چرا مالکی انعطاف به خرج می دهد

1.     رژیم های موسوم به ارتجاع منطقه از جمله قطر و عربستان سعودی و ...

2.     امریکا و متحد استراتژیک آن یعنی اسراییل

3.     کشورهای اروپایی

4.     نقش محوری ترکیه

که در این بین عراق در چنین فضایی نفس می‌کشد و به حیات سیاسی خود تحت عنوان فرایند دولت ملت- سازی نوین ادامه می‌دهد.

نکته دوم اینکه بدیهی است شخصی مانند طارق الهاشمی با پیش زمینه‌هایی که دارد روابط استراتژیک و معناداری با هر چهار ضلع مزبور دارد. به این معنا که هر چهار ضلع  اشاره شده نوعی هم‌پوشانی، حمایت و پشتیبانی‌های لازم را در مواقع مقتضی از ایشان نموده می‌نمایند و خواهند نمود.

نکته سوم این است که از حیث مسایل و نیروهای سیاسی اجتماعی عراق باید اظهار داشت دولت نوری المالکی در شرایط کنونی در بستر نوعی انعطاف پذیری تاکتیکی (به عنوان الزام استرتژیک در حال حرکت می باشد) به تعبیر دیگر بالاخره کشاکش و چانه‌زنی میان سنی‌ها و شیعیان منجر به این شد تا نوری المالکی بپذیرد که تا اندازه ای انعطاف پذیری نشان دهد و یا به تعبیری عقب‌نشینی نماید.

نکته چهارم این است که بنابراین در شرایط کنونی از یک سو نوری المالکی تلاش می‌کند بخشی از نقطه نظرات جمهوری اسلامی را تامین نماید. از جمله آنکه شیعیان همچان وجه مسلط قدرت را به یدک بشکند، در تسریع در خروج منافقین از عراق تاکید نماید، در سطح منطقه بر عدم دخالت نظامی در موضوع سوریه تاکید نماید و غیره. اما از سوی دیگر وی می‌داند که اپوزسیون داخل عراق شامل دو بخش در داخل دایره قدرت یعنی افرادی همانند طارق الهاشمی و نزدیکان‌اش و کسانی که خارج از دایره قدرت می‌باشند یعنی ایاد علاوی یا به تعبیری حزب العراقیه که در بستر چانه‌زنی با نوری المالکی به موضع عدم تحریم پارلمان عراق رسیدند، در شرایط و وضعیتی می‌باشند که در نهایت نوری المالکی را به این موضع و جمعبندی رسانده‌اند.

بنابراین در یک ملاحظه پایانی باید تاکید کرد که انعطاف منجر به عقب نشینی الزام استراتژیک کنونی برای نوری المالکی می‌باشد و از همین رو بود که اگرچه نوری المالکی به کشورهای منطقه پیام می‌دهد که آنان نباید و حق ندارند از طارق الهاشمی به عنوان معاون رییس جمهور استقبال کنند، اما از سوی دیگر با عنایت به جمیع جهات تمایل خود را جهت حل مسایل از طریق مذاکرات با اطراف سیاسی داخل عراق پنهان نمی‌نماید.

در مجموع آنچه که گفته شد بدین معناست که حتی با اشاره نور المالکی در نپذیرفتن طارق الهاشمی، به دلیل آنکه آنها متحد استراتژیک یکدیگرند، دوحه نه تنها طارق الهاشمی را پذیرفته بلکه به گرمی هم از وی استقبال کرده است، تا از این طریق به نوعی به نوری المالکی فشار آورده تا وی به جای اینکه از طریق مراجع حقوقی  و اطلاعاتی و امنیتی مساله الهاشمی را دنبال کند، در بستر مذکرات مسایل را حل و فصل کند.

در نهایت می‌توان نتیجه این سفر را اینگونه تفسیر کرد که لاجرم حل مساله در بستر مذاکرات و چانه زنی به مرحله‌ای برسد تا به توافق نانوشته‌ای برسند و در غیر این صورت با توجه به زمینه‌هایی که در عراق همچون ترورها و خشونت‌ها وجود دارد ،به نظر می‌رسد که برخورد چکشی و محکم با طارق الهاشمی در کوتاه مدت و میان مدت به نفع نوری المالکی نخواهد بود. گرچه در ابتدا به این سمت و سو میل کرد، اما امروز به این جمع‌بندی رسیده‌اند که باید تا اندازه‌ای انعطاف نشان دهند.

منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی/14