تهران پیامد حمایت از دمشق را احساس می‌کند

این در حالی است که هم اکنون نیز روابط تهران با اعراب چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد و پشتیبانی از بشار اسد این روابط را پردردسرتر کرده است. اما بنا بر باور تحلیلگران سیاسی، رها کردن اسد نیز چشم‌انداز ایران در سوریه را به چالش می‌کشد.

روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از پائول سالم ، مدیر موسسه صلح بین‌المللی کارنگی در خاورمیانه می‌نویسد: با توجه به حمایت از سوریه تا حدودی از قدرت نرم جمهوری اسلامی کاسته شده است و این در حالی است که انقلاب‌های جدید در منطقه یکی پس از دیگری شکل می‌گیرند و واکنش جمهوری اسلامی به نتیجه هر یک از آنها قابل ملاحظه است. برای مثال تهران از سرنگونی معمر قذافی در لیبی چندان استقبال نکرد و اما اغلب کشور های سنی ضمن خشنودی از این رویداد اعلام کردند. 

باید گفت که مقامات ایرانی نیز مانند رهبران حزب الله رویکرد انتخاب شده‌ای در قبال بهار عرب در منطقه دارند و در ضمن اینکه از انقلاب مصر حمایت کرده و آن را هشیاری اسلامی عنوان می‌کنند، اعتراضات در سوریه را توطئه اسرائیل و غرب توصیف می کنند. ایران و سوریه در کنار حزب‌الله و حماس سال‌ها در جبهه ضد اسرائیل جنگیده و علیه ایالات متحده موضع‌گیری‌ کرده‌اند و در طول این سال‌ها قدرت جمهوری اسلامی به واسطه همین حمایت‌ها افزایش یافته است. تهران از طریق کمک‌های مالی و سیاسی به برخی گروه‌ها در عراق، لبنان ، سوریه، افغانستان و سرزمین‌های فلسطینی، قدرت و نفوذ خود را افزایش داده و در حالی که متحدان تهران از این نفوذ حمایت کرده‌اند، اعراب سنی آن را به منزله یک تهدید ارزیابی کرده‌اند.  

دمشق قدیمی‌ترین متحد جمهوری اسلامی در خاورمیانه است که در جریان جنگ 8 ساله ایران و عراق در کنار تهران ایستاد. همچنین سوریه به تهران کمک می‌کند تا از این طریق بر حزب‌الله و حماس تسلط داشته باشد. با این حال موسسه اعراب آمریکا در تازه ترین گزارش خود مدعی شده که شهرت ایران در میان اعراب سیر نزولی داشته است.

در این گزارش آماری که در ماه ژوئن منتشر شد ادعا شده است که میزان پشتیبانی از ایران در مصر 37 درصد و در عربستان سعودی حدود 6 درصد است و این در حالی است که 23 درصد از مردم اردن نیز از دیدگاه‌های جمهوری اسلامی در منطقه حمایت می‌کنند که نسبت به رقم 75 درصدی در سال 2006 پایین تر است.

حمید دباشی، استاد مطالعات ایران در دانشگاه کلومبیا می‌گوید: کلیت ساختار روابط ایران و سوریه به واسطه بهار عربی با مشکل مواجه شده است. وی ادامه می‌دهد: ژئوپولتیک ها و جامعه اعراب تغییر کرده‌اند و این برای سوریه و ایران دردسرساز است. این در حالی است که وزارت امور خارجه ایران هفته گذشته اعلام کرد که سفیر ایران در دمشق باید به تهران بازگردد و معاون وزارت امور خارجه در امور خاورمیانه جایگزین وی شود.

وال استریت ژورنال به نقل از یکی از مشاوران وزارت امور خارجه ایران مدعی شده است که اکنون این بحث در بین دیپلمات‌های ایرانی مطرح است که آیا زمان قرار گرفتن در کنار معترضان سوری فرار رسیده یا خیر. اما در حال حاضر دولت و سپاه با این رویکرد مخالف هستند.  

محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران بر این باور است که انقلاب‌های منطقه‌ای تنها در صورتی از مشروعیت برخوردارند که ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی باشند. وی بر این باور است که قدرت‌های غربی تمایل دارند همانگونه که به لیبی حمله کردند، به سوریه نیز حمله کنند و به همین دلیل دولت و مردم سوریه باید برای مصالحه در خصوص اصلاحات وارد مذاکره شوند.

این در حالی است که گفته می‌شود برخی دیپلمات‌های ایرانی در دمشق به دلیل نگرانی از پیامد‌های ناشی از سرنگونی اسد، محل زندگی خود را تغییر داده‌اند. در این بین برخی مقامات ایرانی نیز از رویکرد دیپلماتیک‌ در قبال سوریه استقبال می‌کنند.