قطار بهار عربی به عربستان رسید

به گزارش شبکه خبری الجزیره، در این بیانیه که عنوان "جوانان عربستانی" را بر خود دارد شامل پیام‌های مختلفی از سراسر عربستان است که در آن بر عدم تعدی به آرا و مواضع مختلف شهروندان، عدم مواجهه با افکار و طرح‌های مختلف با هدف گسترش آزادی بیان و حقوق شهروندی، عدم برخورد قضایی با یک جریان به نفع جریان خاص دیگر و ساخت جامعه مدنی‌ای که بتواند همه افراد از اندیشه‌های مختلف را در خود جای دهد و ملکی خاص برای یک جریان یا جماعت خاص نباشد، تاکید شده است.

بنا به این گزارش این بیانیه که در سراسر عربستان و عموما از طریق اینترنت دست به دست چرخیده بازتاب گسترده‌ای در افکار عمومی این کشور داشته و مناقشات تازه‌ای را موجب شده که نگرانی حاکمان دیکتاتور عربستان را نیز در پی داشته است. در این بیانیه همچنین بر آزادی فضاهای اجتماعی نظیر فیسبوک، تویتر و تمامی فضاهای اجتماعی آزاد که یک خط اصلاح‌طلبانه را دنبال می‌کند، تاکید شده و از همه رسانه‌های محلی خواسته شده است که در گسترش فضای آزاد رسانه‌ای و مجازی تلاش کنند.

یکی از امضا کنندگان این بیانیه که در توزیع آن نیز فعالیت دارد و نخواست نامش فاش شود در این باره گفت: «این بیانیه می‌تواند مانیفستی قابل قبول و قابل توجه برای همه جریان‌هایی باشد که خواهان انجام گفت‌وگوهای مسالمت‌آمیز فکری در داخل عربستان هستند و همچنان برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنند.»

امضاکنندگان این بیانیه خود را افرادی از طایفه‌های مختلف اجتماعی از جمله لیبرال‌ها و اسلام‌گرایان معرفی و تاکیده کرده‌اند که به هیچ وجه به دنبال قدرت طلبی و کسب کرسی‌های سیاسی و حکومتی نیستند بلکه تنها قصدشان این است که فضای بسته جامعه عربستان را شکسته و دریچه‌ای برای تنفس جامعه مدنی کشور ایجاد کنند.

این در حالی است که برخی از کارشناسان بر این باورند که این بیانیه پس از آن صادر شد که حکومت کویت در پی صدور بیانیه مشابهی در مارس گذشته توسط جوانان آن کشور تسهیلات تازه اجتماعی برای جوانان کویتی و دیگر شهروندان آن ایجاد کرد. با این حال عده‌ای از منتقدان خورده می‌گیرند که این بیانیه اکثرا محدود به جریان‌های لیبرال است و هویت اسلامی در آن کم‌رنگ است از این رو چندان طیف‌های مختلف جوانان عربستانی را نمایندگی نمی‌کند.

محمد الحضیف، نویسنده اسلام‌گرای عربستانی در نقد این بیانیه به الجزیره گفت: «جوانان عربستانی فقط شامل یک طیف نمی‌شوند بلکه رنگ‌های مختلف با توجهات و آموزه‌های فکری گوناگون را در بر می‌گیرند که البته به طور کلی اندیشه اسلامی بر اکثریت آنها غالب است.»

وی همچنین گفت: «بیشتر کسانی که در تویتر فعالیت دارند نخبگان فرهنگی و فکری محلی هستند که سعی دارند از لحاظ فکری و ایدئولوژیک از طریق شعارهای مختلف تبدیل به قطب جوانان عربستانی شوند. برخی از آنها با جوانان تعامل ارباب و رعیتی دارند که به هیچ وجه قابل قبول نیست.»

این در حالی است که بسیاری از ناظران و تحلیلگران سیاسی بر این اعتقادند که بیانیه جوانان عربستانی زیر سایه تحولات بهار عربی منتشر شده که نشان می‌دهد رایحه این انقلاب به عربستان نیز رسیده و دیر یا زود اثر عمیق خود را بر جامعه به شدت دیکتاتورزده عربستان خواهد گذاشت. در عین حال بسیاری از مخالفان نظام دیکتاتوری عربستان از جوانان خواستند که از اطلاق هر گونه اندیشه ایدئولوژیک بر فعالیت‌های سیاسی خود پرهیز کرده و راه خود را از کسانی که تلاش می‌کنند برای آنها عنوان ایدئولوژیک بزنند جدا کنند. ناصر حنینی، متخصص امور دینی و مذاهب معاصر عربستانی در صفحه تویتر خود نوشت: جامعه مدنی عربستان فقط به دنبال حق مشروع آزادی بیان و حقوق فردی‌اش است و این حق صرفا شامل حال لیبرال‌ها نمی‌شود بلکه کل جامعه عربستان را با هر قومیت، فکر، نگرش و مذهبی را در بر می‌گیرد.  

باسم عالم، وکیل عربستانی نیز این حرکت جوانان عربستان را آغاز مرحله‌ای جدید در کشور هم‌زمان با افزایش تاثیرگذاری بهار عربی در جهان عرب دانست. وی در این باره گفت: «در دوران جدید و حقیقی‌ای که آغاز شده نسل جوان هر گونه صف‌بندی از پیش طراحی شده را رد می‌کند و نمی‌خواهد تحت لوای فکری هر جریان سیاسی تمامیت‌خواه چه لیبرال و چه اسلامی قرار بگیرد.»