قحطی بزرگ کره شمالی را تهدید می‌کند
در حالى که سياست هاى سئول در قبال کره شمالى با تغيير دولت شاهد مواضعى سخت تر از سوى کره جنوبى بوده است، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی در کنار سردی روابط دو کره و خست کمک کنندگان موجب شده تا بار دیگر قحطی کره شمالی را تهدید کند.
در حالی که سیاست‌های سئول در قبال کره شمالی با تغییر دولت شاهد مواضعی سخت‌تر از سوی کره جنوبی بوده است، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی در کنار سردی روابط دو کره و بی‌رقبتی و «خست» کمک کنندگان جدید موجب شده تا بار دیگر قحطی کره شمالی را تهدید کند. در همین حال پیش‌بینی می‌شود دولت سرکوبگر کره شمالی برای حفظ کنترل در این شرایط سختگیری‌های بیشتری را در نظارت‌های اطلاعاتی و امنیتی بر مردم تحمیل کند.
موسسه «پیترسون» در واشینگتن در گزارشی که در این باره در نشریه «اینترنشنال اکونومیکز» منتشر کرده، نوشته است: «کره شمالی اکنون در خطرناک‌ترین وضعیت طی ده سال گذشته قرار گرفته است.» آخرین تجربه قحطی در این کشور کمونیست به 10 سال پیش یعنی پیش از آغاز سیاست خورشید درخشان و کمک‌های بشر دوستانه سئول باز می‌گردد.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد افزایش قیمت جهانی مواد غذایی بر وضعیت بازار داخلی غذا در کشور منزوی کره شمالی نیز موثر بوده است. استفان هگرد، استاد دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیگوی ایالات متحده که کارشناس مسائل کره شمالی است در این باره می‌گوید: «بازار برنج کره شمالی بیش از آنچه عموماً تصور می‌شود با بازار جهانی مرتبط است.»
کره شمالی که حتی در بهترین شرایط توان تولید و تامین 80 درصد از مواد غذایی مورد نیاز خود را دارد در سال‌های اخیر به تدریج بیشتر و بیشتر به واردات برنج از چین و کمک‌های بشر دوستانه کره جنوبی در قالب مواد غذایی وابسته شده است.
کمک‌های بشر دوستانه سئول در قالب مواد غذایی به سال 1998 و روی کار آمدن دولت چپ‌گرایس کیم دائه‌جونگ باز می‌گردد. کره جنوبی که پس از جنگ جهانی دوم از قسمت شمالی شبه‌جزیره کره جدا شده و از زمان جنگ کره (1950 تا 1953) فاقد روابط دیپلماتیک با همسایه شمالی خود بود پس از ریاست جمهوری کیم دائه‌جونگ سیاست‌های جدیدی موسوم به سیاست «خورشید درخشان» را در پیش گرفت که هدف آن بهبود روابط و همکاری‌های دو کشور و در نهایت اتحاد مجدد شبه‌جزیره کره بود.
این سیاست‌ها که با نوعی تحریک احساسات ملی مردم کره جنوبی همراه بود توانست قریب ده سال پشتوانه خوبی برای دیگر دولت‌های چپ‌گرای سئول باشد (به طور خاص دولت رو موهیون جانشین کیم دائه‌جونگ). اما استفاده ابزاری بیش از اندازه از این سیاست در دوران ریاست جمهور رو (2004 تا 2008)، نزول رشد اقتصادی کره جنوبی که شرایط اقتصاد جهانی نیز در آن دخیل بود، و همچنین انفعال و نرمش بیش از اندازه سئول در برابر سیاست‌های متغییر و غیر منطقی پیونگ‌یانگ باعث افول چپ‌گرایان و در نهایت پیروز لی میونگ‌باک، نامزد حزب بزرگ ناسیونال در انتخاباتی شد که در نهایت لی را در ماه فوریه روی کرسی ریاست جمهور کاخ آبی سئول نشاند.
اکنون لی که با شعار بهبود وضعیت اقتصادی روی کار آمده است بازگرداندن نرخ رشد اقتصادی کره جنوبی به سال‌های درخشان اواسط دهه 1980 را در راس الویت‌های خود قرار داده است و علاوه بر آن تداوم کمک‌های بشر دوستانه به پیونگ‌یانگ را به همکاری‌های دولت این کشور بر سر پرونده فعالیت‌های هسته‌ای کره شمالی منوط کرده است. با این حال با تومجه به افزایش قیمت مواد غذایی، اولویت رشد اقتصادی کره جنوبی در دولت لی، و در اساس بی‌میلی لی به تداوم سیاست‌های دو دولت چپ‌گرای پیشین، چشم‌انداز کمک‌های سئول به پیونگ‌یانگ را مخدوش و با تردید همراه کرده است ولو این که پیونگ‌یانگ برای عبور از بحران فعالیت‌های هسته‌ای این کشور به همکاری با کشورهای عضو کنفرانس شش جانبه تن دهد.
واردات برنج از چین که گزینه دیگر پیونگ‌یانگ برای تامین کمبود مواد غذایی است سابقه طولانی‌تری از کمک‌های سئول دارد به اوایل دهه 1990، زمانی که کره یکی از بدترین قحطی‌های تاریخ خود را تجربه می‌کرد، باز می‌گردد. با این حال با توجه به این که بخش قابل توجهی از منابع مالی کره شمالی صرف هزینه‌های هنگفت نظامی در این کشور می‌شود، با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد غذایی توان واردات برنج پوینگ‌یانگ نیز کاهش پیدا می‌کند مگر این که در مقابل دولت کیم جونگ‌ایل تصمیم به کاهش هزینه‌های نظامی بگیرد که با توجه به روال سیاسی این کشور در سال‌های گذشته بعید می‌نماید. در قحطی مشابهی که اویل دهه 1990 رخ داد دولت کره شمالی با امتناع (یا فقدان توان) واردات بیشتر مواد غذایی موجب جان باختن دست‌کم 1 میلیون نفر از اتباع این کشور شد که در حال حاضر اندکی بیش از 23 میلیون نفر جمعیت دارد.
هگرد معتقد است که در سال جاری نیز صندوق ذخیره ارزی محدود کره شمالی، سو شهرت پیونگ‌یانگ به عنوان شریک تجاری قابل اعتماد، در کنار سیلی که سال گذشته بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی این کشور را از بین برد و افزایش قیمت جهانی مواد غذایی به معنای تکرار قحطی بزرگ دهه 1990 در این کشور است.
یکی از مقامات ارشد برنامه غذای سازمان ملل متحد که اواخر ماه مارس گذشته درباره بحران جدی غذا در کره شمالی هشدار داده بود در این باره گفت بر اساس اطلاعات به دست آمده در شرایط فعلی (که هنوز قحطی واقعی شروع نشده است) در برخی نقاط کره شمالی قیمت برنج ظرف یک سال گذشته بیش از دو برابر شده و در حال حاضر هر کیلو برنج ارزشی برابر یک سوم حقوق ماهیانه یک کارگر متوسط کره‌ای دارد.
سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد نیز در گزارشی که تقریباً همزمان با اعلام هشدار برنامه غذای سازمان ملل منتشر کرده تخمین زده است که کره شمالی تا پایان اکتبر 2008 با کسر 66/1 میلیون تن غلات مواجه خواهد شد که رکوردی بی‌سابقه برای این کشور در هفت سال گذشته است.
کره شمالی در این مدت این کسری را همیشه با کمک‌های کره جنوبی، چین، و سازمان ملل متحد جبران کرده است. اما در سال جاری کره جنوبی رقبتی به کمک به همسایه شمالی ندارد چرا که معتقد است این کمک‌ةای به پیونگ‌یانگ کمک می‌کنند که فعالیت‌های هسته‌ای خود را با فراغت خاطر بیشتری دنبال کند، چین کمونیست تمام برنج مازاد بر مصرف خود را در سال جاری نیاز دارد تا به وسیله آن بتواند تاثیر افزایش قیمت جهانی را کنترل کند و سازمان ملل متحد نیز که با بحرانی بین‌المللی در تمام کشورهای فقیر دنیا روبروست شاید کمتر از همیشه بتواند بخشی از نیازهای پیونگ‌یانگ را مرتفع کند.
کارشناسان معتقدند که در نهایت کره شمالی ناچار خواهد شد از مجامع بین‌المللی و کشورهایی نظیر آمریکا کمک بخواهد که این مساله بی‌شک خالی از بده بستان‌های سیاسی و دیپلماتیک در حاشیه نخواهد بود و به همین خاطر زمان درازی تا اجرا شدن آن طول خواهد کشید. به بیان دیگر همین که دولت پیونگ‌یانگ تا این لحظه برای مقابله با قحطی قریب‌الوقوع در این کشور گامی برنداشته است به مثابه امضای حکم مرگ شاید صدها هزار تن از اتباع این کشور در سال 2008 بر اثر گرسنگی است.
نظر شما :