نگاه واشنگتن پست به اقلیت های مذهبی ایران

ده ها سال است که آمریکا برای کمک به  خروج مسحیان، زرتشتیان و یهودی های ایرانی بودجه ای را اختصاص داده است. اکنون برخی از رهبران اقلیت های مذهبی در ایران، آمریکا را مسوول مهاجرت آنها که هزاران سال است در ایران زندگی می کنند می دانند.

 

از اواخر دهه 1980، دولت آمریکا شرایط را برای برای مهاجرینی که به دلایل یا بهانه های مذهبی خواهان خروج از کشور خود بودند راحت تر کرد.

 

اما رهبران اقلیت های مذهبی می گویند که هم کیشان آنها در ایران از طرف دولت ایران مورد بدرفتاری قرار نمی گیرند. در مقابل برخی از رهبران مسیحی و زرتشتی ایرانی معتقدند دلیل اصلی مهاجرت زرتشتیان و مسیحیان استفاده از مزایای برنامه ای است که در ازای دریافت 3 هزار دلار که برای ورود به آمریکا از آنها دریافت می شود استفاده کنند.

 

یوناهان بتکولیا، رهبر مسیحیان آشوری و یکی از نمایندگان مجلس ایران که آمریکا را مسوول از هم پاشی جامعه مسیحی در ایران می داند می گوید:" دلایل مهاجرت مسیحیان و زرتشتیان از ایران، بیکاری و وضعیت بد اقتصادی است. اما اینها مسائلی است که فقط گریبانگیر فقط گریبان گیر اقلیت ها نیست. آمریکا به تمامی هم کیشانمان گرین کارت داده اند و هدف آنها این است که نشان دهند ایران با اقلیت های خود بد رفتاری می کند.

 

برنامه مهاجرت اقلیت های مذهبی را سازمان وابسته به یهودیان برای مهاجرت (هیاس) هماهنگی می کند که در گذشته نیز برای استقرار دوباره یهودیان در آمریکا کمک کرده است. سال گذشته، دولت آمریکا مبلغ 3.4 میلیون دلار به این سازمان اختصاص داد تا برای خروج اقلیت های مذهبی از ایران کمک کند.

 

آمار دقیقی از تعداد اقلیت های مذهبی در ایران ندارد. ایران سرزمینی است که بین 65 تا 70 میلیون جمعیت دارد که اکثریت آنها را مسلمانان شیعه تشکیل می دهند، این درحالی است که گروه های کوچک مسلمان دیگر از جمله کردها، اعراب و بلوچ ها نیز در این سرزمین زندگی می کنند. با توجه به آماری که در سال 1976 منتشر شد، حدود 420 هزار غیر مسلمان در بین 34 میلیون جمعیت آن زمان ایران زندگی می کردند. بسیاری از این اقلیت های مذهبی پس از انقلاب از ایران مهاجرت کردند.

 

با وجود موضع دولت ایران در مقابل اسراییل که آن را به رسمیت نمی شناسد، یهودیان ایرانی اظهار داشتند که در خصوص مذهب خود در ایران با مشکلی رو به رو نیستند. بنا به گفته رهبران اقلیت های یهودی بیش از 25 هزار یهودی هنوز در ایران زندگی می کنند که بزرگترین اجتماع یهودیان در خاورمیانه پس از اسراییل است.

 

وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که طی دهه گذشته 2 هزار و 842 یهودی با حمایت آمریکا از ایران به این کشور مهاجرت کرده اند. این درحالی است که بیش از 18 هزار اقلیت دینی دیگر در سال گذشته از ایران مهاجرت کردند. اکنون بیش از 10 هزار ایرانی در انتظار هستند تا به وین منتقل شوند تا از آنجا هیاس برنامه انتقال آنها به آمریکا را انجام دهد.

 

کورش نیک نام، نماینده جامعه زرتشتیان در ایران می گوید که مهاجرت مشکل بسیار بسیار بزرگی برای جامعه اقلیت مذهبی در ایران است. آرزوی من این است که همه روزی به ایران بازگردند، اما فکر می کنم که چنین اتفاقی نیافتد. به نظر می رسد تا 30 سال آینده هیچ زرتشتی در ایران باقی نماند.

 

هیاس به عنوان موسسه ای که کار انتقال ایرانیان را از وین را برنامه ریزی می کند از طرف وزارت امور خارجه آمریکا در اوایل دهه اخیر انتخاب شد. در سال 2004، کنگره آمریکا قانونی را تصویب کرد که طی آن مراحل پناهندگی مذهبی ایرانی ها به آمریکا راحت تر شود.

 

کمک آمریکا برای هیاس سه برابر شده است و از 1.24 میلیون دلار در سال 2002 به 3.46 میلیون دلار در سال 2007 افزایش یافت چراکه تعداد تقاضای اقلیت های مذهبی ایرانی نیز افزایش یافت. آمریکا که با ایران اختلاف دارد، ایران را جز هشت کشور جهان که به توجه خاصی نیاز دارند قرار داده است چراکه وزارت امور خارجه آمریکا معتقد است که آزادیهای مذهبی در این کشور وجود ندارد.

 

گیدوئن آرونوف، مدیر عامل موسسه هیاس معتقد است که چنین نام گذاری شرایط رسمی برای برنامه مهاجرت ایرانیان غیر مسلمان را فراهم می کند. چنین برنامه ای نشان می دهد که انسان هایی هستند که به چنین برنامه ای برای برقراری امنیت آنها وجود دارد.

 

بت کلیا، یکی از نمایندگان مسیحی آشوری مجلس ایران می گوید که وی و سایر هم کیشان او در ایران بسیار آزادتر از سایر کشورهای مسلمان هستند. وی که در کلوب مخصوص مسیحیان در تهران نشسته است می گوید: ما می توانیم مشروبات الکلی بنویشم، دختران و پسران ما می توانند آزادانه در این کلوپ با یکدیگر معاشرت کنند. اینجا می توانیم آواز بخوانیم و برقصیم. مسلمانان اجازه چنین کارهایی را اینجا ندارند.

 

در کلیسای ژورف که یکی از 10 کلیسای مسیحیان در تهران است، حوادث برای رمزی گارموی 63 ساله، اسقف اعظم کاتولیک ها یادآور ادامه مهاجرت ها است.

 

یکی از روحانیون کلیسا وارد اتاق می شود و می گوید: دو کاغد دیگر. رمزی گارمو در ادامه می گوید دو مهاجرت دیگر و پایین ورقه ها را مهر می زند. او توضیح می دهد که این ورقه ها نشان می دهد که این جوانان مسیحی هستند و با این ورقه ها آنها می توانند در مصاحبه خود در وین که توسط هیاس انجام می شود ثابت کنند که مسیحی هستند.

 

رمزی گارمو می گوید: کریسمس سال گذشته نیمی از کلیسای من خالی بود. این درحالی است که چند سال پیش حتی حیاط این کلیسا نیز پر از جمعیت می شد. رمزی گارمو که در اصل از شهر موصول در کشور عراق به ایران آمده است اکنون 31 سال است در ایران است.

 

وی می گوید: مردم نمی دانند که ایران را به سوی کشوری ترک می کنند که مردها به سادگی می توانند با مردها ازدواج کنند، سقط جنین آزاد است و طلاق به راحتی انجام می شود. باور کنید، مسیحی ماندن در آمریکا بسیار سخت تر از مسیحی بودن در دیگر کشورهاست.

 

اما من باید خودم را جای هم کیشان خود بگذارم. اگر یک خانواده ایرانی نمی توانند اجاره بهای خود را بپردازند، اگر بیکارند چگونه می توانم آنها را از مهاجرت منع کنم؟

 

بت کلیا توضیح می دهد که در قانون ایران دو قانون برای اقلیت های مذهبی مسئله ساز است. اگر یکی از اعضای خانواده ای غیر مسلمان، مسلمان شود آن فرد میراث دار تمامی دارایی خانواده خواهد بود. دومین قانون این است که درصورتی که یک مسلمان یک غیر مسلمانی را به قتل برساند، آن مسلمان قصاص نخواهد شد. این قوانین 70 سال است که در ایران اجرا می شود. این درحالی است که قانون دیه شش سال پیش تغییر کرد. سایر قوانین نیز می تواند قدم به قدم اصلاح شود.

 

یکی از مقامات سابق آمریکایی گفت که واقعیت این است که دولت ایران اقلیت های مذهبی را تهدید می کند. آنها به عنوان شهروندان درجه دو هستند.

 

وی که به دلیل حساس بودن موضوع نخواست نامش فاش شود گفت که شاید مردم با این شرایط بزرگ می شوند و می آموزند که در چنین شرایطی چگونه زندگی کنند اما اینکه بگوییم آنها زندگی خوبی دارند و تنها به دلیل مسائل اقتصادی مهاجرت می کنند غلط است. اگر ایرانی ها از روند این مهاجرت ناراضی هستند می توانند در اجرایی شدن این برنامه مشکلاتی به وجود آورند.

 

اما با توجه به منابع ایرانی چنین اتفاقی نخواهد افتاد. محمد علی ابطحی، معاون سابق رییس جمهور ایران در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، معتقد است که هیچ راهی وجود ندارد که دولت بتواند جلوی کسانی را که از این راه می خواهند از ایران بروند بشود. چنین اتفاقی به یک فاجعه بین المللی تبدیل می شود.

 

آقای ابطحی می گوید: اگر هیاس درهای خود را به سوی مسلمانان نیز باز کند بسیاری از ایرانی ها به آمریکا خواهند رفت. من فکر می کنم چنین اتفاقی در پاکستان و عربستان سعودی نیز می تواند بیافتد. من ناراحتم که ایرانی های غیر مسلمان ایران را ترک می کنند. اما برای اینکه بتوانیم این روند را تغییر دهیم باید با مشکلاتی مبارزه کنیم که همه با آن مواجه هستند.