سوریه لیبی نیست، تهدید اسد واقعیت دارد

دو روز پیش واشنگتن اعلام کرد، سرنگونی اسد اکنون به مساله روز تبدیل شده است. این اظهارات در حالی بیان شد که نگرانی‌ها از پیش رفتن سوریه به سمت یک جنگ داخلی پس از 7 ماه ناآرامی‌های خونین و مستمر بیش از پیش افزایش یافته است. ولی اگر بخواهیم با محک مذهبی آن‌چه در پس خشونت‌های موجود در سوریه وجود دارد را بسنجیم و آن را با تاریخ جنگ‌های داخلی تاسف‌بار مقایسه کنیم، خصوصا مثلا با آن‌چه در حماه افتاد، و سپس بیاییم سناریویی برای سوریه مشابه با آن‌چه در جنگ‌های داخلی دیگر کشورهای منطقه رخ داد مثل لبنان ترسیم کنیم، می‌توانیم بگوییم اکنون "سقوط نظام اسد مشکل روز" است که اتفاقا با تمامی محاسبات اشتباه موجود نمی‌توان هیچ سناریویی برای آن ترسیم کرد و نتیجه‌ای از آن گرفت. چرا که ورود سوریه به جنگ داخلی نظام و مخالفان آن را وارد ماسه روانی خواهد کرد که هیچ کس نمی‌داند چه وقت و چگونه می‌توان از آن خارج شد!

جدای از آن، وضعیت سوریه کاملا با وضعیت لیبی متفاوت است. نمی‌توان به هیچ وجه نمره قبولی به افراد ناتو برای عملکردشان در لیبی داد. از سویی وضعیت یمن نیز در وضعیتی شبیه جنگ داخلی به سر می‌برد و احتمال این که این کشور نیز به سرنوشتی شبیه لیبی دچار شود نیز وجود دارد. ولی تفاوت میان سوریه با لیبی و یمن در این است که سقوط اسد نه تنها فقط به معنای تغییر نظام نیست بلکه مقدمه‌ای برای کشیدن نقشه سیاسی جدیدی برای کل منطقه خواهد بود و قواعد استراتژیک تازه‌ای را ترسیم خواهد کرد.

بر کسی پوشیده نیست که سقوط نظام اسد برای ایران، حزب الله در لبنان و جنبش حماس در غزه گران تمام خواهد شد. ولی هر سه آنها به ویژه ایران اجازه نخواهند داد که سوریه به همین راحتی‌ها از دستشان خارج شود و هم‌پیمانشان در دمشق آسیب ببیند. به همین دلیل با وجود عربستان و متحدان سنی‌ افراطی‌اش در منطقه و تلاش برای طایفه‌ای جلوه دادن اعتراض‌ها در سوریه بعید نیست که تحولات سوریه در نبود اسد رنگ و بوی طایفه‌ای به خود بگیرد و وارد جنگ داخلی شود. این مساله را اسد به خوبی آگاه است و به همین دلیل است که اصلاحات را آغاز کرده و تا آن‌جا که در توان دارد به آن سرعت داده است و در انجام تغییرات اصلاحی اصرار دارد.

بی‌شک آن‌چه در لیبی رخ داد در سوریه اتفاق نخواهد افتاد. اکنون امریکایی‌ها و متحدانشان در ناتو وظیفه دارند که در حال حاضر خود را آماده حمایت از شهروندان لیبیایی کنند که شورای انتقالی که مخالفان لیبی آن را تشکیل دادند، خواستار این مداخله هستند. حقیقت این است، هنگامی که جان آلترمن، کارشناس مسائل استرات‍ژیک اعتراف می‌کند که کاخ سفید و اروپایی‌ها روز به روز نسبت به سقوط اسد نگران می‌شوند و درباره آینده سوریه بیش از پیش به فکر فرو می‌روند و آن را مبهم می‌بینند، این بدان معنا است که وعده‌هایی که برای سرنگونی نظام اسد می‌‌دادند و پیش‌بینی‌هایی که در این زمینه می‌کردند همگی چیزی بیش از شرط بندی بر روی استنادات غیر واقعی نبوده است. به ویژه این که در حال حاضر احتمال ورود سوریه به جنگ داخلی بیش از هر زمان دیگری وجود دارد.

از این رو می‌توانیم تایید کنیم تصویر پیچیده‌ای که رئیس جمهور اسد در دیدارش با احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه از آینده سوریه و منطقه ارائه داد، هنگامی که گفت: «کل منطقه در شش ساعت به آتش کشیده خواهد شد. اسرائیل از جولان و از طرف حزب الله موشک‌باران خواهد شد، ایران ناوهای امریکایی را در خلیج فارس هدف قرار خواهد داد و عملیات انتحاری علیه مواضع امریکا در سراسر جهان ترتیب خواهد داد.»، بلوف نبوده و رنگ و بوی واقعی دارد. بنابر این آینده سوریه از وضعیت بسیار پیچیده‌ای برخوردار است که شاید فقط بتوان به آن عنوان "یا قاتل یا مقتول" داد.

منبع: النهار