تشدید نگرانی ها با مهر تایید آمانو

دیپلماسی ایرانی: یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که دور بعدی مذاکرات ایران و آژانس روز جمعه برگزاری می شود و در عین حال برای نخستین بار انجام عملیات تخریبی در سایت نظامی پارچین که گمان می رود برای فعالیت های مربوط به تولید سلاح از آن استفاده شده باشد را تایید کرده است.

این در حالی است که در هفته های اخیر گزارش های متعددی بر مبنای تصاویر ماهواره ای در رسانه های غربی منتشر شد که ادعای انجام عملیات پاکسازی در سایت پارچین در جنوب شرق تهران را مطرح می کرد. بازرسان آژانس از سال 2006 به این سایت دسترسی نداشته اند و در جریان دور جدید مذاکرات ایران و آژانس بارها درخواست بازرسی از پارچین مطرح شده که با پاسخ سرد مقامات تهران مواجه بوده است. از سوی دیگر با وجود انتشار گزارش هایی مربوط به پاکسازی پارچین، تا کنون آژانس این گزارش ها را تایید را رد نکرده بود اما مقامات در تهران این اتهامات را به شدت تکذیب کرده بودند.

اما مهر تایید آمانو بر انجام اقدامات تخریبی در پارچین که برای نخستین بار صورت گرفته توجه رسانه ها و تحلیلگران را به خود معطوف کرده است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در این زمینه می نویسد، مقامات و دیپلمات های نزدیک به آژانس پیش از این فعالیت های تخریبی در پارچین برای از بین بردن شواهد مربوط به آزمایش های هسته ای را تایید کرده اند اما اکنون تاییدیه آمانو به طور ملموسی به این تردید ها دامن زده است. آمانو تایید کرده است که تصاویر ماهواره ای حاکی از استفاده از آب برای پاکسازی سایت است. همچنین عملیات تخریب ساختمان ها و انتقال خاک سایت پارچین به بیرون نیز انجام شده است.

این در حالی است که مدیر کل آژانس پس از بازگشت از سفر اخیر خود به تهران اعلام کرده بود که توافق با ایران بر سر دسترسی به پارچین بسیار محتمل است. این اظهارات وی در آستانه دور دوم مذاکرات هسته ای ایران و 6 قدرت جهانی در بغداد مطرح شد و بدون تردید بر فضای این مذاکرات تاثیرگذار بود. اما تهران اندکی پس از نشست دو روزه بغداد اعلام کرد برای بازرسی از پارچین آمادگی ندارد. با این حال آمانو بار دیگر در زمینه حصول توافق برای بازرسی از پارچین ابراز امیدواری کرده است.

خبرگزاری رویترز نیز در مورد اظهارات آمانو می نویسد: مدیر کل آژانس تایید کرده است که ساختمان های پارچین تخریب شده و خاک این سایت نیز جمع آوری شده است. به این ترتیب بدگمانی دیپلمات های غربی در خصوص اینکه تهران می خواهد پیش از ارائه مجوز بازرسی از پارچین آن را پاکسازی کند، تقویت شده است. برخی دیپلمات های غربی نیز با اشاره به امیدواری آمانو برای حصول توافق هسته ای با ایران خاطرنشان کرده اند که به نظر نمی رسد حتی در صورت امضاء توافقنامه، جمهوری اسلامی آن را اجرا کند.

از سوی دیگر با توجه به اینکه نشست ایران و آژانس 10 روز پیش از مذاکرات هسته ای مسکو انجام می شود، برخی دیپلمات های غربی ادعا می کنند که شاید ایران به دنبال افزایش همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی در آستانه مذاکرات مسکو باشد تا ابزاری برای تعامل با دولت های غربی در زمینه تعدیل تحریم ها در اختیار داشته باشد. مذاکرات مسکو 29 و 30 خرداد در پایتخت روسیه بین ایران و نمایندگان آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان برگزاری می شود. گروه 1+5 تاکید دارد که ایران باید فعالیت های غنی سازی 20 درصدی را تعلیق کند و درخواست تهران برای تعدیل تحریم ها را نپذیرفته است.

روزنامه فایننشال تایمز با اشاره به نشست ایران و آژانس پیش از مذاکرات مسکو به نقل از یک دیپلمات غربی مدعی شده که این تلاشی از سوی تهران برای خرید زمان است.

برخی بر این باورند که سفر آمانو به تهران در فاصله دو روز مانده به مذاکرات هسته ای بغداد به طور مستقیم بر فضای گفت و گو های بغداد تاثیر گذار بوده چرا که مدیر کل آژانس اعلام کرده بود به توافق مقدماتی با تهران  در زمینه بازرسی از پارچین دست یافته است.

به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، ایران و آژانس از زمانی که آمانو در سال 2009 سمت مدیر کلی را بر عهده گرفته بارها با یکدیگر درگیر شده اند اما برخی دیپلمات ها بر این باورند که اکنون تهران می کوشد با آرام کردن آمانو، موضع خود در مذاکره هسته ای با 6 قدرت جهانی را تقویت کند. مذاکراتی که تا کنون دستاوردی جز توافق برای ادامه گفت و گو ها به همراه نداشته است.

تهیه کننده : تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10