کنفرانسی برای داغ نگاه داشتن تنور مخالفت‌ها

اساسا پیشنهاد کنفرانس دوستان سوریه از سوی چه نهادی بوده و هدف آن چیست؟

در واقع دعوت کننده اصلی این کنفرانس تونس است و دعوت نامه ها به امضای دولت تونس برای کشورها فرستاده می شود. این کنفرانس از سوی کشورهای غربی مورد استقبال قرار گرفته است. در واقع مشارکت کنندگان عمدتا کشورهایی هستند که در موضع مخالفت با دولت سوریه قرار دارند یا به عبارت دیگر این کنفرانس برای حمایت از مخالفین رژیم سوریه سازمان دهی شده است. برخی از کشورها مانند روسیه و چین و لبنان اعلام کرده اند که از شرکت در این اجلاس خودداری می کنند.

برای ایران دعوتنامه ای ارسال شده است؟

اطلاع ندارم.

راشد الغنوشی شروطی برای این کنفرانس ذکر کرده است از جمله این که بیانیه ای علیه دولت بشار اسد صادر نشود یا تصمیمی در مورد مداخله نظامی در سوریه گرفته نشود. اگر قرار نیست تصمیمی گرفته شود، اساسا چرا تشکیل می شود؟
 

البته به نظر نمی رسد این شرطی که آقای غنوشی گذاشته است، برای برگزار کنندگان، شرط الزام آوری باشد. به هر حال طبیعت دعوت شدگان به شکلی است که بیشتر برای حمایت از مخالفان بشار اسد، در این کنفرانس حضور می یابند. یکی از شاخص های این مسئله این است که دولت سوریه به عنوان یکی از طرفین منازعه به این کنفرانس دعوت نشده است. حداقل درصد بالایی از مردم سوریه تمایل دارند که حکومت بشار اسد ادامه یابد. بنابراین احترام به افکار عمومی داخلی و تمام مردم سوریه ایجاب می کند که طرف مهم این منازعه یعنی دولت سوریه نیز از دعوت شدگان باشد.

از همین جا می توان فهمید که هدف این کنفرانس حل بحران سوریه نیست. چون حل بحران سوریه در گفت و گوی دوجانبه ای است که باید میان دولت سوریه و مخالفان صورت گیرد. از آن جا که کسانی که این پروژه را دنبال می کنند، اصولا مخالف گفت و گو هستند یا حداقل هر نوع گفت و گو را با دولت سوریه که در راس آن بشار اسد حضور داشته باشد، رد می کنند، لذا نمی توان نسبت به آینده آن خوش بین بود. کشوری مانند روسیه به همین استدلال که این کنفرانس کمکی به حل بحران سوریه نمی کند و در روند گفت و گو هم نمی تواند تاثیری داشته باشد.

علاوه بر این از آن جا که از هم اکنون کار بر روی بیانیه کنفرانس شروع شده است و انتظار می رود که شرکت کنندگان در کنفرانس این بیانیه را امضا نمایند، برخی از کشورها مانند روسیه، عدم شرکت خود را بر این استدلال قرار داده که چون دستور کار مشخص نیست و طرف های درگیر هم حاضر نیستند، این کنفرانس نمی تواند مفید باشد.

به نظر می رسد الان اتحادیه عرب و سازمان ملل در بحث سوریه، همین کار ویژه را دنبال می کنند؛ یعنی فشار بر دولت بشار اسد برای این که در مقابل مخالفان کوتاه آید. نسبت این کنفرانس و جایگاه آن نسبت به دیگران چیست و چرا باید تونس چنین کنفرانسی برگزار کند؟

من فکر میکنم که در این بازی، تونس نقش اصلی را بازی نمی کند. در واقع تونس نقش میزبان را دارد اما خود، به عنوان بازیگر نقش فعالی ندارد. طبیعی است که شکست اتحادیه عرب و کشورهایی مانند قطر و عربستان، آن ها را وادار کرده که دست به فعالیت های سیاسی دیگری زنند و از این طریق فشار به دولت اسد و بسیج افکار عمومی علیه اسد را در کشورهایی که موضع منطقی تری را در پیش گرفته اند دنبال کنند. بنابر این، برگزاری این کنفرانس هم اقدامی است در جهت تکمیل پازل های سیاسی مخالفان اسد، که با قطعنامه مجمع عمومی شروع شده و به این شکل ادامه دارد. برخی از گفت و گوهایی که میان نمایندگان کشورهای قطر، عربستان و امارت با روسیه و چین نیز در جریان است، با هدف تعدیل مواضع این دو کشور است. در حال حاضر از آن جا که شرایط برای مداخله نظامی فراهم نیست، مخالفان به اقدامات سیاسی روی آورده اند تا زمینه برای یک اقدام نظامی هم در آینده فراهم شود.

به نظر شما با توجه به این که بشار اسد بحث رفراندوم قانون اساسی را مطرح کرده است، آیا این تلاش های سیاسی در خارج از مرزهای سوریه، می تواند در روند تحولات داخلی این کشور تاثیرگذار باشد؟

من فکر می کنم که شاید یکی از هدف های برگزاری کنفرانس دوستان سوریه، پوشش دادن به رفراندومی است که قرار است در سوریه برگزار شود. به نظر نمی رسد که در حال حاضر این کنفرانس تاثیر جدی ای داشته باشد. همان گونه که اشاره شد، قصد اصلی آن ها این است که تنور مخالفت های بین المللی با دولت سوریه را هم چنان داغ نگه دارند.