از کره شمالی هسته ای تا تحریم‌های ایران و بشار اسد سوری

سئول در جامه همسایه جنوبی کشوری که سالهاست با برنامه هسته ای خود جهان را گرفتار کرده بیش از سایرین به نتیجه این نشست امنیتی امیدوار است. در این میان چشم امید آمریکایی‌ها برای مهار قدرت هسته ای کره شمالی به تنها دوست و متحد پیونگ یانگ در منطقه یعنی پکن است. کره شمالی اخیرا خبر پرتاب ماهواره ای به فضا را منتشر کرده است. موشکی دوربرد که به مناسبت تولد بنیان گذار کره شمالی به فضا پرتاب خواهد شد و البته تا آن زمان نفس را در سینه همسایگان پیونگ یانگ حبس نگاه خواهد داشت. شورای امنیت سازمان ملل نیز در بیانیه ای حرکت کره شمالی در از سرگرفتن پرتاب‌های ماهواره ای به فضا را نکوهش کرده و آن را مانند گذشته سرپوشی بر فعالیت‌های تسلیحات هسته ای کره شمالی نامیده است.

باراک اوباما رئیس جمهوری دموکرات آمریکا بلافاصله پس از حضور در سئول به منطقه مرزی میان دو کره رفت و از نزدیک ترین فاصله ممکن و البته با لنز دوربین به خاک کره شمالی که اینچنین جنجال‌هایی در منطقه به راه انداخته نیم نگاهی انداخت. سئول در حالی میزبانی این نشست را بر عهده گرفته که آخرین بار باراک اوباما در واشنگتن در سال 2010 میلادی میزبان رهبران جهان در این نشست امینت هسته ای بود. اوباما از زمان تکیه دادن بر کرسی ریاست جمهوری شعار جهانی عاری از تسلیحات را داده هسته ای را داده و حتی سخنرانی خود در ماه‌های نخست حضور در قدرت در کشورهای میزبان مانند چک را نیز به این داستان اختصاص داده بود. بر همین اساس بود که جایزه صلح نوبل در نخستین سال حضور اوباما در قدرت به او تنها به واسطه سخن گفتن از خلع سلاح اختصاص یافت.

در شرایطی که محور بیشتر سخنرانی‌ها بر چگونگی پیابند بودن به معاهدات هسته ای و تلاش برای جهانی عاری از تسلیحات هسته ای متمرکز خواهد بود اما پرونده هسته ای کره شمالی که با اعلام موافقت موقت رهبران این کشور در خصوص تعلیق غنی سازی اورانیوم همراه بود و پرونده هسته ای ایران که با پیچ و خم دادن‌های غرب هنوز به مرحله خاصی نرسیده است، اصلی ترین محورهای بحث‌های فرعی رهبران خواهند بود. در این میان بار سنگین مذاکرات بر دوش چینی‌ها است که هم با کره شمالی رابطه دارند و هم در پرونده هسته ای ایران سرسخت‌ترین مواضع علیه غرب را اتخاذ کرده اند. باراک اوباما در حاشیه نشست امنیت هسته ای با رهبران چین و روسیه نیز دیدارهای جداگانه ای خواهد داشت.

تلاش کره شمالی برای پرتاب ماهواره به فضا در حقیقت اصلی‌ترین ژست هسته ای کیم جونگ اون رهبر جوان این کشور پس از تصدی حکومت به ارث رسیده از پدرش است. امریکا هنوز طعم شادی ناشی از موافقت پیونگ یانگ با تعلیق غنی سازی اورانیوم را نچشیده بود که خبر از پرتاب ماهواره به فضا آمد. اکنون آمریکایی‌ها به کره شمالی هشدار داده اند که ادامه این روند توافق از پیش تعیین شده میان دو طرف برای دریافت کمک‌های غذایی از واشنگتن را تحت الشعاع قرار خواهد داد. کره شمالی به دلیل تحمل سالها تحریم اقتصادی از منظر منابع غذایی با کمبود جدی همراه است.

اوباما و رئیس جمهوری چین روز دوشنبه با هم در سئول دیدار خواهند داشت و پیش بینی می شود که مساله هسته ای کره شمالی پس از گپ و گفت و گوهای معمول ابتدایی نخستین مساله ای باشد که رئیس جمهور دموکرات امریکا با همتای چینی خود در میان خواهد گذاشت. چینی‌ها اخیرا از دست لجبازی‌های هسته ای کره شمالی و خصومت ورزی‌های آشکار این کشور با همسایه جنوبی به ستوه آمده اند. دانیل راسل از تحلیل‌گران بخش آسیا شورای امنیت ملی در این خصوص به نیویورک تایمز می گوید: سرسختانه امیدواریم که چین بتواند با تاثیری که بر روی کره شمالی دارد، بر روند مذاکرات هسته ای این کشور اثرات مثبت و سازنده ای داشته باشد. در غیر اینصورت کره شمالی باز هم با عواقب سنگین انزوای بین المللی و منطقه ای روبه رو خواهد شد.

چین و امریکا این روزها در خصوص مقوله‌های بین المللی بیشترین اختلاف‌ها را با هم دارند. در شرایطی که پکن به ظاهر از تحریم‌ها هم در پرونده هسته ای کره شمالی و هم ایران حمایت می کند اما در ماجرای سوریه رسما کنار روسیه ایستاد و وتوی قطعنامه مورد حمایت غرب در محکومیت بشار اسد را به نام خود سند زد. نیویورک تایمز در این گزارش خود تاکید می کند که اوباما در دیدار با مقام‌های چین و روسیه اشاره ای هم به داستان سوریه خواهد کرد. اوباما در یک روز با مقام‌های چین و روسیه دیدار خواهد کرد و به نظر می رسد که کره شمالی، ایران و سوریه وجوه مشترک این دیدارها خواهد بود. دمیتری مدودف رئیس جمهوری فعلی روسیه این بار در سئول با باراک اوباما خداحافظی خواهد کرد چرا که ولادیمیر پوتین در انتخابات یک ماه گذشته در روسیه برگ برنده را از آن خود کرد و در نشست گروه هشت در کمپ دیوید در ماه می ، این پوتین خواهد بود که به عنوان همتای روسی اوباما با او دست می دهد.

مدودف پیش از سفر به سئول در روز جمعه در سخنانی در شورای سیاست خارجی روسیه اذعان داشت که احتمال سازش میان مخالفان و بشار اسد در سوریه بسیار اندک است. وی در این خصوص گفت: یک نفر می خواهد به گمان خود اصلاحات و دموکراسی را برای سوریه به ارمغان آورد و یک نفر هم به دنبال پایان دادن به برنامه هسته ای ایران است. ما از هر دو مورد حمایت می کنیم اما نه با شیوه‌هایی که تنها جنگ را بهترین راهکار می داند.

مدودف در دیدار با اوباما در خصوص استقرار سامانه موشکی امریکا در منطقه هم گفتگوهای جدی خواهد داشت. مسکو تاکنون بارها خواهان تضمین امنیتی امریکا به خود در خصوص این سامانه موشکی شده است. اوباما روز سه شنبه با نخست وزیر پاکستان یوسف رضا گیلانی در خصوص امنیت تسلیحات هسته ای این کشور، روابط متشنج میان واشنگتن و اسلام آباد و همکاری‌های مشترک در خصوص افغانستان گفتگو خواهد کرد.