کمک ایران به سوریه برای دور زدن تحریم‌ها

دیپلماسی ایرانی: روزنامه هاآرتص چاپ اسرائیل با استناد بر اسنادی که اعلام کرده آنها را از دفتر رئیس جمهور سوریه به دست آورده، ادعا کرد که ایران در دور زدن تحریم های بین المللی به سوریه کمک می کند.

این اسناد نشان می دهد که ایران به رژیم سوریه بیش از یک میلیارد دلار کمک کرده است تا بتواند در برابر تحریم نفتی و دیگر تحریم ها ایستادگی کند.

گفته می شود که این اسناد پس از یک حمله سایبری به سرور ایمیل دفتر ریاست جمهوری سوریه به بیرون درز کرده و ایمیل 78 کارمند این دفتر هک شده است. یکی از این اسناد متعلق به منصور اعظم، مسئول امور ریاست جمهوری است که به امضاء وی رسیده و در ارتباط با روابط ایران و سوریه است.

این اسناد 2 ماه قبل تدوین شده اند و جزئیات آن در جریان سفر مقامات عالی رتبه ایران به سوریه مطرح شده است. از سوی دیگر این اسناد به زبانی مبهم و دوپهلو نوشته شده و در آن به نحوه دور زدن تحریم ها توسط سوریه اشاره شده است. هاآرتص ادعا می کند که در این اسناد به طور مکرر به تمایل سوریه برای استفاده از تجربه ایران در این زمینه تاکید شده است.

این در حالی است که آمریکا، ترکیه، اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب تحریم های سنگینی را علیه سوریه اعمال می کنند. اتحادیه عرب به عنوان بخشی از این تحریم ها روابط خود را با بانک مرکزی سوریه قطع کرده است و پرواز های تجاری کشور های عرب به سوریه لغو شده است. اتحادیه اروپا هم نفت سوریه را تحریم کرده است.

این در حالی است که 20 درصد تولید ناخالص داخلی سوریه از فروش نفت به دست می آید و 90 درصد صادرات نفتی سوریه نیز به اروپا صادر می شد.

بنا بر گزارش هاآرتص در تاریخ 8 دسامبر، اعظم سندی را برای اسد و دیگر مقامات شاخص ارسال کرده که عنوان آن یادداشتی از سفر هیات ایرانی به سوریه بوده است. این هیات شامل 10 مقام عالی رتبه دفتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران و نمایندگان بانک مرکزی ایران و دیگر وزرای ایرانی بوده است. این هیات با عادل صفر نخست وزیر سوریه و رئیس بانک مرکزی سوریه و همچنین وزرای اقتصاد، بازرگانی و نفت دیدار کرده است.

اما در نتیجه اغتشاشات در سراسر سوریه و اعمال تحریم ها، رژیم بشار اسد دچار بحران اقتصادی شده است و برای تجهیز نیرو های مسلح به درآمد نیاز دارد. همچنین بشار اسد برای پرداخت حقوق ده ها مقام که برای ادامه بقای وی حیاتی هستند نیز منابع مالی می خواهد .

اسنادی که به امضاء اعظم رسیده نشان می دهد که هیات ایرانی یک میلیارد دلار بودجه در نظر گرفته تا ایران بتواند منابع بنیادی را از سوریه خریداری کند. اغلب این کالاها شامل گوشت، مرغ و خروس، روغن زیتون و میوه می شود. البته مشخص نیست که ایران به این کالاها نیاز دارد یا آنها را برای کمک به اقتصاد سوریه خریداری می کند.

همچنین ایرانیان به سوریه کود و مواد اولیه برای صنعت پتروشیمی صادر می کنند.

علاوه بر این هیات ایرانی در مورد راه هایی که سوریه می تواند از طریق آنها تحریم نفتی را دور بزند نیز بحث کرده است. ایرانیان قول داده اند که موضوع خرید روزانه 150 هزار بشکه نفت سوریه برای دور زدن تحریم ها را بررسی کنند. در مقابل این واردات ایران به سوریه قطعات یدکی صنعت پتروشیمی را می دهد که با توجه به تحریم ها به سوریه صادر نمی شود.  به این ترتیب سوریه قادر خواهد بود با وجود تحریم ها به صادرات نفتی خود ادامه دهد.

از سوی دیگر اسناد نشان می دهد که ایران و سوریه راه های دورزدن تحریم های اعمالی علیه پروازهای هوایی و محموله های باری هوایی را نیز بررسی کرده اند. برای مثال ترکیه آسمان خود را بر روی پروازهای سوریه بسته است و اغلب این پروازها نمی توانند از آسمان اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب نیز عبور کنند.

به همین دلیل پیشنهاد ایجاد قطبی برای هواپیما های سوری مطرح شده که قطب کنونی در امارات متحده عربی را دور بزند. علاوه بر این ایرانیان پیشنهاد داده اند که به هواپیما های سوریه خدمات ارائه کنند. یکی دیگر از پیشنهاد های ایران ایجاد کریدور هوایی و زمینی است که برای انتقال کالا بین دو کشور مورد استفاده قرار می گیرد. این کریدور از عراق عبور می کند و ترکیه را دور می زند.

اما در بخش بانکداری، موضوع ایجاد بانکی مشترک برای انتقال پول از طریق روسیه و چین مطرح است که در روند تحریم ها علیه سوریه نقشی ندارند.

در این سند آمده است که ایران به سوریه قول داده تا راه های نقل و انتقال پول را بر اساس تجربه های خود آموزش دهد.

در سند دوم که تاریخ آن 14 دسامبر 2011 است خاطرنشان شده که بانک های مرکزی ایران و سوریه به توافق رسیده اند که از بانک های روسیه و چین برای تسهیل نقل و انتقال پول بین دو کشور استفاده کنند.