آمریکا از تصمیم کاهش خرید نفت استقبال کرد

دیپلماسی ایرانی: ترکیه، کشور دوست و همسایه ایران که بارها تاکید کرده بود روابط تجاری خود با جمهوری اسلامی، به خصوص واردات انرژی را با قوت ادامه خواهد داد،  اعلام کرد مانند دیگر مشتریان نفتی ایران از ژاپن گرفته تا چین و هند، محدودیت هایی در زمینه خرید نفت از ایران اعمال کرده است.

گزارش ها حاکی از آن است که ترکیه خرید نفت از ایران را تا 20 درصد کاهش داده و به جای آن می خواهد مقادیر بیشتری نفت از لیبی خریداری کند. ترکیه تا پیش از این روزانه 200 هزار بشکه نفت از ایران وارد می کرد که 30 درصد نیاز داخلی این کشور را شامل می شود.

این در حالی است که بنا بود مذاکرات هسته ای بین جمهوری اسلامی و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) به زودی در استانبول برگزار شود.

برخی بر این گمانند که پیشنهاد بغداد به جای استانبول به عنوان میزبان مذاکرات که اخیرا از سوی تهران مطرح شده از این واقعیت ناشی می شود که روابط ایران و ترکیه در سراشیبی قرار گرفته است.

اما ایالات متحده از تصمیم اخیر آنکارا برای کاهش واردات نفت از ایران استقبال کرده است. خبرگزاری رویترز به نقل از هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا که در کنفرانس دوستان سوریه در استانبول شرکت کرده بود گزارش داد: از تصمیم ترکیه برای کاهش قابل توجه میزان خرید نفت از ایران خرسندم و آمریکا از این رویکرد استقبال می کند.

گفته می شود که شرکت توپراس که شرکت ملی نفت ترکیه به شمار می رود در بیانیه ای که روز جمعه در اختیار رسانه ها قرار گرفته اعلام کرده است که به دنبال افزایش تحریم های غرب علیه ایران، واردات نفت از این کشور را به میزان 20 درصد کاهش داده است. تصمیم توپراس به دنبال کاهش واردات نفت از ایران در حالی اتخاذ شده است که این شرکت در ماه های اخیر رایزنی های گسترده ای با شرکت های نفتی عربستان سعودی داشته تا واردات نفت از این شرکت ها را افزایش دهد. هرچند مقامات این شرکت ارتباط این رایزنی ها با کاهش واردات نفت از ایران را تکذیب کرده بودند اما سرانجام همانگونه که کارشناسان پیش بینی کرده بودند، ترکیه نیز به جمع مشتریان نفتی ایران ملحق شد که در خرید نفتی خود از جمهوری اسلامی کاهش ملموسی ایجاد کرده اند.

از سوی دیگر بخش دیگری از تصمیم ترکیه نیز به قانون معافیت از تحریم های آمریکا باز می گردد. با وجود اینکه مقامات ترک تاکید کرده بودند که در تلاش برای بهره مندی از قانون تحریم های آمریکا نیستند اما کاهش 20 درصدی خرید نفت از ایران به آنها کمک می کند که مانند ژاپن و 10 کشور اروپایی از معافیت های تحریمی بهره مند شوند. طبق قانون معافیت از تحریم ها ، کشور هایی که خرید نفتی از ایران را به طور ملموسی کاهش دهند، می توانند بدون دردسر به مدت 6 ماه روابط تجاری و مالی خود را با ایالات متحده ادامه دهند و در صورتی که همکاری آنها ادامه دار باشد، معافیت از تحریم ها نیز تمدید می شود.

اما تصمیم ترکیه برای کاهش خرید نفت از ایران به گمانه زنی ها در خصوص رو به سردی گراییدن روابط تهران و آنکارا دامن زده است. پیش از این نیز بهار عربی و بحران در سوریه، شکاف هایی را در روابط دوجانبه ایران و ترکیه ایجاد کرده بود.

عارف کسکین، کارشناس امور ایران در مرکز روابط بین الملل ترکیه بر این باور است که ایران و ترکیه منافع متعدد خود را با روش های متفاوتی در منطقه دنبال می کنند. به گفته وی رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، در سفر اخیر خود به تهران موفق نشده اهدافی که در این سفر داشته را محقق کند هرچند که زمان و دستور کار این سفر از اهمیت خاصی برای آنکارا برخوردار بوده است.

ترکیه از ایران می خواهد که رفتار خود را در قبال سوریه تغییر دهد اما تهران همچنان به حمایت از بشار اسد ادامه داده و تاکید دارد که موضع خود را تغییر نخواهد داد.

کسکین این نکته را خاطر نشان می کند که ترکیه در روند حل بحران سوریه به حمایت ایران نیاز دارد اما واکنش مثبتی از سوی جمهوری اسلامی دریافت نکرده است. از سوی دیگر جدا از مساله سوریه؛ ترکیه و ایران نتوانسته اند در جریان سفر اردوغان زمینه های مشترکی برای تقویت روابط اقتصادی ایجاد کنند. برای مثال ترکیه در صدد کاهش بهای گاز وارداتی از ایران است اما جمهوری اسلامی با این درخواست مخالفت می کند.

این در حالی است که علاوه بر بحران سوریه، بهار عربی و مسائل مربوط به انرژی، ترکیه و ایران بر سر شرایط عراق، مشکل سنی و شیعه و ایجاد طرح سپر دفاع موشکی ناتو در خاک ترکیه نیز دچار اختلاف هستند.

به گفته کسکین، ترکیه و ایران با وجود تمامی این اختلافات، می کوشند از ورود به بحران واقعی جلوگیری کرده و با احتیاط سخن بگویند.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10