عربستان به دنبال بسط الگوی یمن

نسخه اصلاحات سیاسی که به یمن ابتکار عمل سعودی ها در کشور یمن پیاده شد و علی عبدالله صالح را پیش از آنکه زخم های کاری تری بدارد، از قدرت برداشت و معاونش را به جای وی گماشت، از هر انقلاب و تغییری در منطقه برای کشور بسته ای چون عربستان شیرین تر و کارآتر بوده است.

وقوع تحولات بنیادین و قدرت گیری مردم در کشورهای منطقه بدون شک شاه ها و شاهزادگان باقی مانده در خاورمیانه را به ترس انداخته و اتاق فکرهای آنها را فعال کرده و نسخه ای مشابه و تکرارشونده از دل آن برون آورده است؛ نسخه ای که می گویند یگانه راه حل پایان دادن به درگیری ها در سوریه است.

برای کشورهایی چون عربستان، قطر، امارات و بحرین، دموکراسی از نوع انتقال قدرت در یمن ایده آل ترین شکل تغییر است. مادامی که در این کشورها قدرت به دست مردم و گروه های پرنفوذ بیفتد، نظام های پادشاهی و دیکتاتورهای سنتی منطقه یا باید چون زین العابدین بن علی بساط خود را جمع کنند و پناهنده شوند و یا مثل حسنی مبارک که حب وطن و غبغبه قدرت داشت، بماند و به دست انقلابیون محاکمه شود.

در یمن با طرحی که سعودی ها ریختند، انتخاباتی برگزار شد و یک رئیس ‌جمهور جدید یعنی "عبد ربه منصور هادی" معرفی شد؛ رئیس جمهوری که نه خیلی چهره جدیدی محسوب می شود و نه انتظاری جز انتخاب او می رفت. او در پارلمان کشورش سوگند یاد کرد تا کار خود را آغاز و کشور را از بحران یک ساله خارج کند، اما همزمان اعتراض ها در یمن ادامه دارد و سرکوب و خشونت نیز پایان ندارد.

عبد ربه منصور هادی، پس از ادای سوگند در سخنانی درباره انتخابات کشورش گفت: این انتخابات نشان داد که یمن می‌تواند از بحران خود عبور کند و هیچ‌کس نمی‌تواند دولت جدید را که از پشتوانه گسترده مردمی برخوردار است، نادیده بگیرد و یا از ارزش‌های آن بکاهد.

یمن ظاهر قضیه را با برپایی یک انتخابات حفظ کرده و قرار است به جمع کشورهایی از منطقه بپیوندد که هنوز در پس انقلاب ها و خیزش های یک ساله اخیر، دولت مستعجل دارند و یا از حمایت کامل مردمی برخوردار نیستند. در مصر نیز مردم بطور کامل از دولت نظامیان پشتیبانی نمی کنند و خواهان برگزاری هرچه سریع تر انتخابات آزاد و به قدرت رسیدن غیرنظامیان هستند.

در ایران نگاه به انتخابات یمن، نگاهی انتقادی است. درواقع این انتخابات که با نسخه عربستان سعودی پیاده شده و قواعد مرسوم دموکراتیک را رعایت نکرده، به مثابه یک انتخابات صوری و غیرآزادانه تلقی می شود و بنابراین دولت مستقرش نیز از وجاهت و مشروعیت لازم برخوردار نیست.

حمیدرضا ترقی از فعالان سیاسی اصولگرا و معاون امور بین‌الملل حزب موتلفه اسلامی گفته که انتخابات اخیر یمن فاقد شاخص‌های دموکراسی است و رئیس جمهور منتخب پیشنهاد کشورهای غربی به خصوص عربستان سعودی و امریکاست.

او دموکراتیک نبودن این انتخابات را ناشی از رسوم پادشاهی آن می داند؛ به این نحو که علی عبدالله صالح، پادشاه مخلوع یمن معاون خود را برای جایگزینش پیشنهاد داد و به غیر از او نامزد دیگری برای انتخابات ریاست جمهوری نبود و به گروه‌های مخالف نیز اجازه شرکت و نامزدی در انتخابات داده نشد.

عوض حیدر‌پور از نمایندگان مجلس نیز در این باره گفته است: "روند تحولات در یمن کماکان ادامه خواهد داشت چرا که مردم با برگزاری انتخابات به این شکل راضی نخواهند شد." به گفته او، "اگر تنها کاندیداهای انتخاباتی یمن، رئیس جمهور هم شود دوامی نخواهد داشت و با ادامه انقلاب در این کشور، این فرد برکنار می‌شود و انتخابات آزاد با اصلاح قانون اساسی که مطالبه مردم است، صورت خواهد گرفت."

نقش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب در پیچیدن نسخه انتقال قدرت برای یمن نقشی بارز و بی گفتگو بوده است. آنها با این نسخه درواقع، نسخه ای هم برای مهار اعتراضات در دیگر کشورها اندیشیده و مایل اند که آن را در مورد سوریه نیز به اجرا دربیاورند تا به این شکل، الگویی تضمینی و مطمئن را در کشورهای تحت خیزش خاورمیانه اعمال کنند.

نگرانی اعراب و غرب از قدرت گیری و نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران سبب شده است تا اجماع بر سر طرح های اتحادیه عرب و حمایت غربی ها از آن، گسترده و پرسروصدا باشد. آنها چند روز پیش مدعی دخالت ایران در امور داخلی یمن در آستانه انتخابات این کشور شدند؛ کما اینکه در سوریه، ایران را به دخالت در سرکوب مردم متهم می کنند و در بحرین مدعی حمایت مستقیم ایران از مخالفان حکومت هستند!

عربستان و همپیمان هایش تلاش می کنند با بسط الگوهای حکومتی موردنظر خود در خاورمیانه، هم هژمونی و نفوذ منطقه ای خود را حفظ کنند و هم با مقابله با حکومت بشار اسد و تضعیف حزب الله لبنان، از قدرت ایران و جبهه مقاومت بکاهند. خاورمیانه این روزها به یک صحنه رویارویی این چنینی تبدیل شده و اعراب با حمایت غرب، بسیار تند و تیز و باصطلاح تخت گاز حرکت می کنند. باید دید آنها تا چه زمان می توانند مدیریت فعلی و نسخه موقت خود را تمدید کنند و خواسته ها و افکار عمومی کشورهای منطقه را زیر لفافه هایی نازک و فریبنده پنهان کنند./11