نخستین سفیر از خاورمیانه در بین النهرین

حسن کاظمی قمی، سفیر ایران در عراق، نخستین سفیر جمهوری اسلامی ایران در آن کشور پس از سقوط رژیم بعث در سال 2003 است. وی همچنین نخستین سفیر یک کشور خاورمیانه و جزء 10 سفیر موجود در عراق به شمار می­رود.

 

حسن کاظمی قمی در سال 1338 در شهر قم متولد شده است. لیسانس خود را در رشته اقتصاد دریافت کرده و مدرک فوق لیسانس خود را در رشته مدیریت استراتژیک در تهران کسب کرده است. به زبان­های انگلیسی و عربی آشنایی دارد و تاکنون درباره عراق، افغانستان و منطقه خاورمیانه مقالات متعددی را به رشته تحریر درآورده است که همگی در روزنامه­ها و مجلات مختلف منتشر شده­اند.

 

حسن کاظمی قمی پیش از آن که به عراق برود سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در هرات افغانستان بوده که در ادامه ماموریت خود در اواخر سال 1382 به عنوان کاردار ایران در بغداد به فعالیت پرداخته است. با ارتقای روابط ایران و عراق در سال 1385 و با موافقت دولت عراق، کاظمی قمی ارتقای مقام یافت و بعنوان سفیر و نماینده تام­ الاختیار جمهوری اسلامی ایران در عراق رسما برگزیده شد. وی اکنون نقشی کلیدی در گسترش روابط ایران و عراق ایفا می­کند.

 

اما کاظمی قمی زمانی در رسانه­ها مطرح شد و نامش در محافل خبری پیچید که با صلاح دید مقام­های ارشد نظام ایران و با تقاضای دولت عراق، تهران و واشنگتن پذیرفتند درباره عراق پشت میز مذاکره بنشینند.

 

کاظمی قمی نخستین فردی بود که به عنوان سفیر ایران و یک مقام رسمی جمهوری اسلامی با طرف آمریکایی به صورت علنی به مذاکره پرداخت.

 

نخستین دور مذاکرات ایران و عراق در اردیبهشت 86 در بغداد و با حضور نوری المالکی نخست­وزیر عراق انجام شد. شش ساعت مذاکره و گفت و گوی صریح درباره مشکلات عراق و نقش ایران و آمریکا در تحولات این کشور ماحصل دور نخست مذاکرات بود.

 

پس از آن جلسه که در نزدیکی­های ساعت شش بعد از ظهر به وقت تهران به پایان رسید کاظمی قمی و رایان کروکر سفیر آمریکا نزد خبرنگاران آمدند و اعلام کردند که گفت و گوهایشان مثبت و سازنده بوده و مایلند که تدوام داشته باشد. گرچه در آن جلسه دو طرف باز هم اتهام­هایی را علیه یکدیگر مطرح کردند و از دولت­های هم انتقادهایی صریحی را ایراد داشتند.

 

دور دوم مذاکرات که در حدود دو ماه بعد باز هم در بغداد انجام شد و نزدیک به چهار ساعت به طول انجامید، دو طرف مذاکرات مفصل و چالشی را درباره تحولات عراق انجام دادند. در آن جلسه سفیران ایران و عراق تعهداتی را درباره به نتیجه رسیدن دستاوردهای مذاکرات به یکدیگر دادند که تا اندازه بسیاری توانست از مشکلات عراق بویژه مشکلات امنیتی و سیاسی آن کشور بکاهد.

 

در دور سوم مذاکرات سفیران ایران و آمریکا در برابر نخست­وزیر عراق باز هم به بحث درباره آینده عراق و نقششان در تحولات آن پرداختند و تلاش کردند دستاوردهای مثبت مذاکرات گذشته را به رخ یکدیگر بکشند.

 

حسن کاظمی قمی خود درباره این مذاکرات می­گوید: «ما تمام دغدغه‌هاى خود را در خصوص مسايل عراق به طور شفاف مطرحساختيم.باتشريح نقش اشغالگران در عراق اشتباهات آنان را در اداره امور عراق يادآور شدیم.ما همچنين به صراحتدر خصوص افزايش مشکلات مردم عراق در صورت ادامه سياست اشغالگرى در اينکشور هشدار داديم.»

 

وی در ادامه درباره اهداف انجام این مذاکرات می­افزاید:« ما انگيزه اصليشرکت خود در اين دور مذاکرات را حمايت از دولت نورى المالکى دانسته وآمادگى خود را براى ارايه کمکهاى همه جانبه در جهت افزاش توان دولت دراداره امور عراق اعلام کرديم.»

 

به گفته وى در این مذاکرات موضوع حمايت از دولت قانونى عراق و اهتمام براى کمک به بازگشت حاکميت به اينکشور در اداره امور ملى مورد توافق سه طرف قرار گرفت.

 

وى درباره مهمترین دستاوردهای مذاکرات ایران و آمریکا درباره عراق گفت: «ارزنده‌ترين نکتهمذاکرات اين بود که اين جلسه­ها بنا به دعوت دولتمردان عراق و تنها درمسير مسايل عراق و با مديريت اين کشور برپا شد.»

 

وى در ادامه در خصوص نقش اشغالگرى آمريکا در عراق گفت:« آمريکا در هنگام حمله به عراق داراى مجوز ازسازمان ملل نبود و عمل دولتمردان اين کشور منجر به اين شد که ما درهمسايگى خود با يک کشور اشغال شده روبرو شويم.»

 

سفير ايران در عراق افزود:« شرکتما در مذاکرات اعلام پشتيبانى از دولت قانونى و مشروع عراق است و مادر برابر اراده دولت عراق که خواهان بهبود اوضاع و پايان بخشيدن به مشکلاتامنيتى و غير امنيتى در اين کشور هستند آماده ارائه هرگونه مساعدت هستيم.»

 

قمی همچنین گفت:« ارزيابى عملکرد آمريکادر سال­هاى پس از اشغال اين نکته بود که با ادامه سياست کنونى نمى‌توان ازپس حل مشکلات عراق بر آيد و لذا پيشنهاد برپايى چنين گفت و گويى به عنوانيک راهکار مشخص و ابتکارى در رهايى از وضعيت کنونى بود.»

 

کاظمى قمى گفت:« سياست ما همانطورکه بارها اعلام داشته‌ايم حمايت از دولت مردمى عراق است و اميدواريمبرپايى اين دور از گفت و گوها نتابج مثبتى براى عراق در پى داشته باشد.»

 

وى با تصريح اين نکته که مسووليتبرقرارى امنيت در عراق با دولت قانونى و مشروع اين کشور است گفت:« جمهورياسلامى ايران آماده است تا در تمامى زمينه‌ها کمکهاى لازم و مورد نياز رادر اختيار عراق قرار دهد.»

 

وى در پايان در پاسخ به سوالى درخصوص آخرين وضعيت اعضاى گروهک منافقين در عراق گفت:« بر اساس مصوبات عراقاعضاى اين گروهک بايد خاک اين کشور را ترک کنند و دولت عراق براى اخراجاين عده از خاک کشورش مصمم است.»