش سوریه داشته، سنی مذهب است و توانسته  حمایت عربستان سعودی و فرانسه برای رهبری جریان مخالفان اسد را جلب کند و انتظار دارد که بتواند به زودی حمایت روسیه را نیز کسب کند.

روزنامه وال استریت ژورنال نیز هفته گذشته گزارش داد که "مشاوران اوباما و مقام های عالی رتبه کشورهای عربی و دولت های خارجی درباره راه های رساندن طلاس به ریاست شورای سیاسی حکومت انتقالی سوریه به بحث و تبادل نظر نشستند."

گزارش ها حاکی از آن است که جدا شدن طلاس از حکومت سوریه امیدواری های بسیاری را نزد مخالفان تبعیدی اسد ایجاد کرده و آنها امیدوارند که به این ترتیب بتوانند چالش حکومت پس از اسد را حل کنند.

طلاس کارت های بسیاری برای بازی در اختیار دارد. وی هنگامی که جدایی خود را از حکومت اسد اعلام کرد، گفت که نمی خواهد نقشی در شورای انتقالی یا ارتش آزادیبخش سوریه داشته باشد. اما سفر هفته گذشته وی به عربستان سعودی بسیاری از معادله های او را تغییر داد. وی در آن سفر با سیاست های پادشاه و رهبران دستگاه امنیتی عربستان به خوبی آشنا شد. عربستان نقش مهمی در تجهیز نیروهای ارتش آزادیبخش ایفا می کند. طلاس گفته بود که سفرش به مکه فقط برای ادای فریضه حج عمره است.

ناظران بر این اعتقادند که سفر عمره وی به مکه و همچنین دیدارش با مقام های ارشد عربستانی به این معنا است که وی می تواند تبدیل به هسته اصلی مخالفان سنی اسد شود. طلاس پس از عربستان به ترکیه، دومین کشور کلیدی بازیگر عرصه سیاسی سوریه رفت تا در آن جا نیز با فرماندهان دستگاه امنیت ملی این کشور و همچنین احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه درباره چگونگی اجرای نقشه های موجود برای سوریه بعد از اسد گفت وگو کند.

طلاس در مصاحبه ای که با روزنامه الشرق الاوسط، روزنامه نزدیک به حکومت عربستان انجام داد، تاکید کرد که باید برای حل بحران سوریه یک راه حل سیاسی یافت تا امنیت این کشور تامین شود و وارد یک جنگ داخلی تمام عیار نشود. او گفت: «آن چه مهم است این است که ما راه حلی برای حفظ امنیت کشور از تهدیدهای جدی بیابیم.» وی همچنین گفت: «در نظام افراد بسیاری هستند که خواهان توقف خشونت ها و جلوگیری از خون ریزی بیشتر هستند.» وی در این مصاحبه تاکید کرد، ما باید چتر حمایتی خود را گسترش دهیم و فقط آن کسانی را که بخشی از ایجاد بحران در کشور بوده اند را رد کنیم. وی به روشنی گفت که منظورش بخشی کوچکی است که دور پرزیدنت اسد را احاطه کرده اند.

در این رابطه یکی از مقام های وزارت دفاع امریکا به روزنامه ژورنال گفت: «هنوز زود است که بگوییم طلاس در راس حکومت انتقالی قرار خواهد گرفت یا راه کنونی را تغییر خواهد داد. هفته آینده یا دو هفته دیگر وی ایده های جذاب تر و جدی تر را برای عبور از بحران کنونی هم به عوامل داخلی سوریه و هم به جامعه جهانی پیشنهاد خواهد داد.»

این در حالی است که هنوز برای مخالفان قابل قبول نیست، مردی که سال ها در صف نزدیکان اسد بوده و حتی پس از آغاز تظاهرات تا ماه ها از او جدا نشده به ناگاه بیاید و ریاست آنها را بر عهده بگیرد. علاوه بر آن بسیاری از افراد در گروه ها و جریان های مخالف اسد ترجیح می دهند که دستور العمل ها و برنامه های خود را پیش ببرند. اما در سایه این عدم توازن قدرت همه آنها در یک کلمه با یکدیگر اتفاق نظر دارند و آن این که باید سیاست های خود را به گونه ای تعریف کرده و پیش ببرند که بتوانند دوران پس از اسد را رهبری کنند.

از سوی دیگر عده ای نیز در میان مخالفان اسد هستند که از اندیشه های جهادی و افراطی تبعیت می کنند که آنها نیز ترجیح می دهند ایدئولوژی خود را پیش ببرند حتی اگر سوریه وارد جنگ داخلی شود.

با این همه آن چه هنوز محقق نشده ایجاد توازن در صفوف مخالفان اسد از یک سو و با طرفداران حکومت اسد در داخل از سوی دیگر است که این مساله همچنان بحران سوریه را در اوج نگه داشته است.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی