کینه پاریس از دمشق قدیمی است

دیپلماسی ایرانی : فرانسه به عنوان یکی از اعضای مهم اتحادیه اروپا از ابتدای بحران سوریه نقش های متعددی ایفا کرده است. فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه در ادامه سیاست های سارکوزی خواستار مداخله نظامی در سوریه شده است. این رئیس جمهور جدید اروپایی از شورای امنیت خواسته است تا هرچه زودتر برای پایان دادن به آشوب ها در سوریه دست به کار شود. دکتر پیروز ایزدی،کارشناس مسائل فرانسه، در گفتگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که فرانسه و سوریه از گذشته بر سر مسائل لبنان و حزب الله دچار اصطکاک منافع شده  و امروز نیز این اختلاف های قدیمی سرباز کرده اند:

موضع فرانسه در قبال مسائل و بحران سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟

در جمع بندی کلی مواضع فرانسه در قبال بحران در سوریه باید به موارد زیر اشاره کرد:

1.     تلاش برای تصویب  قطعنامه ای ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد  که در آن بر استفاده از کلیه ابزار برای جلوگیری از سرکوب مردم توسط دولت سوریه تاکید شود. این بند به معنای مداخله نظامی است

2.    اصرار بر کناره گیری بشار اسد

3.    حمایت  از تشدید تحریم های اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب

4.    پشتیبانی  از گروه های مخالف بشار اسد

5.    اخراج سفیر سوریه از پاریس

از بعد تاریخی روابط فرانسه و سوریه را چگونه می بینید؟

اگر در بافت وسیع تری به مساله نگاه کنیم شاهد خواهیم بود که  فرانسه و سوریه از مدتی پیش از شروع این بحران در منطقه، اصطکاک منافع به ویژه بر سر مساله لبنان داشتند. همانطور که می دانید در دورانی که در لبنان مسائل مربوط به قتل رفیق حریری و تنش های داخلی در این کشور مطرح بود و گروه های 14 مارس و 8 مارس رویاروی هم قرار گرفته بودند،به دلیل آنکه هر کدام قدرت بیشتری را در صحنه سیاسی لبنان بدست آورند، فرانسه از جناح رفیق حریری و یا پسر وی سعد حریری حمایت می کرد که در تقابل با حزب الله و گروه های طرفدار سوریه بود. این مساله که فرانسه در لبنان همیشه  عنوان قیمومت را داشته و حتی قیمومیت سوریه در فاصله جنگ نیز برعهده فرانسه بوده است، سبب شده تا خود را یکی از حامیان سنتی مسیحیان لبنان بداند که در حقیقت یکی از جاپاهای این کشور در سال های پس از جنگ جهانی دوم، لبنان بوده است.

بنابراین منافع فرانسه برای حفظ این نفوذ با سوریه و گروه های حامیان آن همچون حزب الله در تضاد بوده است. مواضع اخیر فرانسه نیز در ادامه همان مواضع اصولی است که در منطقه خاورمیانه و به ویژه در مورد سوریه و لبنان اتخاذ کرده است.  

مواضع فرانسوا  اولاند چه تفاوتی با رویکردهای نیکولا سارکوزی رئیس جمهور پیشین فرانسه دارد؟

از بعد ماهیتی شاهد تغییرات شگرفی تبوده ایم. اما سیاست های نیکولاسارکوزی با جنجال بیشتری همراه بود و یا رسانه ای تر می شد اما مواضع فرانسوا اولاند در محیط آرام تری مطرح می شود. بنابراین هر دو همان اهداف را دنبال می کنند که ماهیتا یکسان است.

با توجه به اوضاع اقتصادی فرانسه اگر حمله نظامی به سوریه تصویب شود، به نظر شما فرانسه تا چه اندازه در آن مشارکت خواهد کرد؟

فرانسه به تنهایی اقدامی نمی کند، اما اگر ائتلافی از کشورهای غربی و برخی کشورهای عربی تشکیل شود، قطعا فرانسه هم مشارکت خواهد کرد.

موضع فرانسه تا چه اندازه با موضع اتحادیه اروپا همسان است؟

فرانسه در قالب اتحادیه اروپا سعی در تشویق دیگر اعضا برای تشدید تحریم ها علیه سوریه داشته است.  اگر بنا بر مداخله نظامی باشد باز هم پاریس نشین ها هم قاره ای های خود را برای اعزام نیروهای بیشتر به دمشق تشویق خواهند کرد. با اینهمه دولت فرانسه از ابتدای آغاز بحران در سوریه بر لزوم تایید بحث مداخله نظامی در سازمان ملل و سپس اقدام جهانی تاکید داشته اما با وخیم تر شدن اوضاع امکان یافتن راهی برای دورزدن شورای امنیت هم وجود دارد. تلاش های فرانسه در راستای  متقاعد کردن روسیه تاکنون ره به جایی نبرده است.

به نظر می رسد که اتحادیه اروپا برخلاف مساله لیبی در بحران سوریه تا اندازه ای منفعل تر عمل کرده است. دلیل این انفعال را چه می دانید؟

 موقعیت استراتژیک سوریه قابل مقایسه با لیبی نیست. سوریه در منطقه ای واقع شده که در مجاورت سرزمین های اشغالی است و هرگونه اتفاقی در این کشور می تواند تبعات بسیاری را برای  کشورهای همسایه آن همچون لبنان، ترکیه و اسرائیل به همراه داشته باشد. بنابراین مساله سوریه از حساسیت بیشتری برخوردار است و آنها نیز سعی می کنند به گونه ای وارد ماجرا شوند تا اوضاع همچنان تحت کنترل باشد، چرا که از کنترل خارج شدن شرایط می تواند تبعات اجتناب ناپذیری به دنبال داشته باشد

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14 

تاریخ انتشار اولیه: دوشنبه 9 مرداد 1391

تاریخ بازانتشار: پنجشنبه 12 مرداد 1391