یک برداشت از طرح توقف فروش نفت

ظاهرا اولین بار علی فلاحیان وزیر پیشین اطلاعات بود که این طرح را پیش کشید و گفت حالا که قرار است شش ماه ما را تحریم نفتی کنند، بهتر است ما همین حالا آنها را تحریم کنیم. شاید خیلی ها اینطور برداشت کردند که این تنها یک واکنش لفظی است برای خالی نماندن عریضه، ولی کمی که گذشت این پیشنهاد به طرحی از جانب مجلسی ها تبدیل شد و مقرر شد درباره آن تصمیم گیری شود.

مبنای این طرح آن بود که اگر اتحادیه اروپا ذره ای از منافع خود کوتاه نیامده و حاضر نشده از نفت زمستانی و قراردادهای موجود برخی اعضایش کوتاه بیاید و به زعم خود، تهران را از همین حالا در مخمصه قرار دهد، تهران می تواند دست پیش بگیرد و این طرح را زودتر از موعد شروع کند و اروپایی ها را متوجه عواقب و نتایج تصمیماتشان کند.

اما به نظر می رسد این پیشنهاد همچون طرح قطع رابطه با انگلیس، به کمیسیون مربوطه رفته و قرار نیست به اجرا دربیاید و در حد تهدید لفظی باقی مانده است. یک عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه ارائه طرح توقف فروش نفت به اروپا برای رسیدگی در مجلس به تعویق افتاده و به زمان دیگری موکول شده، گفته است: اعتقاد طراحان بر این است که این طرح بعد از انجام کار کارشناسی قوی و محکم در مجلس مطرح شود که زمان آن مشخص نیست.

علی ادیانی‌راد با بیان اینکه هدف طراحان این طرح، توقف فروش نفت به صورت کلی به اروپاست، گفته است: در این طرح زمانی برای فروش نفت به اروپا در نظر گرفته نشده است و به همین دلیل برای پخته‌کردن آن مقرر شد که این طرح بعد از کار کارشناسی بیشتر در مجلس بررسی شود.

شاید دلیل اصلی تعویق این طرح، همین موضوع "فروش کلی نفت به اروپا" باشد که زمان و مقطعی برای آن درنظر گرفته نشده است. درواقع طرح مزبور از این جهت نیز مشابه طرح قطع رابطه با انگلیس است که در آن هم مدت مشخصی برای قطع رابطه معین نشده بود و طرح به اغما رفت.

بی تردید اعلام چنین پیشنهادی با سروصدا و تبلیغات بسیار و سپس فروکاستن آن به تهدید لفظی، موجب افزایش اعتماد به نفس و دست مریزاد گفتن اروپایی ها به یکدیگر می شود و آنها را نسبت به صحت تصمیمشان دچار ترس و تردید نخواهد کرد. در شرایطی که برخی کشورهای اروپایی نظیر اسپانیا و ایتالیا و یونان با مشکلات عدیده اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند و از قطع واردات نفتی خود – حتی در تابستان آینده – دچار هول و ولا شده اند، بستن شیرهای نفت ولو بطور موقت می توانست شکاف در اجماع بین المللی علیه تهران را موجب شود و ضمن بالا بردن قیمت نفت، زمینه جذب مشتریان آسیایی و رودررویی آنها با غرب را نیز فراهم کند.

دیروز متعاقب اعلام نظر مجلس در مورد لزوم کارشناسی شدن این طرح، وزیر نفت همچنان از موضع قبلی وارد صحبت شد و گفت: به زودی صادرات نفت به برخی از کشورها را قطع می‌کنیم.

به نظر می رسد تضاد در مواضع و اعلام واکنش های صرفا لفظی، بیش از هر چیز به اطمینان و قوت قلب اروپایی ها از عملکرد تحریمی شان کمک می کند و تزلزل و تردید را در قبال تحریم نفت ایران از آنها دور می کند.

رستم قاسمی تاکید کرده است که با توجه به برنامه های آینده وزارت نفت به زودی صادرات خود را به برخی کشورها قطع می کنیم. این درحالی است که این کشورها قرار است در همین آینده نزدیک واردات نفت خود را از ایران قطع کنند و برای جبران ضررها و تامین نیازنمندی های خویش روی قول همسایگان ایران محاسبه کنند.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران هم روز یکشنبه اعلام کرد که در مقابله با تهدید کشورهای اروپایی برای قطع صادرات نفت آمادگی کامل داریم به گونه ای که هم اکنون نیز می توانیم صادرات نفت به این کشورها را قطع کنیم.

احمد قلعه بانی از آن رو از اعلام آمادگی ایران برای قطع 20 درصد از صادرت نفت سخن گفته است که ظاهرا بازاریابی های گسترده ای برای فروش نفت به کشورهای جدید یا افزایش حجم صادرات به کشورهای خریدار نفت ایران انجام شده است.

اینکه نفت ایران روی آب نمی ماند و مشتری پایش نشسته است، یک ادعا نیست و واقعیتی روشن برای غربی هاست ولی آنچه اهمیت دارد، اثبات ضرر و ضربه مهلکی است که اقتصاد اروپا از این تصمیم متحمل می شود؛ چرا که در صورت جایگزین شدن نفت ایران با منابع عربستان و امارات و قطر، بازار مفت‌خری چین و هند به راه می افتد و چه بسا طرح جایگزینی اعراب، به زودی درخصوص آسیایی ها نیز که مشتریان مهم ایران هستند اجرایی شود.

پیشتر عماد حسینی عضو کمیسیون انرژی مجلس با تاکید بر اینکه هر گونه تحریم نفت ایران بی پاسخ گذاشته نمی شود، اعلام کرده بود: قطعا اگر اروپا نفت ایران را تحریم کند ما هم راهکارهای مقابله با تحریم اروپایی ها را اجرا می کنیم.

 اعضای اتحادیه اروپا با هدف آنچه کشاندن ایران پای میز مذاکره هسته ای عنوان کرده اند، توافق کرده اند که از ابتدای ژوئیه 2012 میلادی (تیرماه 91) واردات نفت خام از ایران را متوقف کنند