ژاپن و اسپانیا به عربستان روی آوردند

دیپلماسی ایرانی: ژاپن و اسپانیا در هفته جاری اعلام کردند که واردات نفت از ایران را کاهش داده و به عربستان سعودی برای واردات منابع بیشتر نفت روی آورده اند. اقدامی که نخستین نشانه ها از تغییر رویکرد برخی مشتریان نفتی ایران به شمار می رود که با توجه به نزدیک شدن زمان اعمال تحریم های نفتی علیه جمهوری اسلامی، درصدد کاهش وابستگی خود به نفت ایران هستند.
مطرح شدن موضوع کاهش واردات از ایران آن هم در زمانی که مشتریان نفتی ایران برای عقد قرار دادهای جدید با تولید کنندگان رقیب جمهوری اسلامی تلاش می کنند، این گمانه زنی را تقویت کرده که تا فصل تابستان، صادرات نفت ایران کاهش می یابد.
این در حالی است که انگلیس و فرانسه پیش از این خرید نفت از ایران را متوقف کرده بودند، هرچند که واردات نفت این کشور ها در مقایسه با ژاپن و اسپانیا چندان قابل توجه نبوده است.

روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام نفتی سعودی در این زمینه نوشت: صادرات نفت عربستان اخیرا به 9 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کرده چرا که برخی مشتریان نفتی خود را برای آنچه که قرار است در تابستان در مورد ایران رخ دهد، آماده می کنند.

این در حالی است که همچنان پیش بینی ها در مورد افزایش بهای نفت با توجه به ریسک های ناشی از ایران، به قوت خود باقی است.
گفتنی است فروش نفت ایران به ژاپن در ماه ژانویه در مقایسه با سال گذشته 12 درصد کاهش داشته است و در همین زمان خرید نفت ژاپن از عربستان سعودی رشدی 19.6 درصدی داشته که به نظر می رسد جای خالی نفت ایران در این مدت را پر کرده باشد.
از سوی دیگر واردات نفت اسپانیا از ایران که یکی از سه خریدار بزرگ نفت جمهوری اسلامی در اتحادیه اروپا به شمار می رود در ماه دسامبر 37 درصد کاهش یافته است و باز هم عربستان سعودی بخش عمده ای از این کاهش خرید را جبران کرده است.

البته اسپانیا و ژاپن به صراحت اعلام نکرده اند که به دلیل فشار تحریم ها خرید نفت از ایران را کاهش داده اند اما تحلیلگران بر این باورند که فشار غرب علیه برنامه های هسته ای ایران دلیل اصلی این کاهش خرید بوده است. این در حالی است که تا چند ماه دیگر تحریم های ایالات متحده علیه بانک مرکزی ایران و تحریم واردات نفت از ایران توسط اتحادیه اروپا نیز اجرایی خواهد شد و در این صورت به طور خودکار مشتریان نفتی ایران ناچار به کاهش یا قطع خرید نفت از جمهوری اسلامی خواهند بود. از سوی دیگر مقامات آمریکایی در ماه های اخیر تلاش های فزاینده ای به منظور ترغیب ژاپن و کره جنوبی برای کاهش خرید نفت از ایران به عمل آوردند و به نظر می رسد که به رویکرد اخیر توکیو، این کوشش ها نتیجه بخش بوده است.

این در حالی است که هند و چین نیز در جستجوی راه هایی برای عبور از تحریم های اعمالی علیه ایران هستند و در عین حال اخیرا برخی از شرکت های کشتیرانی نیز از بارگیری نفت صادراتی جمهوری اسلامی خودداری می کنند.
یک مقام آژانس بین المللی انرژی در این زمینه اظهار داشت: شواهدی وجود دارد که نشان می دهد صادرات نفت ایران طبق قرارداد های جاری محدودتر شده چرا که بیمه گذاران آمریکایی و اروپایی تمایلی به ارائه خدمات برای تانکر های حامل نفت ایران ندارند.

از سوی دیگر در حالی که ایران با چالش هایی در راه فروش نفت خود مواجه است، در ماه های آتی به مشتریان نفتی ایران پیشنهاد خرید نفت از رقبای جمهوری اسلامی ارائه می شود.
گفتنی است که بنابر اظهارات وزیر نفت هند این کشور به عنوان دومین خریدار بزرگ نفت ایران ، در روز های اخیر با عربستان سعودی و عراق برای خرید منابع جدید نفت در سال مالی جدید که از آوریل آغاز می شود، قرار داد منعقد کرده است. البته به گفته وی خرید نفت از ایران نیز طبق روابط سابق ادامه خواهد داشت.

یک کارشناس نفتی معتقد است که کاهش خرید نفت از ایران در کوتاه مدت ذخایر نفتی روی دریای ایران را افزایش می دهد. در حال حاضر نیز برخی گزارش ها از وجود تانکر های نفتی ایرانی خارج از مرز های آبی ایران حکایت دارد که از ظرفیت ذخیره 2 میلیون بشکه نفت برخوردارند. اما در صورتی که چالش ها جدی شوند، امکان باقی ماندن نفت در ذخایر روی آب برای دوره ای طولانی تر وجود دارد.
اما در صورتی که صادرات نفتی ایران کاهش یابد، رقبای نفتی ایران مانند عربستان سعودی باید به تولید با ظرفیت اضافی رو آورند تا از شوک ناشی از کمبود نفت در بازار و افزایش قیمت ها جلوگیری کنند.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10