آغاز تصفیه چهره های معتدل در جریان صدری با ترور ریاض النوری
ظهر جمعه در یک حادثه ناگهانی «سید ریاض النوری» شوهر خواهر مقتدی صدر، معاون و مشاور ارشد وی و یکی از فعالان اصلی جریان صدری در نجف اشرف توسط افراد ناشناس ترور شد تا شهر نجف اشرف، تنها شهر جنوبی عراق که در تحولات سیاسی – نظامی دو هفته اخیر آرام بود نیز به جمع دیگر شهرهای پرحادثه عراق بپیوندد.
ریاض النوری هنگام بازگشت از نماز جمعه به منزلش در منطقه العداله در شهر نجف بود که از سوی یک عده افراد ناشناس که با خودروی تویوتا بدون هیچ نشان و پلاکی به محل حادثه آمده بودند، مورد هدف قرار گرفت و با اصابت دو گلوله در سر و چهار گلوله در سینه از پای در آمد.
شاهدان عینی گفتند، نوری در هنگام دیدن افراد مسلح هیچ گونه واکنش یا مقاومتی از خود نشان نداده زیرا گمان میکرده آنها از آشنایانش هستند به همین دلیل آنها نیز با خیال آسوده توانسته بودند به وی نزدیک شده و سپس به او شلیک کنند. این افراد بلافاصله پس از ترور نوری محل حادثه را ترک و به مکان نامعلومی فرار کردند.
دفتر «نوری مالکی» نخستوزیر عراق ترور ریاض النوری را به شدت محکوم کرد و آن را در راستای حذف جریانهای معتدل از سوی برخی گروههای سیاسی معلوم الحال دانست.
دفتر نخستوزیری همچنین برای تحقیق درباره عوامل این ترور دستور به تشکیل یک گروه ویژه تحقیقاتی داد.
در همین حال دفتر مجلس اعلای اسلامی عراق در نجف با صدور بیانیهای که نسخهای از آن به دست ایران دیپلماسی نیز رسیده، اعلام کرد، برای بررسی جنبههای سیاسی این ماجرا نشست ویژهای در دفتر این مجلس در نجف اشرف برگزار شده است.
بر اساس این بیانیه ترور ریاض النوری از سوی مجلس اعلای اسلامی عراق به شدت محکوم شده و ترور وی را در راستای ناآرام کردن شهر نجف که در روزهای گذشته با توافق تمام گروههای سیاسی که تصمیم گرفته شده بود از بلواهای امنیتی دور نگه داشته شود، دانسته است.
مجلس اعلا در نهایت از دولت عراق خواسته است، با تشکیل یک گروه کارشناسی و با نظارت مستقیم مقامهای ارشد عراقی ماجرای ترور ریاض النوری را بررسی کرده و نتایج آن را به سرعت به اطلاع مردم و رسانهها برساند.
در همین حال پس از ترور نوری منع آمد و شد در شهر نجف اشرف برقرار شد.
ریاض النوری رئیس دفتر مقتدی صدر در نجف مهمترین پایگاه سیاسی وی نیز بود. وی در روزهای اخیر به دلیل بروز اختلافهای شدید میان وی با مقتدا صدر درباره چگونگی رهبری جریان صدری از صحنه سیاسی و رسانهای کنار گذاشته شده بود.
گفته میشد، ریاض النوری از جمله شخصیتهای معتدل جریان صدری بود که انحلال کامل جیش المهدی را تایید میکرد و برای انجام این کار نیز فشارهای بسیاری را به مقتدی صدر وارد میآورد. به گونهای که مقتدی صدر در روزهای اخیر برای انحلال جیشالمهدی به رغم مخالفتهای بسیار از سوی رهبران تندروی جیش المهدی بسیار مردد شده بود.
ترور وی همزمان دو ضربه عمیق به جریان صدری و یک انحراف سیاسی به عرصه سیاسی عراق وارد کرده است. جریان صدری با این ترور ضربهپذیرتر میشود زیرا به هر حال یکی از رهبران خود را از دست داده و عرصه سیاسی عراق نیز بواسطه حذف چهرههای معتدل جریان صدری به سمت اتخاذ جهتی تازه سوق داده میشود.
حواشی ترور
تا کنون هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این ترور را بر عهده نگرفته است. اما منابع خبری مستقل عراقی اعلام کردند، برخی گروههای شورشی در درون جیش المهدی دست به ترور ریاض النوری زدند.
بنا به این گزارشها، هدف از این افراد برای انجام این ترور این بوده که نجف اشرف را نیز وارد معرکه درگیریها کنند و آشوبهای شهرک صدر که این روزها لحظات بسیار سختی را میگذراند، به نجف نیز کشیده شود.
برخی منابع خبری دیگر نیز گمانهزنی کردهاند، افرادی جدا شده از جیش المهدی که در روزهای اخیر به شدت از سوی جریان صدری طرد شده و توسط پلیس و ارتش عراق سرکوب میشوند، ترور ریاض النوری را هدایت کرده باشند.
در همین حال دفتر مقتدی صدر با صدور بیانیهای از هواداران خود خواست، آرامش خود را حفظ کرده و از هر گونه عملیات انتقام جویانه و آشوب پرهیز کنند. بویژه این که تا کنون به طور رسمی مشخص نشده کدام فرد یا گروهی در ترور النوری دست داشته است.
دفتر صدر همچنین اعلام کرد، به مناسبت ترور نوری مجالس ختمی در شهرهای نجف و بغداد در عراق و دمشق و قم در سوریه و ایران برگذار خواهد شد.
در همین حال افراد وابسته به جیش المهدی به دستور رهبران این گروه شبه نظامی اقدام به بازداشت نزدیکان النوری کردهاند تا با بازجویی آنها ابعاد تازهتری از ترور النوری را کشف کنند.
از سوی دیگر منابع مطلع در نجف اشرف در گفت و گو با خبرنگار سایت دیپلماسی ایرانی اظهار داشتند، میان پلیس نجف و نیروهای جیش المهدی توافق شده که آرامش این شهر حفظ شود و نگذارند ناآرامی آن شهر را فرا گیرد.
در همین حال «حیدر الناطق» مدیر سابق دفتر صدر در دیوانیه ترور ریاض النوری را عملیاتی بزدلانه دانست و گفت: «این ترور جزء سلسله برنامههایی است که از سوی نیروهای آمریکایی و مزدوران در عراق برای تضعیف جریان صدری طراحی شده است.»
در همین حال ساعاتی پس از ترور ریاض النوری، رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا در اظهار نظری عجیب درباره مقتدی صدر احتمال بازداشت وی را بعید دانست و گفت: «مقتدی صدر شخص سیاسی مهمی است که باید وی را در جریانهای سیاسی مشارکت داد.»
گیتس که در یک مصاحبه مطبوعاتی در پنتاگون در واشنگتن شرکت کرده بود، همچنین گفت: «کسانی که به طور مسالمتآمیز آمادگی انجام تحرکات سیاسی در داخل عراق دارند، دشمنان ایالات متحده محسوب نمیشوند.»
وی در ادامه افزود: «شوکه خواهم شد اگر بشنوم مقتدی صدر هنگام بازگشت به عراق بازداشت شده است. بویژه این که وی جایگاه اجتماعی بالایی نیز در داخل عراق دارد.»
اما اظهار نظر عجیب گیتس که به اعتقاد برخی کارشناسان به رغم ابراز شگفتی در صورت بازداشت مقتدی صدر تایید تلویحی دستگیری وی محسوب میشود، زیرا تاکنون مقامی به طور رسمی برای بازداشت وی اظهار نظر نکرده است با واکنش بسیار تند مقتدی صدر مواجه شده است. صدر در پاسخ به اظهارات گیتس با صدور بیانیهای شدید اللحن وی را تروریست نامید.
در این بیانیه آمده است، هنگامی که سخنان تروریستی وزیر دفاع آمریکا را شنیدم بر خود لازم دیدم که به وی همانند دیگر تروریستها پاسخ دهم. من به او میگویم، تو در تمام طول عمرم برای من دشمن خواهی بود. من تو، دوستانت، حامیانت و هر آن کسی که از تو حمایت میکند را تا آخرین قطره خونم دشمن خود میدانم و تا روز جزا از شماها برائت میجویم.»
وی نسبت به شیوه جریان سیاسی که گیتس درباره صدر پیشنهاد داده نیز موضعگیری کرده و در بیانیه خود آورده است، ورود ما به جریان سیاسی با این امید بود که بتواند آغازگر خروج نیروهای آمریکایی و عقبنشینی کامل آنها از عراق باشد.
صدر همچنین تاکید کرده است که عقب نشینی زمانبندی شده، ملت عراق را راضی نمیکند و این باعث نخواهد شد که وی و یارانش با راههایی که خود صلاح میدانند، دست از مقاومت در برابر آمریکا برندارند.
ادامه درگیریهای جیشالمهدی با ارتش عراق
در این میان درگیریهای جیش المهدی با ارتش عراق و ارتش آمریکا در شهرهای مختلف عراق بویژه شهرهای صدر، بصره و منطقه شعله در جنوب شرق بغداد همچنان ادامه دارد.
بنا به گزارشها در درگیریهای تازهای که روز شنبه در شهرک صدر اتفاق افتاد حداقل 22 نفر کشته شدند. ظاهرا دلیل عمده از سرگیری این درگیریها کشته شدن ریاض النوری در نجف اشرف است.
همچنین به گزارش خبرگزاری رویترز جنگندهای آمریکایی به شدت مناطق مشکوک به حضور عناصر جیش المهدی در شهرک صدر را بمباران میکنند که این بمبارانها هنوز هم ادامه دارد.
در همین حال گفته میشود، در مساجد شهرک صدر نطقهای آتشین در تایید جنگ نیروهای جیشالمهدی با نیروهای آمریکایی و عراقی ایراد میشود.
در همین حال پلیس عراق اعلام کرد، تمام خیابانهای اصلی شهرک صدر توسط نیروهای جیش المهدی مینگذاری شده و شهر تبدیل به یک بمب بزرگ شده است. پلیس همچنین از مردم این شهر خواست برای جلوگیری از حوادث احتمالی ناشی از این مینگذاری از خانههای خود خارج نشوند.
در همین حال در اعتراض به ادامه درگیریها در شهرک صدر جمعی از گروههای مردمی و مستقل عراقی با تجمع در مقابل منطقه سبز در بغداد خواهان پایان یافتن درگیریها در این شهرک شدند. آنها با برافراشتن پلاکاردهایی نبردهای جاری در شهرک صدر و منطقه شعله را مجازات دسته جمعی مردم بیگناه آن دو شهر که نزدیک به 5/2 میلیون نفر جمعیت دارند، دانستهاند.
این در حالی است که ارتش آمریکا روز شنبه درگیریهای جاری در شهرک صدر را پیچیده و پرگره توصیف کرد.
از سوی دیگر درگیریها در بصره نیز همچنان ادامه دارد و بنا به گزارش منابع خبری ارتش عراق عملیات جستجو خانه به خانه با هدف یافتن سلاح و مهمات مخفی شده توسط جیش المهدی در خانهها را آغاز کرده است. به گفته شاهدان عینی تا کنون سلاحهای غیر مجاز بسیاری توسط پلیس در مناطق مختلف بصره کشف و ظبط شده و شماری نیز بازداشت شدهاند.
در همین حال وزارت کشور و وزارت دفاع عراق تجدید نظر در آن دسته از نیروها و کارمندان خود که در جریان درگیریهای بصره حاضر به همکاری با ارتش و پلیس عراق نشدند را آغاز کرده است. بنا به گزارشها بیش از هزار نفر از کارمندان و نیروهای دو وزارتخانه که متهم به همکاری با گروههای شبه نظامی در بصره بوده، به صورت غیر قانونی به آنها سلاح داده یا علیه نیروهای دولتی با نیروهای شبه نظامی همکاری داشته اخراج و بازداشت شدهاند.
پلیس همچنان از دست از افرادی که در جریان درگیریها در پستهای خود حاضر نشدهاند یا نوری مالکی نخست وزیر عراق را به دلیل مبارزه با شبه نظامیان خائن دانستهاند را نیز از کار اخراج کرده است.
«عبدالکریم خلف» مدیر مرکز عملیات ملی در وزارت کشور در این باره گفت: «150 افسر پلیس با همین اتهام برای بازجویی و ارائه توضیحات به بغداد فرستاده شدهاند.»
در همین حال منابع نزدیک به وزارت کشور اعلام کردند، 30 مقام عالیرتبه نظامی نیز به اتهام عصیان، خیانت و سرپیچی از دستورات و مخالفت در مبارزه با گروههای شورشی و شبهنظامی بازداشت، از بصره خارج و به دادگاه نظامی فرستاده شدهاند.
یک مقام آگاه که نخواست نامش فاش شود در گفت و گو با خبرگزاری عراق گفت: «در میان افراد برخی دارای درجه سرهنگی و ژنرالی هستند که ممکن است در صورت اثبات خیانت آنها به اعدام یا حداقل پنج تا 10 سال حبس بر اساس خلافی که مرتکب شدهاند، محکوم شوند.»
بروز نگرانیهای تازه
در همین حال برخی فرماندهان امنیتی عراق ابراز نگرانی کردهاند که پایان سرکوب نیروهای جیش المهدی آغازگر ظهور گروهکهای شبه نظامی دیگر همچون «جند السماء» و گروه «مهدویت» وابسته به جریان «احمد بن الحسن البغدادی» معروف به «الیمانی» در دیگر استانهای عراق شود.
عمده این نگرانیها متوجه شهرهای بصره، کربلا و نجف اشرف است زیرا بر اساس گزارشهای امنیتی، جیشالمهدی در مبارزه با این مجموعهها نقشی اساسی و بسیار مهم ایفا کرده است.
سرتیپ «مهدی صبیح» در گفت و گو با روزنامه الحیات تاکید کرد، با وجود این که در جریان حادثه سال گذشته 1500 نفر از عناصر جند السماء دستگیر شده و نزدیک به 2500 نفر از آنها نیز در جریان آن درگیریها کشته شدند، خطر این گروهک همچنان باقی است و آنها منتظرند با استفاده از کوچکترین فرصتی دوباره دست به اغتشاش زنند.»
سرتیپ «عبدالعزیز محمد جاسم» نیز درباره شیوه فعالیت این گروه به روزنامه الحیات گفت: «این گروه شباهت بسیاری به القاعده دارد و تلاش میکند با الگو گرفتن از آن به همان شیوه عمل کند. در صورتی که با آنها به شدت برخورد شود، ناپدید میشوند، تجدید قوا میکنند و دوباره در یک حرکت غافلگیرانه به عرصه نبرد باز میگردند.»
نظر شما :