پاسخ اسد به اوغلو: یا من یا طوفان

اگر بخواهیم مواضع مردد جامعه جهانی که لحظه به لحظه یک موضع را اتخاذ کرده‌اند و هیچ گاه هم هیچ کدام از این مواضع مشابه هم نبوده‌اند در مقابل خشونت و خون‌ریزی که در سوریه رخ می‌دهد، مقایسه کنیم، می‌توانیم بگوییم که مهلت اردوغان می‌تواند از 15 روز باشد تا 15 ماه. نه ترکیه و نه حتی ایالات متحده امریکا و کشورهای اروپایی نمی‌توانند یک لحظه تصویری روشن از سوریه پس از بشار اسد بدهند، در حالی که واقعیت به ما می‌گوید که اگر نظام بشار اسد در سوریه سقوط کند بسیاری از هم‌پیمانی‌های منطقه‌ای حتی برای غربی‌ها که جریان اعتدال را در منطقه تشکیل داده‌اند و دنبال کرده‌اند، از بین خواهد رفت.

روشن است که اندیشه‌هایی مثل تفکرات رابرت کوپلن، نویسنده، روان‌شناس و متخصص توسعه انسانی بر تصمیم‌های سراسر متناقض امریکایی‌ها بر سر چگونگی برخورد با حرکت‌های خشونت‌آمیز و خون‌بار تاثیر دارد. او در فارن پالسی نوشت: "پس از اسد آنچه به دست خواهد آمد احتمالا به شدت طوفانی خواهد بود." این بدان معنا است که او خوب می‌داند در سوریه حکومتی جز حکومتی که متمسک بر مشت آهنین باشد نمی‌تواند دوام بیاورد. کما این که در سال‌های 1947 تا 1954 سه انتخابات در سوریه برگزار شود و حکومت‌هایی که در پی آنها بر سر کار آمدند هر سه دوام نیاوردند و سقوط کردند. تا سال 1970 در سوریه 24 حکومت بر سر کار آمدند که همگی آنها به طرق مختلف سرنگون شدند. یکی از دلایل این سقوط‌ها نبود یک هویت میهنی برای جامعه سوریه بود که متشکل از طوایف و گرایش‌های مختلف است. کوپلن در این باره می‌گوید: «اگر جنگ در عراق باعث شد میلیون‌ها نفر آواره و پناهنده شوند چنین وضعیتی در سوریه به مراتب مخرب‌تر و تاثیر آن بر منطقه به مراتب بیشتر خواهد بود، در آن صورت می‌توانیم بگوییم که ما شاهد یوگسلاوی شامات خواهیم بود که ابعاد و ویرانی‌های آن بسیار بیشتر از یوگسلاوی خواهد بود.»

هنگامی که ایالات متحده بر این موضوع تمرکز می‌کند و با حیرت و شگفتی می‌بیند که تا کنون برای مخالفان یک مجموعه رهبری شکل نگرفته و بیرون نیامده و به یاد این نکته نیز می‌افتد که ممکن است آشوب‌های آتشین به خارج از مرزهای سوریه نیز کشیده شوند چرا که ایران قطعا دست بسته نخواهد نشست و نظاره‌گر سقوط نظام سوریه که یکی از بازوهای اصلی قدرتش در منطقه است نخواهد ماند و اجازه نخواهد داد که قدرت منطقه‌ای‌اش کاهش یابد، آن‌گاه ترجیح می‌دهد که منتظر بماند و مواضع متناقض اتخاذ می‌کند تا هم‌پیمانش در ترکیه امور را با چنگ و دندان به دست گیرد و پیش برد. امریکا این موضوع را خوب می‌داند که تغییر نظام در سوریه یعنی تغییر واقعیت‌های استراتژیک در منطقه خاورمیانه و چنین مسئله حساسی بی‌شک تاثیری مستقیم بر وضعیت جاری در عراق، لبنان، اردن و عرصه واقعی سیاسی فلسطین و حتی ترکیه‌ای که 800 کیلومتر با سوریه مرز دارد، خواهد گذاشت. به خصوص بر اردوغانی که چه بخواهد چه نخواهد بر کشوری حکومت می‌کند که هم کرد دارد، هم علوی و هم سنی.

اما پرسش این است که این وضعیت جاری در سوریه تا کجا ادامه خواهد داشت؟ این خشونت نفرت‌انگیزی که شیاطین طایفه‌گری مذهبی در سوریه به راه انداخته‌اند و مردم را به اسم دولت در شهرهای مختلف به کشتن می‌دهند و ارتش را مجبور کرده‌اند که با توپ و تانک وارد عمل شود تا کجا ادامه خواهد داشت؟ آیا می‌توانید باور کنید که بحران سوریه وارد ماه ششم خود شده در حالی که مخالفان هیچ چیز به دست نیاورده‌اند و حکومت سوریه با قاطعیت به حیات خود ادامه می‌دهد؟ هنوز پاسخ قطعی نمی‌توان به این پرسش که بحران چه وقت پایان می‌گیرد، داد ولی می‌توان توقع داشت که بشار اسد و حکومت سوریه هر چه سریع‌تر حکمت و تدبیر لازم را به کار گیرند و بحران را پایان دهند و اجازه ندهند کشور به شورش یا بحرانی تمام عیار کشیده شود.   

منبع: النهار