ملک عبدالله دوم در آمريکا به دنبال چيست؟
ملک عبدالله پادشاه اردن روز سه شنبه به ایالات متحده سفر کرد تا با مقامهای آمریکایی بویژه جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا درباره تحولات جاری منطقه از جمله حمله اسرائیل به غزه که تا کنون حداقل 120 نفر کشته در بر داشته، موضوع پرگره لبنان و اتفاقات جاری در منطقه که با ترور عماد مغنیه وارد مرحله تازهای شده است، به مذاکره بپردازد.
جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا پس از گفت و گو با پادشاه اردن در کاخ سفید با شرکت در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک ضمن انتقاد شدید از سیاستهای سوریه و بشار اسد در تحولات منطقه بویژه لبنان گفت: «من اعتقاد کامل دارم که رئیس جمهوری سوریه تلاش میکند با ایجاد گرههای بیشتر در لبنان مانع از پیروزی دولت فواد سنیوره نخست وزیر لبنان شود.»
وی همچنین از پیروزی قطعنامههای شورای امنیت در برابر بحران لبنان سخن گفت و در ادامه افزود: «قطعنامههایی همچون قطعنامه 1559 که بر استقلال لبنان تاکید داشت و ارتش آن کشور را وادار کرد که لبنان را ترک کند، تاثیر به سزایی در کنترل فعالیتهای خطاکارانه دولت سوریه دارد.»
بوش همچنین گفت: «من مداخلههای سوریه در روند سیاسی لبنان را به شدت متهم میکنم و دمشق باید بداند که این گونه مداخلات بر سر انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری لبنان به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.»
سفارت اردن در واشنگتن نیز با صدور بیانیهای اعلام کرد، پادشاه اردن در مذاکرات خود با مقامهای کاخ سفید از طرح اتحادیه عرب برای حل بحران لبنان حمایت کرده است.
طرح اتحادیه عرب بدین گونه است که اجازه میدهد میشل سلیمان رئیس فعلی ستاد ارتش لبنان به سمت ریاست جمهوری انتخاب شود و دولت وحدت ملی تشکیل دهد بدون آن که طرفداران 8 مارس اجازه به تعطیلی کشاندن آن را داشته باشند. همچنین این طرح ایجاد تغییراتی در قانون اساسی برای انتخاب رئیس جمهوری این کشور را پیشنهاد داده است.
جورج بوش همچنین ابراز امیدواری کرد، صلح میان اسرائیل و فلسطین تا قبل از پایان سال 2008 حاصل شود، مشروط بر این که دو طرف به تعهدات خود پایبند باشند.
وی در این باره اظهار داشت: «من از قبل از کنفرانس آناپلیس نسبت به صلح میان فلسطین و اسرائیل خوشبین بودم.»
وی در ادامه افزود: «کاندولیزا رایس اکنون در منطقه به سر میبرد تا نقطه نظرات ما را به اطلاع رهبران منطقه برساند. ما منتظریم که رهبران اسرائیل و فلسطین تصمیمهای بزرگ و البته بسیار سختی را اتخاذ کنند.»
از سوی دیگر همزمان با سفر پادشاه اردن به ایالات متحده آمریکا، دو ناو جدید آمریکا به سمت سواحل لبنان ارسال شدند. هفته گذشته نیز دو ناو آمریکایی به سمت سواحل لبنان فرستاده شده بود. مقامهای آمریکایی اعلام کردهاند، ناوهای جدید برای سوخترسانی به ناوهای «کول» که اواخر هفته گذشته به سواحل لبنان نزدیک شدند، اعزام شدهاند.
ارسال ناوهای جنگی آمریکا با واکنش تند جنبش حزبالله لبنان مواجه شده است. به گونهای که این جنبش با صدور بیانیهای ایالات متحده را به ایجاد ناامنی و عدم استقرار منطقه متهم کرد.
«فواد سنیوره» نخست وزیر لبنان نیز در این باره گفت: «به هیچ وجه دولت از ایالات متحده نخواسته که ناوی را به سمت آبهای لبنان اعزام کنند.»
وی همچنین تاکید کرد، این ناوها وارد خاک لبنان نشدهاند.
اعراب نگران از تحولات منطقه
تحولات منطقه به شدت اعراب را دچار نگرانی کرده است. بویژه تحولات غزه و بحران جاری در لبنان بر سر انتخابات ریاست جمهوری.
نگرانی کشورهای عربی زمانی بیشتر میشود که میبینند کنفرانس اتحادیه عرب نزدیک است و اتفاقا سوریه میزبان آن است. لبنان هنوز رئیس جمهوری ندارد و اتحادیه عرب بدون حضور رئیس جمهوری لبنان بیمعنا است و از طرف دیگر بحران غزه نیز روز به روز پرآشوبتر و خطرناکتر میشود.
قبل از آن که به بررسی سفر ملک عبدالله بپردازیم، شاید این پرسش بوجود آید که چرا ملک عبدالله برای سفر به آمریکا انتخاب شده است؟ به طور کلی میتوان گفت، عبدالله به عنوان نماینده کشورهای عربی به آمریکا رفته است. وی متحد نخست آمریکا در میان کشورهای عربی است. اسرائیل موقتا کنترل غزه را به آن کشور و مصر محول کرده و نقش عمدهای در تحولات فلسطین دارد. بنا بر این بهترین گزینه برای انتخاب به عنوان نماینده اعراب برای سفر به آمریکا محسوب میشود.
به اعتقاد کارشناسان تحولات منطقه به شدت بحرانی است. آمریکاییها و اسرائیلیها به جای آن که موضوع را از طریق راههای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل کنند، به نظر میرسد گزینههای نظامی و فشارهای خشونتآمیز را انتخاب کردهاند.
اوضاع غزه وارد مرحله تازهای شده است. همه با حضور حماس مخالفند اما غزه به طور کامل در اختیار آن جنبش است و اسرائیل نیز قادر نیست حتی از طریق نظامی در کوتاهمدت مسئله حماس را حل و فصل کند.
در همین حال حملات اسرائیل به غزه نتایج عکس در بر داشته و به جای تضعیف حماس باعث تقویت آن شده است. به گونهای که به اعتقاد کارشناسان حتی وجهه جنبش فتح و حکومت خودگردان فلسطینی که به عنوان نماینده فلسطینیان با اسرائیل مذاکره میکند نیز خدشهدار شده است.
اعراب در برابر تحولات غزه سکوت اختیار کردند با این امید که شاید تحولی تازه با حمله اسرائیل به غزه بوجود آید. اما در نهایت نه تنها به این خاصه خود نرسیدند بلکه برعکس اعتبارشان خدشهدار شد و دائما از سوی افکار عمومی و حتی برخی کشورهای عربی عضو اتحادیه عرب نظیر سودان و سومالی به خیانت و بیآبرویی متهم شدند.
نماینده سومالی در اتحادیه عرب رسما رهبران عرب را بیغیرتهایی توصیف کرد که مسئول اصلی جنایات اسرائیل در غزه هستند.
نماینده سودان در اتحادیه عرب نیز دولتمردان عرب را متهم کرد که با سکوت خود در برابر تجاوزهای اسرائیل به خاک غزه به نوعی چراغ سبز به تهاجمهای اسرائیل نشان دادهاند.
از سوی دیگر بحران لبنان نیز لاینحل باقی مانده است. هر روز که به نشست اتحادیه عرب که قرار است در دمشق برگزار شود، نزدیک میشویم بحران لبنان بیشتر خود را نشان میدهد. لبنانیها رسما اعلام کردهاند، نشست اتحادیه عرب بدون حضور رئیس جمهوری لبنان کاملا بیارزش است. کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس نیز رسما اعلام کردهاند، اگر رئیس جمهوری لبنان در این نشست حضور نیابد آنها نیز در نشست اتحادیه عرب در سوریه شرکت نخواهند کرد.
این در حالی است که هنوز سوریه نپذیرفته دولت لبنان انتخاب شود و دائما در انتخابات ریاست جمهوری لبنان خلل ایجاد میکند. موضوعی که باعث شده منافع کشورهای مهم عربی نظیر عربستان سعودی، مصر، قطر، امارات متحده عربی و غیره به مخاطره بیافتد و به شدت احساس خطر کنند.
علاوه بر تمام این مسائل اعزام ناوهای آمریکایی به منطقه که همزمان با حمله اسرائیل به غزه انجام شده نیز بر میزان نگرانیها افزوده است. کشورهای عربی به شدت نگران این موضوع هستند که مبادا جنگی در راه باشد که از آن بیخبرند. تحریک حزبالله با ترور عماد مغنیه، افزایش تهدیدهای لفظی به سوریه و افزایش تهدیدها به حماس که این بار رسما به موضع حذف از عرصه سیاسی رسیده همه و همه دست به دست هم داده تا اعراب را به احتمال ایجاد یک جنگ تمام عیار در منطقه بدگمان کند.
بویژه این که موضوع پرونده هستهای ایران نیز همچنان مطرح است و کشورهای غربی و ایالات متحده آمریکا دائما ایران را در خصوص پرونده هستهایش محکوم میکنند، تحت فشار میگذارند و تا مرز تهدید نظامی نیز پیش رفتهاند.
رهبران کشورهای عربی از سوی افکار عمومی خود نیز تحت فشار قرار گرفتهاند. نفوذ ایران در کشورهای عربی روز به روز در حال افزایش است و با سکوت در برابر بحران غزه و ناتوانی در حل بحران لبنان جملگی باعث شده تا در برابر افکار عمومی محکوم شده و طرد شوند.
ملک عبدالله در آمریکا به دنبال دریافت مواضع تازه کاخ سفید، اسرائیل و متحدان غربیش است. موضعگیری تند جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا علیه سوریه پس از گفت و گوهای دو طرف به خوبی نشان میدهد که وی نتوانسته به آنچه مطلوب کشورهای عربی است، دست یابد. خصوصا این که رئیس جمهوری آمریکا بدون هیچ تهدیدی تنها سوریه را به باد انتقاد گرفته و هیچ موضعی مبنی بر آینده روابطش با آن اتخاذ نکرده است. این موضوع باعث شده تا ملک عبدالله همچنان در سردرگمی سیاستهای ایالات متحده در برابر تحولات منطقه باقی بماند.
شاید هم همان طوری که بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه معتقدند، تحول تازهای در راه است که همانند حادثه، آمدن خود را خبر نمیدهد. شاید گذشت زمان بتواند پرده از اسرار تحولات منطقه بردارد.
نظر شما :