لبنان ؛ نشست اتحادیه عرب و ناگفته های سفر پادشاه اردن به واشنگتن
نویسنده خبر:
على موسوى خلخالى
بنا به گزارشها پادشاه اردن به شدت از تحولات لبنان ابرازنگرانی کرده است و از افزایش فشارها به دمشق برای تن دادن به معادلات سیاسی بینالمللی که مورد توافق متحدان غربیش باشد، به شدت واهمه دارد.
تحولات لبنان رفته رفته به سویی میرود که دیگر از محیط پیرامونی لبنان خارج شده و به تحولات بینالمللی و منطقهای پیوند بخورد. به قول لبنانیها باز هم بیروت عرصه رویارویی قدرت ها با یکدیگر شده است.
گویا آنچه امروز لبنان شاهد است، رو در رویی سوریه و متحدانش با عربستان سعودی و همپیمانانش است. این روزها موضوع لبنان نشست اتحادیه عرب را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به گونهای که ملک عبدالله پادشاه اردن که یکی از متحدان کلیدی آمریکا در منطقه و همپیمان عربستان سعودی در تحولات منطقهای محسوب میشود، یکی از مهمترین محورهای کلیدی خود در مذاکره با آمریکاییها را به لبنان و سوریه اختصاص داده است.
بنا به گزارشها پادشاه اردن به شدت از تحولات لبنان ابرازنگرانی کرده است و از افزایش فشارها به دمشق برای تن دادن به معادلات سیاسی بینالمللی که مورد توافق متحدان غربیش باشد، به شدت واهمه دارد. اهمیت موضوع سوریه برای عبدالله زمانی دو چندان میشود که با نگاه به نقشه متوجه میشویم کشورش مرز زمینی با سوریه دارد و هر اتفاقی که بخواهد برای آن بیافتد خواه نا خواه اردن را تحت تاثیر قرار میدهد.
روزنامه الحیات چاپ لندن در گزارشی ویژه که درباره تحولات لبنان روز چهارشنبه 12 مارس منتشر کرد، به نقل از منابع آگاه آمریکایی آورده است که ملک عبدالله پادشاه اردن در جریان سفر خود به ایالات متحده که هفته گذشته انجام شد، پیشنهاد داده که مجموعهای پیشنهاد امنیتی به دولتمردان سوریه و نزدیکان بشار اسد داده شود که بر این اساس آنها اطمینان یابند در دادگاه بینالمللی ترور رفیق حریری اتهام و توهینی متوجه آنها نخواهد بود و آنها احساس امنیت کامل در این زمینه کنند.
در مقابل سوریه نیز متعهد شود، تسهیلاتی را در روند لبنان بوجود آورد و فشارهای بیشتری را به حزبالله و حماس برای تسهیل در امور لبنان و آرام ساختن فضای فلسطین وارد آورد. گفته میشود این پیشنهاد از سوی کاخ سفید رد شده است.
این منابع همچنین تاکید میکنند، پادشاه اردن تلاش بسیاری کرد تا مقامهای آمریکایی را قانع کند مذاکرات سازندهای را در همین رابطه با مقامهای سوری آغاز کنند. وی به رئیس جمهوری آمریکا گفته است، بشار اسد اصرار بسیار دارد، حکومتی در لبنان تشکیل شود که با سوریه دشمنی نداشته باشد. بویژه در مورد دادگاه ترور رفیق حریری و دیگر اتهامهایی که به سوریه وارد میشود. بشار اسد از این نگران است که دولتی که اکنون در لبنان حاکم است به دشمنیهای خود علیه سوریه ادامه داده و تضمینی به سوریه در مورد دادگاه بینالمللی ترور رفیق حریری ندهد.
این منابع همچنین یادآور میشوند که ملک عبدالله ابراز عقیده کرده در صورتی که دولتی در لبنان تشکیل نشود و تعطیلی سیاسی در این کشور ادامه یابد، سوریه قویتر خواهد شد. بویژه این که حمایتهای ایران نیز از آن بسیار بالا است و حتی ایران تضمینهای نظامی در برابر هر گونه تهدید خارجی به سوریه داده است.
عبدالله دوم همچنین گفته است که اسد میخواهد، دولت جدید لبنان تعهد دهد که هیچ مسئولیتی در زمینه ترورها متوجه سوریه نشود و تا زمانی که دمشق چنین تعهدی را از لبنانیها نگیرد، هیچ توافقی در لبنان صورت نخواهد گرفت و دولت و اوضاع سیاسی همچنان تعطیل باقی خواهد ماند.
پادشاه اردن تصریح کرده، تنها راه حل مشکلات جاری لبنان و منطقه اعطای ضمانتهای اجرایی مطابق با خواستههای سوریه به دولت دمشق در برابر وارد آوردن فشار از سوی سوریه به حزبالله و حماس است.
به اعتقاد عبدالله این راه حل تنها راه حل ممکن موجود برای رو در رویی با نیروهای تاثیرگذار در لبنان یعنی سوریه، ایران و حزبالله است.
عبدالله این پیشنهاد را به حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر و مقامهای عربستانی نیز پیشنهاد داده بود. رئیس جمهوری مصر از این طرح استقبال کرده و به وی گفته بود که این راه میتواند، لبنان را از بن بست کنونی خارج کرده و دریچهای را برای حل بحران جاری در آن کشور بگشاید.
اما در مقابل دولتمردان عربستانی این پیشنهاد را رد کرده و آن را کوتاه آمدن در برابر زیادهخواهیهای سوریه و تن دادن در برابر قدرت یافتن دمشق در لبنان و حتی منطقه دانستهاند. ملک عبدالله پادشاه عربستان به پادشاه اردن گفته است که در آن صورت من و تو باید از کاخهایمان تکان نخوریم و دائما نگران باشیم که بشار اسد چه تصمیم تازهای میخواهد بگیرد.
آمریکاییها نیز طرح پادشاه اردن را چندان جدی نگرفتهاند و دلیل آوردهاند که دادگاه بینالمللی به هیچ وجه به توافقات پشت پرده تن نمیدهد و حاضر نیست راهی را که تا کنون پیموده به این آسانیها رها کند.
پادشاه اردن مدتی است که از آینده تحولات منطقه به شدت نگران شده است. برخی از تحلیلگران و مفسران عرب بر این اعتقادند که سفر ناگهانی وی به آمریکا آن هم پس از حمله اسرائیل به غزه و افزایش تنشها در لبنان، ملک عبدالله را به شدت نگران کرده است.
به اعتقاد آنها نزدیکترین مرد عرب به آمریکاییها از چیزی خبر دارد که کمتر کسی از آن مطلع است. خبری که به شدت وی را نگران کرده به گونهای که «باسم عوض الله» وزیر راه خود را به عنوان فرستاده ویژه خود تعیین کرده تا سفرهای مرتبی را به کشورهای منطقه انجام دهد تا شاید بتواند راه حلی برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع منطقه بیابد.
عوض الله نزدیک به سه هفته است که سفرهای دائمی را میان سوریه و کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام میدهد تا شاید بتواند دیدگاه رهبران منطقه را برای یافتن راهی برای برون رفت از وضعیت رو به وخامت کنونی منطقه بیابد.
در همین حال به نظر میرسد روابط کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به سمت سیاستهای عربستان بیشتر متمایل شده و در حال دور شدن از سوریه هستند. به عبارت دیگر بواسطه نفوذ عربستان بر کشورهای حاشیه خلیج فارس از یک سو و افزایش تنشها میان ریاض و دمشق از سوی دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به نوعی از سیاستهای سوریه فاصله گرفته و آنها نیز به سمتی روند که رفته رفته رو در روی دمشق قرار گیرند.
در همین رابطه رهبران کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس به مقامهای سوریه اطلاع دادهاند که به این شرط در نشست اتحادیه عرب که قرار است ظرف روزهای آینده در دمشق برگزار شود، حاضر شوند که دولت دمشق به طور رسمی از فواد سنیوره نخستوزیر فعلی لبنان دعوت کند، به عنوان عالیترین مقام فعلی دولت لبنان در نشست اتحادیه عرب شرکت کند.
سوریه تا کنون واکنشی نسبت به این خواسته نشان نداده ولی اعلام کرده در هر صورت از لبنان دعوت خواهد کرد تا در نشست اتحادیه عرب شرکت کند.
پیش از این برنامه دولت سوریه بر این بود که «یوسف الاحمد» سفیر سوریه در قاهره نامه دعوت از نماینده لبنان را تسلیم همتای لبنانی خود کند.
در همین حال وزارت امور خارجه سوریه با صدور بیانیهای اعلام کرد، دمشق تصمیم گرفته رهبر هیچ کشور خارجی غیر عربی را برای شرکت در کنفرانس اتحادیه عرب دعوت نکند.
بر اساس این بیانیه، این کار بر اساس خواست بشار اسد رئیس جمهوری سوریه صورت گرفته که هدف از آن بوجود آوردن فرصتی مناسب برای بررسی مناقشات موجود در جهان عرب و مشکلات آن بر روی یک میز واحد مدیریت یافته است.
برخی کارشناسان اعلام این خبر از سوی وزارت امور خارجه سوریه را ایجاد محدودیت هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ موقعیت سیاسی از سوی دولت سوریه دانستهاند تا بدین ترتیب کشورهای حاضر نتوانند موضعگیریهای تند خود را علیه دولت سوریه ابراز کنند. به عبارت دیگر دولت سوریه تلاش میکند اجلاس به سرعت و بدون ایجاد خدشه به چهره دیپلماتیک سوریه به سرعت پایان یابد.
نظر شما :