اروپا هم ورشکسته شد

بر اساس آمارهای اقتصادی شاخص میزان ایجاد اشتغال یکی از راههای محک تزلزل اقتصادی این کشورهاست. دیپلماسی ایرانی درباره بحران کاهش سهام در اروپا با دکتر مهدی تقوی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل گفتگو کرده است که در زیر می‌خوانید:

علت اساسی سقوط و بحران بورس در اقتصاد جهانی و به وی‍‍ژه اروپا چیست؟

اقتصاد امریکا قصد دارد از داخل وام بیشتری با اوراق قرضه و امثال آن دریافت کند. از طرف دیگر این کشور به راحتی در بسیاری از زمینه‌ها هزینه می‌کند و افزایش بدهی‌های خود را نیز از طریق همین ارواق قرضه جبران خواهدکرد. اقتصاد امریکا با توجه به هزینه‌هایی که می‌کند باید انبساطی عمل کند. به عبارت دیگر فعالیت‌های اقتصادی را بالا ببرد.

در اروپا یونان نیز دچار بحران شده و تا حدی ایتالیا و ایرلند و اسپانیا نیز دچار بحران اقتصادی شدند. بنابراین از این نظر شاید نتوان گفت که بحران در اروپا بسیار گسترده شده است. اما در امریکا این بحران جدی است و با سیاستی که اوباما درپیش گرفته، باید حرکتی به اقتصاد امریکا دهد. حال که قیمت سهام پایین آمده، به نظر می‌رسد که مردم از این موقعیت اشتباه نادرستی کرده‌اند. دولت اوراق قرضه منتشر می کند، زمانی که این اوراق منتشر می‌شود، مردمی که در گذشته سهام خریداری می‌کردند، امروز این اوراق را خریداری می‌کنند. همین امر سبب شده که تقاضا برای سهام پایین آمده است.

در اروپا نیز تعدادی از کشورها دچار  بحران شدند و مردم بیشتر پیش بینی کردند که رکود ایجاد می‌شود و این رکود سبب شده است که قیمت سهام پایین بیاید.

به باور من در اقتصاد امریکا کاهش قیمت سهام پدیده موقتی است و به احتمال زیاد به سمت بالا حرکت خواهد کرد. اما درباره اقتصاد اروپا نمی‌توان پیش‌بینی قاطعی کرد.

این بحران تا چه اندازه می ‌تواند بر اقتصاد کشورهای دیگری همچون ایران تاثیرگذار باشد؟

ایران با اقتصاد جهان ارتباط چندانی ندارد. بدین معنا که اقتصاد ایران به روی سرمایه‌گذاری‌های خارجی باز نیست و همانند بورس‌های دیگر، افرادی خارج از ایران از آن خرید نمی‌کنند. اگر چنین ساختاری بر اقتصاد ایران حاکم بود در تحلیل‌ها گفته می‌شد که با توجه رکود در اروپا، بنابراین در بورس ایران هم کمتر سرمایه‌گذاری خواهند کرد، در نتیجه این عوامل بر قیمت سهام اثرگذار خواهد بود. اما بورس ایران منزوی است و ما در بورس خود سرمایه‌گذار خارجی نداریم.

بورس ایران تنها تحت تاثیر متغیرهای داخلی است، به عنوان مثال نرخ ارز، بهره داخل و چنین عواملی بر آن اثر گذار است و نه بحران‌های اقتصادی خارج از ایران. اما در کشورهایی که حجم مبادلات زیادی با اروپا دارند تاثیرگذار خواهد بود.

بر کشورهای حوزه خلیج فارس همچون عربستان این تاثیر چگونه خواهد بود؟

آن کشورها اگر به عنوان مثال سهام شرکت‌های خارجی را خریداری کرده و یا در بورس کشورهای اروپایی فعال بودند، رکود در اروپا روی شاخص‌های بورس آنها تاثیرگذار خواهد بود. که به نظر می‌رسد در چنین شرایطی این کشورها دست به فروش سهام خود می‌زنند. اگر آنها سهام خود را بفروشند عرضه سهام در بازار بورس افزایش پیدا خواهد کرد و در نتیجه این عمل کاهش قیمت را تشدید خواهد کرد.

به نظر شما راه‌حل صحیح برای حل این بحران چیست؟

همین سیاست انبساطی که امریکا پیاده کرده است. در برخی موارد کنگره به دولت فشار آورده تا از برخی هزینه‌ها بکاهد، اگر هزینه‌ها را کم کند و وام بگیرد به نظر می‌رسد که بحران تا حدی کاهش پیدا کند.

و راه‌حل برای کشورهای اروپایی چه خواهد بود؟

همانطور که می دانید یونان از طریق وام گرفتن سعی در حل بحران اقتصادی خود داشته است. به عقیده من چنین بحران‌هایی به این دلیل به وجود می‌آید که کشورها بیشتراز آنچه که توان بازپرداخت داشته باشند، وام می‌گیرند. بدهکاری زیاد دلیل اصلی بوجود آمدن چنین بحرانی است. اگر اقتصاد امریکا عملی را انجام می‌دهد به عنوان اقتصاد اول و قدرتمند دنیا انجام می‌دهد. اما اقتصاد یونان و اسپانیا بسیار کوچک بوده و یا می‌توان گفت همانند یک فرد هستند. اگر بیشتر از درآمد خرج کنند و وام بگیرند، دچار ورشکستگی خواهند شد.