چین به ایران توصیه کرد منعطف باشد

به بیان دیگر گزارش آمانو منتشر می‌شود، ‌بدون اینکه چین یا روسیه بهایی بپردازند. چرا که آنها در جدی‌ترین اقدام خود که نوشتن یادداشتی نه چندان حرفه‌ای بود تنها از مدیر کل آژانس خواستند، ‌گزارش خود را منتشر نکند اما در این یادداشت از اینکه اگر گزارش منتشر شود آنها چه خواهند کرد ،‌سخنی به میان نیامده بود. همانگونه که مسکو و پکن با وجود جانبداری ظاهری از ایران هیچگاه به طور صریح تهدید نکرده بودند که در صورت تلاش برای تحریم ایران، ‌رای وتوی خود را به صندوق می‌اندازند و به این ترتیب قطعنامه‌ها یکی پس از دیگری در حالی که روسیه از منافع ناشی از همکاری در بخش هسته‌ای ایران بهره می‌برد و چینی‌ها نیز در معامله در بخش انرژی ایران تنها از قانون برد – برد پیروی می‌کردند،‌ به تصویب رسیدند.

آنگونه که انتظار می‌رود، ‌گزارش مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای مورد نگرانی ایران در روز چهارشنبه منتشر خواهد شد. نه ژست سیاسی و نه یادداشت دیپلماتیک نه چندان قاطعی که چین و روسیه برای آمانو فرستاده بودند،‌ موجب نشد که وی از انتشار گزارشی که آمریکا و متحدانش انتظار آن را می‌کشند، خودداری کند. حتی قرار داد‌های نفتی و گازی که در چند ماه اخیر به موازات جدی شدن انتشار گزارش آمانو به چین پیشنهاد شده بود نیز توانایی آن را نداشت که این شریک تجاری را برای حمایت جدی از تهران قانع کند. سیاستگذاران در پکن که در آغاز؛ گزارش آمانو در مورد برنامه‌های هسته‌ای مورد نگرانی ایران را تیری خلاص برای مانور دیپلماتیک در این زمینه توصیف می‌کردند، اکنون از جمهوری اسلامی می‌خواهند در آستانه انتشار این گزارش انعطاف به خرج داده و با صداقت رفتار کند. این توصیه‌ای است که سخنگوی وزارت امور خارجه چین به ایران کرده است. به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس هونگ لی، در عین حال اعلام کرده که کشورش مخالف اقدام نظامی علیه ایران است و از گفت و گو و دیپلماسی حمایت می‌کند.

نباید فراموش کرد که این روند در تصویب 4 قطعنامه شورای امنیت علیه ایران، در خصوص رفتار پکن در قبال تهران همواره تکرار شده است. چین با وجود در اختیار داشتن رای وتو در شورای امنیت سازمان ملل هیچگاه از این رای برای وتوی قطعنامه‌های تحریمی علیه شریک تجاری خود استفاده نکرده است. هرچند که در برخی موارد این تحریم‌ها به همان اندازه که انگیزه شرکت‌های چینی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران را از بین برده و پکن را با تنگنا‌هایی مواجه کرده در عین حال منافعی نیز به همراه داشته است. چین تنها کشوری است که در بین مشتریان نفتی ایران برای پرداخت پول نفت مشکلی ندارد. چرا که بازار ایران به کالاهای بی کیفیت چینی اعتیاد پیدا کرده و این بهترین روش برای خرید نفت ارزان از این کشور است.

برخی از تحلیلگران بر این باورند که به رغم توصیه چین به ایران برای انعطاف پذیری و تاکید بر مخالفت با اقدام نظامی ، در صورتی که بار دیگر روند تحریم ایران در شورای امنیت کلید بخورد، باز هم رای وتوی چین به صندوق انداخته نخواهد شد.

در این شرایط صنعت نفت و گاز ایران می‌ماند و شماری از پروژه‌هایی که چین از ادامه تعهدات خود در مورد آنها سر باز می‌زند؛ بشکه‌های نفتی که همچنان به چین صادر خواهند شد و بازاری که از انبوه کالاهای چینی در حال انفجار است؛ و همچنین توصیه‌های دوستانه ای که مقامات پکن در دوره پیش از تصویب تحریم‌ها همواره برای ایران دارند: انعطاف پذیری و صادق بودن!