در کویت چه می‌گذرد؟
گرچه امیرکویت طبق قانون اساسی حق دارد در شرایط خاص پارلمان را منحل کند اما انتخابات در آن کشور به صورت آزاد برگزار می‌شود و با اصلاحاتی که در قانون به عمل آمده کلیه شهروندان کویت اعم از زن و مرد از حق انتخاب شدن و انتخاب کردن برخوردارند. نخست‌وزیر و وزراء توسط امیرکویت منصوب می‌شوند و پارلمان نقش مستقیمی در انتصاب وزراء ندارد ولی می‌تواند نخست‌وزیر و وزیران را مورد سؤال و استیضاح قرار دهد. تعداد نمایندگان مجلس الامه کویت 50 نفر می‌باشد که از 5 حوزه انتخابیه انتخاب می‌شوند. وزیران پس از انتصاب و ادای سوگند به عضویت پارلمان در می‌آیند و تعداد آنان نباید بیش از 16 نفر یعنی یک سوم نمایندگان مجلس باشد.
در پارلمان کنونی که در سال 2009 تشکیل گردیده گرایش‌های مختلف سیاسی، مذهبی و قبیله‌ای دیده می‌شود و جریانات اسلامی سلفی، اخوان‌المسلمین و شیعی اعم ازلیبرال و بنیادگرا درآن حضور فعال دارند. شیخ‌ناصر محمد الصباح نخست‌وزیر کنونی کویت که برادر زاده شیخ صباح الاحمد امیرکویت می‌باشد از فوریه سال 2006 تاکنون پست نخست‌وزیری را در اختیار دارد. وی پیش از انقلاب اسلامی به مدت 10 سال سفیر کویت در تهران بوده و در طول سه دهه گذشته تصدی پست‌های وزارت اطلاع‌رسانی و کار و اموراجتماعی را عهده‌دار بوده و مدتی نیز به عنوان وزیر مشاور در امور خارجی و وزیر دربار خدمت کرده است. در بین اعضاء کابینه نیز پست‌های کلیدی از جمله وزارت امور خارجه، وزارت کشور و وزارت دفاع همواره در اختیار اعضاء خاندان آل صباح بوده است. فراکسیون‌های پارلمانی کویت عبارتند از:
1. فراکسیون اقدام مردمی با گرایش لیبرالی
2. فراکسیون اقدام ملی با گرایش لیبرالی
3. تجمع اسلامی سلفی با گرایش اسلامی سلفی
4. فراکسیون توسعه و اصلاحات با گرایش اسلامی
در طول چهار سال گذشته تعدادی از نمایندگان مجلس از جمله نمایندگان اسلام‌گرای سلفی و اعضاء فراکسیون اقدام مردمی و برخی از اعضای فراکسیون اقدام ملی به مخالفت با نخست‌وزیری برخاسته و بارها وی را مورد سؤال یا استیضاح قرار داده‌اند، امری که در گذشته جزء خطوط قرمز دولت کویت محسوب می‌شد. با این وجود شیخ‌ناصر محمد توانسته است با جلب حمایت اکثریت اعضاء پارلمانی، رأی اعتماد مجلس را کسب نموده و به کار خود ادامه دهد. دلایل عمده مخالفان، موارد زیر می‌باشد:
1. عدم کفایت و کارآیی نخست‌وزیر دولت کنونی در آینده‌نگری، برنامه‌ریزی و حل‌وفصل سایر مسائل کشور
2. وجود نارسائیهای اقتصادی علی‌رغم منابع عظیم ثروت در کویت و ناتوانی دولت در رشد و توسعه کشور
3. وجود فساد اداری و گسترش رشوه‌خواری در لایه‌های مختلف دولت
مهمترین مسأله‌ای که در برهه اخیر دستاویز تعدادی از نمایندگان مجلس قرار گرفت پرداخت رشوه‌های چندمیلیون دلاری از سوی دولت به تعدادی از نمایندگان به منظور جلب همکاری آنان بوده که موجب ایراد نطق‌های آتشین علیه نخست‌وزیر در پارلمان و نیزمحافل مردمی آن کشور گردید ولی بنظر می‌رسد این امر تنها بهانه‌ای برای مخالفت با دولت بوده و انگیزه اصلی آنان از طرح موارد فوق، اعمال فشار بردولت و سرنگونی نخست‌وزیر می‌باشد.
در طول چند ماه گذشته تعدادی از نمایندگان سلفی که عموماًوابسته به عربستان سعودی بوده و توسط آن کشور هدایت می‌شوند هواداران خود را به انجام گردهمائیهای عمومی و تظاهرات مردمی فراخوانده و خواستار استعفای نخست‌وزیر شده‌اند. مقامات عربستانسعودی که خود را به عنوان برادر بزرگتر و ناجی کویت پس از اشغال آن کشور می‌دانند بارها ناخرسندی خود را از وجود پارلمان و آزادیهای سیاسی ومطبوعاتی آن کشور ابراز داشته و تلاش کرده‌اند تا تجربه دموکراسی در کویت را شکست خورده جلوه دهند تا مبادا به عنوان الگویی مترقی برای عربستانسعودی و سایر کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس مطرح شود.
از سوی دیگرآنان خصومت خود را با شیخ ناصرمحمد الصباح نخست‌وزیر کویت پنهان نمی‌کنند و بارها از امیرکویت خواستار تغییر نخست‌وزیر شده‌اند زیرا وی به دلیل حضور طولانی مدت در ایران نوعی علایق عاطفی با جمهوری اسلامی ایران داشته و در داخل کشور نیز تلاش کرده است نوعی توازن بین شیعیان که یک سوم جمعیت کویت را تشکیل می‌دهند با اهل سنت برقرار نماید. عربستانسعودی با توجه به نفوذی که در کویت دارد با بهره‌گیری از نمایندگان اسلام‌گرای سلفی و تعدادی از شهروندان آن کشور که تا بعیت دو گانه کویت و عربستان را دارند با برگزاری تظاهرات مردمی و ایجاد ناآرامی در آن کشور، تلاش می‌کند دولت شیخ ناصر محمد را به سقوط بکشاند. چندی پیش یکی از نمایندگان وابسته به عربستانسعودی در نطق پارلمانی خود ضمن انتقاد به نخست وزیر اظهار داشت: چگونه است که شیخ ناصر محمد الصباح تاکنون 11 بار به ایران سفر کرده و یک‌بار هم به عربستانسعودی سفر نرفته است! در حالی که وی در طول سه دهه گذشته برای اولین بار درسال 1387 به دعوت معاون اول رئیس‌جمهور به ایران آمد.
اینگونه جوسازی ها بخوبی نشانگر انگیزه‌ای پشت‌پرده این دسته از نمایندگان است و حادثه‌ای که هفته گذشته رخ داد و جمعی از شهروندان کویتی پارلمان را به اشغال خود درآوردند به تحریک همین عناصر صورت گرفت. تعدادی از نمایندگان سلفی، ابتدا در یک اجتماع مردمی در میدان "الارادة" کویت به ایراد نطق‌های آتشین و تحریک‌آمیز علیه دولت پرداخته و سپس جمعیت تظاهرکننده به سوی منزل شخصی نخست‌وزیر به راه افتاد که با مقاومت پلیس آن کشور روبرو گردید. لذا تظاهرکنندگان به ساختمان پارلمان یورش برده و ضمن زد وخورد با نگهبانان مجلس خود را به سالن اصلی اجتماعات مجلس رسانده و در آن مستقر گردیدند.
این امر با واکنش شدید امیر کویت و دولت آن کشور و جمعی از نمایندگان مجلس روبرو شد و نیروهای مسلح مأموریت یافتند از هرگونه اجتماع و تظاهرات مخالف دولت جلوگیری به عمل آورند. عموم نخبگان و ارباب مطبوعات و رسانه‌ها نیز این اقدام را محکوم ساخته و نمایندگان تحریک کننده را مورد سرزنش قرار دادندچرا که به جای طرح مسائل از راه‌های قانونی به تحریک مردم و راه اندازی تظاهرات خیابانی پرداخته‌اند. در این بین امیر کویت که همواره از نخست‌وزیر حمایت کرده است عزل ونصب وی را جزء اختیارات قانونی خود می‌داند واجازه نمی دهد دیگران در آن دخالت نمایند. شاید یکی از دلایل این حمایت، صرف نظر از علایق خانوادگی، مقابله با تحریکات عربستان سعودی باشد که تلاش می‌کند با دخالت در امور داخلی آن کشور، دولت را به سقوط بکشاند.
ناظران سیاسی معتقدند با توجه به بافت و ساختار سیاسی و اقتصادی آن کشور و رفاه نسبی شهروندان و وجود آزادیهای سیاسی اعتراضات مردمی هرگز به مرحله ای نخواهد رسید که به یک جنبش فراگیر تبدیل شده و موجب ایجاد تحول بنیادی در نظام سیاسی آن کشور شود و در صورتی که تحریکات نمایندگان مجلس ادامه یابد احتمالاً پارلمان کویت توسط امیر منحل و انتخابات جدیدی برگزار خواهد شد و دولت نیز نسبت به برگزاری اجتماعات و تظاهرات ضرورتی شدت عمل بیشتری از خود نشان خواهد داد.
نظر شما :