مراقب باشید دست از پا خطا نکنید

دیپلماسی ایرانی: آیا بازی ایران و غرب به پایان راه خود نزدیک شده است؟ آیا سال 2012 سال رویارویی ایران و غرب است؟ این روزها این پرسش ها در صفحات مختلف روزنامه‌های بریتانیایی بسیار به چشم می‌خورد. به ویژه این که بریتانیا نسبت به حمله نظامی در صورت بسته شدن تنگه هرمز توسط ایران که شاهراه عبور نفت‌کش‌های نفتی جهان برای تامین انرژی دنیا است نیز هشدار داده است.

روزنامه القدس العربی، چاپ لندن سیری در روزنامه‌های انگلیسی انجام داده و با تهیه گزارشی از تحلیل‌های آنها به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال‌ها بر آمده است.

این روزنامه در مقدمه این گزارش می‌نویسد: همه می‌دانند که این تشدید لحن غرب علیه ایران به دلیل این است که تهران همچنان برنامه‌های هسته‌ای‌اش را دنبال می‌کند و اخیرا در برابر غرب عرض اندام کرده است. به ویژه این که اخیرا نیز روشن شده که ایران از ناوهای جنگی با قابلیت حمله موشک برخوردار است.

این روزنامه انگلیسی عربی زبان سپس وارد گزارش خود می‌شود و می‌نویسد: روزنامه ایندیپندنت روز جمعه 6 ژانویه در یکی از یادداشت‌های صفحه نخست خود به برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و نوشت، برنامه هسته‌ای ایران به جزئی از "ساز جهانی" تبدیل شده است و بحث درباره آن مدت‌های طولانی است که جریان دارد. اما افزایش تنش‌های اخیر میان تهران و غرب نشان می‌دهد که دو طرف به سمت پایان بازی خود حرکت می‌کنند و ممکن است خاورمیانه ملتهب از انقلاب‌های عربی که از سال گذشته میلادی آغاز شده و تا کنون ادامه دارد به آتش کشیده شود.

ایندیپندنت سپس می‌نویسد: بخش پایانی رویارویی ایران و غرب زمانی رقم خورد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه نوامبر اعلام کرد که ایران به زمان پیوستنش به جمع کشورهای هسته‌ای جهان فاصله چندانی ندارد و ظرف چند سال آینده به این جمع اضافه خواهد شد، این در حالی است که ایران هر گونه استفاده از برنامه هسته‌ای‌اش برای اهداف نظامی را قویا رد کرده است. پاسخ غرب به این گزارش آژانس اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران بوده است به گونه‌ای که باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا لایجه تشدید تحریم‌ها علیه ایران را در تعطیلات ژانویه امضا کرد. در عین حال کشورهای اروپایی نیز اعلام کرده‌اند که به زودی واردات نفت ایران را تحریم می‌کنند، پاسخ ایران نیز همان طور که در هفته‌های اخیر دیده‌ایم تهدید به بستن تنگه هرمز بوده است. در این معادله اسرائیل طرف سوم است که مدتی است دعوت به حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران می‌کند و تهدید ‌کرده است که اگر کسی دست به چنین کاری نزند خودش یک طرفه اقدام به حمله نظامی خواهد کرد.

این روزنانه انگلیسی سپس می‌نویسد: این در حالی است که هم در ایران و هم در ایالات متحده امریکا رقابت‌های انتخاباتی نزدیک است و این مساله بر شدت مواضع دو طرف افزوده است. در امریکا موضوع ایران به یک موضوع داغ تبدیل شده و همه جمهوریخواهان می‌گویند فردای روزی که به قدرت برسند آمادگی دارند که به ایران حمله کنند.

ایندیپندنت در عین حال به مقاله‌ای که در مجله فارن افیرز منتشر شده، اشاره می‌کند و می‌نویسد: دعوت به حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران کار چندان آسانی نیست به ویژه این که مواضع سیاست خارجی امریکا عموما منطبق با منافع امنیت ملی این کشور اتخاذ می‌شود. از این رو اظهاراتی که برخی امریکایی‌ها بر زبان می‌آورند چیزی جز اغراق و بزرگ‌نمایی نیست و برای همین است که اوباما به اعمال تحریم‌ها اصرار دارد. همچنین باید توجه داشت که انجام هر خطا یا عمل از پیش مطالعه‌نشده‌ای می‌تواند به یک فاجعه بزرگ تبدیل شود. جنگ‌های ویران‌گر گذشته به دلایلی به مراتب کمتر از دلایل فعلی به وقوع پیوستند.

در همین رابطه روزنامه گاردین می‌نویسد: ایران با مانورهای نظامی و عرض اندامی که در این زمینه انجام می‌دهد تلاش می‌کند که جامعه جهانی را فریب دهد. این روزنامه سپس به نتایج تحریم‌ها اشاره می‌کند و می‌نویسد: تحریم‌ها اثرگذاری خود را آغاز کرده‌اند، شاید اعمال آنها در نظر درست آید ولی مخاطراتی نیز دارند که می‌تواند این مساله را به یک فاجعه تبدیل کند. سوالی که وجود دارد این است که آیا تهدیدهای ایران واقعا جدی است؟ بی‌شک در وضعیت فعلی اوضاع داخلی ایران نیز تا اندازه‌ای متشنج است. از یک طرف کسانی هستند که خواستار اصلاحات اقتصادی هستند که رهبری آن بر عهده محمود احمدی‌نژاد و حامیان او است و از سوی دیگر در برابر او مفسدان اقتصادی ایستاده‌اند که به دنبال فربه کردن بیشتر خود هستند و اجازه نمی‌دهند که اصلاحات اقتصادی دولت ایران به خوبی پیش رود. در این میان تصمیم‌گیران اصلی ایران در وسط این میدان ایستاده‌اند و ضمن جلوگیری از افزایش تنش بیشتر میان این دو جبهه، تحرکات ناوهای امریکایی در خلیج فارس را نیز به دقت زیر نظر دارند.  

گاردین در بخش دیگری از این تحلیل خود می‌نویسد: واشنگتن لحن تند خود با ایران را افزایش داده و این گونه به نظر می‌رسد که خود را برای یک جنگ تمام عیار آماده می‌کند، اما حقیقت این است که این لحن فقط جنبه تهدید‌آمیز دارد و تنها هدفش پشت میز نشاندن ایران برای انجام مذاکرات است. در حالی که واشنگتن به این نکته توجه ندارد که هر چه به ایران بیشتر فشار آورده شود این کشور پشت میز مذاکره نمی‌نشیند بلکه برعکس بر شدت فعالیت‌های هسته‌ای‌اش می‌افزاید و این چیزی نیست که باب میل اوباما باشد.  

روزنامه دیلی تلگراف نیز یادداشتی را از کان کافلین منتشر کرده و می‌نویسد: ایران در رقابت با غرب و تهدیدهایی که روز به روز علیه آن افزایش می‌یابد هشدار داده است که تنگه هرمز را فورا می‌بندد. ایرانی‌ها امروزه بیش از هر زمانی احساس قدرت می‌کنند و واقعا هم از قدرت بالایی برخوردار شده‌اند اما این نکته را هم می‌دانند که قدرتشان با قدرت امریکا برابری نمی‌کند. تنگه هرمز شریان اقتصادی دنیای غرب است که روزانه نزدیک به 17 میلیون بشکه نفت از آن به سمت غرب عبور می‌کند و در عین حال گذرگاهی مهم برای عبور گاز قطر است.  

کافلین در ادامه هشدار می‌دهد: اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران تهدیدهای ویران‌گری را نیز از سوی رهبران ایران به دنبال خواهد داشت و از سویی باعث خواهد شد تا ایران از فرصت استفاده کرده و به تکمیل فعالیت‌های هسته‌ای خود بپردازد. غرب باید بسیار هوشیار باشد و بداند که هر گونه حرکت حساب‌نشده‌ای علیه ایران می‌تواند امنیت منطقه را به خطر اندازد و ضمن ایجاد بی‌ثباتی شدید در منطقه بیشترین سود را برای ایران به ارمغان آورد.

وی تاکید می‌کند، نیروی نظامی ایران از دهه هشتاد قرن گذشته میلادی تا کنون پیشرفت‌های بسیار قابل توجهی به دست آورده است و ایران واقعا این توانایی را دارد که سلاح‌های خود اعم از موشک و مین را در تنگه هرمز مستقر کند و به رویارویی با غرب برخیزد حتی اگر توان نظامی‌اش کمتر از امریکا در منطقه باشد.