احتمال تعطیلی برخی چاه های نفتی

 دیپلماسی ایرانی: درحالی که تحریم های نفتی اتحادیه اروپا از روز یکشنبه به طور کامل علیه جمهوری اسلامی اعمال شده است، تهران به منظور دفع تحریم ها، معامله پایاپای تولیدات با چین و فروش مقادیر بیشتری محصولات پالایش شده نفتی مانند بنزین به همسایگانش را تشدید کرده است.

به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، این استراتژی به دقت زیر نظر گرفته شده، چرا که در صورت عدم موفقیت آن، ایران ناچار خواهد بود برخی چاه های نفتی خود را تعطیل کند. این در حالی است که پنجشنبه گذشته نیز ایالات متحده تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی را آغاز کرد. به این ترتیب هر موسسه مالی یا شرکت خارجی که با بانک مرکزی جمهوری اسلامی معامله کند، از سوی آمریکا تحریم می شود. از سوی دیگر اروپا نیز دیگر از ایران نفت خریداری نمی کند و برای تانکر های حامل نفت ایران نیز پوشش بیمه ای ارائه نخواهد کرد. هرچند نشست گروه کارشناسی ایران و 6 قدرت جهانی فردا ( سه شنبه) در استانبول برگزار می شود اما امید اندکی به ثمربخشی این نشست در حل بحران هسته ای ایران وجود دارد.

هبلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، روز یکشنبه، همزمان با اعمال تحریم های نفتی اروپا علیه ایران اظهار داشت، با این تصمیم، شرکای اروپایی جدیت جامعه بین المللی در مواجه با چالش های ناشی از اهداف هسته ای ایران را نشان دادند. با این حال وی خاطرنشان کرد که ایران می تواند از فرصت مذاکرات استانبول استفاده کند.

این در حالی است که ایران می گوید به طور کامل برای مواجه با تحریم ها آماده است. رستم قاسمی، وزیر نفت ایران در اظهاراتی که در وب سایت این وزارتخانه منتشر شده، یادآور شد تمامی گزینه های ممکن برای مقابله با تحریم ها در دولت طراحی شده است. این در شرایطی است که ایران خواستار برگزاری نشست اضطراری کارتل نفتی اوپک شده و احمد قله بانی، سرپرست شرکت ملی نفت ایران می گوید صادرات نفتی ایران در نیمه دوم سال جاری 20 تا 30 درصد کاهش می یابد و دلیل آن نیز تحریم های اتحادیه اروپاست.

موسسه انرژی جی بی سی در وین در گزارشی که روز جمعه منتشر شده اعلام کرده است که تولید نفتی ایران به پایین ترین سطح از سال 1989 رسیده است. به گزارش این موسسه ایران در ماه ژوئن روزانه 3 میلیون بشکه نفت تولید کرده اما در مدت مشابه سال 2010 ، زمانی که تحریم های اتحادیه اروپا علیه سرمایه گذاری نفتی در ایران اجرا نشده بود، تولید نفتی ایران روزانه 3 میلیون و 700 هزار بشکه بود. همچنین صادرات نفتی ایران که نیمی از درآمد دولت را تشکیل می دهند نیز حدود 20 درصد در ماه ژوئن کاهش داشته و به یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز رسیده است.

بنزین به جای نفت

هرچند ظرفیت پالایشگاه های موجود در ایران برای تامین منابع بنزین مورد نیاز در کشور کافی نیست، اما رستم قاسمی تاکید دارد اکنون ایران به جای واردات نفت، بنزین را به کشور هایی مانند عراق،  صادر می کند و به این ترتیب برخی پیامد های تحریم ها را دفع می کند. این اظهارات در حالی مطرح می شود که گفته می شود عراق به زودی جایگاه ایران در کارتل نفتی اوپک را از آن خود کرده و ایران به رده های پایین تر جدول سقوط خواهد کرد.

از سوی دیگر چین نیز یکی دیگر از گزینه های ایران برای مقابله با تحریم ها به شمار می رود. در حال حاضر چین بخش قابل توجهی صوتحساب های خرید نفتی خود از ایران را با یوان پرداخت می کند و تهران نیز در مقابل برای خرید خدمات و تجهیزات نفتی از یوان استفاده می کند. اما در حالی که آمریکا برای مدت 180 روز چین را شامل قانون معافیت از تحریم ها کرده است، ادامه روابط تجاری پکن با تهران دشوارتر شده است. چرا که در صورت به اثبات رسیدن بی توجهی پکن در کاهش روابط با تهران، چین دیگر از تحریم ها معاف نخواهد بود و منافع اقتصادی کلان این کشور در ایالات متحده به خطر می افتد.

صادرات زمینی به جای دریایی

از آنجایی که صادرات ایران از طریق دریا با توجه به تحریم های بیمه ای اتحادیه اروپا و محدودیت ظرفیت تانکری ایران، دشوارتر شده است، برخی گزارش ها حاکی از تلاش تهران برای صادرات زمینی به کشور هایی با مرز مشترک نظیر افغانستان، پاکستان و عراق است. بخش بانکداری این کشور ها نیز در مقابل فشار آمریکا، آسیب پذیری کمتری دارد، زیرا این کشورها در مقایسه با چین، منافع اقتصادی محدودتری در آمریکا دارند.

این درحالی است که تحریم ها در بخش های مختلف از بانکداری گرفته تا واردات تجهیزات، هزینه های تولید و فرآوری نفت و گاز در ایران را افزایش داده است. تهران اکنون برای سفارش محصولاتی مانند توربین های گازی به واسطه ها نیاز دارد و به این ترتیب هزینه ها افزایش می یابد. یک مقام نفتی ایرانی در این زمینه اظهار داشت: به طور مثال برای خرید تجهیزات نفتی و گازی از شرکتی که نمی خواهد به ایران محصول بفروشد باید 7 درصد بهای آن جنس را به واسطه پرداخت کرد.

وال استریت ژورنال به نقل از برخی مقامات ایرانی گزارش می دهد احتمال تعطیلی برخی چاه های نفتی ایران به طور موقت وجود دارد. اما در صورتی که تحریم ها ادامه یابد، تعطیلی این چاه های نفتی نیز می تواند دائمی شود.

ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10