اتحادیه اروپا از گردنه بحران مالی یونان می‌گذرد
نکته اول این است که امکان تسری بحران به بقیه کشورها در حالت عادی وجود دارد. به این دلیل که این بحران به نوعی ادامه بحران مالی بین المللی است که از سه سال پیش شروع شد و دولت‌ها را به شدت درگیر کرد تا نگذارند دامنه این بحران افزایش پیدا کند. برخی دولت‌ها در این مسیر موفق عمل کردند و برخی نتوانستند جلوی گسترش دامنه بحران را به کشور خود بگیرند.
نکته دوم این است که صرف نظر از اثرات کلان بحران مالی بین المللی در داخل خود اتحادیه اروپا تقریبا از پنج سال پیش آلمان همواره این مسئله را مطرح می‌کرده که با توجه به این که سرعت رشد اقتصادی کشورها با یک دیگر متفاوت است، باید سیاست‌های اتحادیه اروپا با دو سرعت مختلف تنظیم شود. برای کشورهایی مانند آلمان و انگلیس و فرانسه که هم جمعیت و هم قدرت اقتصادی بیشتری در اختیار دارند و سرعت رشد اقتصادی این کشورها بیشتر است، یک نوع سیاست اقتصادی با سرعت بیشتر تنظیم شود و برای کشورهای کوچک تر این اتحادیه سرعت کمتر و تعهدات دیگری در نظر گرفته شود. البته چون کشورهای اتحادیه اروپا در این خصوص به اجماع نرسیدند، این پیشنهاد اجرایی نشد. اما تبعات عملی نشدن سیاست‌های دو سرعته در حال حاضر مشخص شده است.
نکته سوم این است که اتحادیه اروپا به هر حال در حال حاضر در وضعیتی است که از هدف اولیه خود مبنی بر این که اگر کسری بودجه بیش از سه درصد شد، کشورها در معرض نظارت قرار بگیرند عدول کرده است. این مسئله مدتی به دلیل مخالفت کشورهای کوچک تر اجرا نشد و این اتفاق عملا برخی از کشورها را در وضعیت شکنندگی اقتصادی قرار داده است. لذا در حال حاضر یونان، پرتغال و ایرلند کشورهایی هستند که عملا نیاز به ضمانت‌های دولتی و حمایت از نظام اقتصادی ـ مالی پیدا کرده اند. از طرف دیگر دو کشور دیگر اروپایی یعنی ایتالیا و اسپانیا نیز در مرز بحرانی شدن قرار دارند. اگر تعادل بازار در این دو کشور هم به هر دلیلی به هم بخورد، ممکن است این کشورها هم با بحران مالی قابل توجهی رو به رو شوند. با توجه به این که هر دوی این کشورها به لحاظ سیاسی با بحث انتخابات مجدد پارلمانی و مسائل سیاسی داخلی مواجه هستند، نتایج این انتخابات می‌تواند ثبات اقتصادی این کشورها را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین سه کشور پرتغال، یونان و ایرلند لب مرز ورشکستگی هستند و اتحادیه اروپا سعی می‌کند به آن‌ها کمک کند و دو کشور ایتالیا و اسپانیا در وضعیت خطرناک قرار دارند که زیر نظر هستند اما دولت‌های ایتالیا و اسپانیا به دلیل ملاحظات سیاسی و بین المللی سعی می‌کنند بگویند وضعیت اقتصادی آن‌ها خوب است.
نکته چهارم این است که کشورها و مناطق دچار افت و خیز‌های اقتصادی و سیاسی می‌شوند. اما باید به تجربه تاریخی هم نگاه کنیم و ببینیم که کدام یک از این کشورها یا مناطق تجربه مدیریت بحران را داشته اند. اینجا به نظر می‌رسد مجبوریم نظرات بدبینانه قبلی را تعدیل کنیم. اتحادیه اروپا از سال 1957 که شکل گرفته است، هر چند که در ابتدا یک تشکل اقتصادی بوده که به لحاظ دغدغه‌های امنیتی به وجود آمده است، اما نشان داده که به همه برنامه‌هایی که برای خود ترسیم کرده است با کمی‌تعجیل یا تاخیر جامه تحقق پوشانده است. اتحادیه اروپا از یک منطقه تعرفه ترجیحی به یک منطقه تجاری آزاد و بازار مشترک و اتحادیه اقتصادی تبدیل شده و کم کم در حال تبدیل به یک اتحادیه سیاسی است. بنابراین کشورهای عضو اتحادیه اروپا نشان داده اند که راه گفت و گو با یکدیگر را می‌دانند و قادرند با مذاکره به توافق برای حل مشکل دست یابند.
به همین دلیل به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا برای این بحران مالی نیز یک راه حل مناسب پیدا خواهد کرد تا هم اعتبار خود هم واحد پولی یورو را حفظ کنند. چون الان تنها بحث بحران اقتصادی و بحران منطقه یورو نیست. بحث این است که در این جهان چند قطبی که در آن امریکا یک طرف قرار دارد، چین و هند در طرف دیگری ایستاده اند و اتحادیه اروپا هم یک طرف است، پذیرش انحلال منطقه یورو و واحد پولی یورو به معنی خارج شدن از گردونه رقابت اقتصاد جهانی است و این چیزی است که بعید است اروپایی‌ها به راحتی آن را بپذیرند. بنابراین تمام تلاش خود را خواهند کرد که یورو حفظ شود، منطقه یورو حفظ شود و به نوعی بحران موجود مدیریت شود تا با کمک به کشورهایی که نتوانسته اند ثبات اقتصادی خود را حفظ کنند، آن‌ها را از بحران نجات دهند.
بنابراین به نظر می‌رسد این بحران، بحران مهمی‌است، ولی اتحادیه اروپا کم از این بحران‌ها نداشته است. در بخش‌های دیگر و در اشکال دیگر بحران‌هایی نظیر این داشته است اما توانسته است آن‌ها را حل کند و به نظر می‌رسد این بار هم این مبلغ صد و ده تا صد و پنجاه میلیارد دلاری که برای کمک به یونان از سوی اتحادیه اروپا در نظر گرفته شده است، بیانگر این مسئله است که کشورهای بزرگتر مانند آلمان و فرانسه بقای خود را در گرو بقای یورو می‌دانند. بنابراین می‌توان امیدوار بود این بحران ظرف یک مقطع دو تا سه ساله به تدریج حل شود.
نظر شما :