خط لوله گاز اسلامی به کمک دیپلماسی ایران می‌آید

این روزها و سال ها که زمانه تحریم و وخامت حال اقتصادی در ایران است، موضوع نفت همچنان به سان خونی که در رگ ها جاری است، حیات و انرژی لازم دولت را تامین کرده و با دادن بی حسی به عضلات و اندام های این کالبد، باعث شده است تا پستی ها و بلندی ها و دردها و رنج ها چندان احساس نشود و روزگار هرچه هست از سر بگذرد.

اما منابع زیرزمینی ایران در زمان تحریم ها و فشارهای غرب توانسته است به مثابه یک کارت بازی پرامتیاز نیز مورد استفاده قرار بگیرد. نمونه آشکار آن در مورد تبادلات نفتی تهران با هند و چین دیده می شود که هیچ عاملی حتی فشارهای غرب، برهم خوردن نظام پرداخت بدهی ها و تغییر واحد فروش نفت از دلار به روپیه و درهم و... نیز نتوانسته مانع آن شود.

حالا یکی دیگر از معجزات نفت و گاز در ماجرای تحولات کشورهای عربی رخ نموده است. علاوه بر اینکه اخباری غیررسمی از کمک های مالی و نفتی ایران به سوریه برای حفظ انسجام و تقویت مادی و روانی رژیم اسد حکایت دارد، خبری دیگر از تشکیل شدن یک محور تازه در مناسبات انرژی و سیاست خارجی در منطقه با استفاده از لوله های حامل گاز ایران حکایت می کند.

معاون وزیر نفت از امضای نخستین توافق نامه رسمی صادرات و ترانزیت گاز بین ایران، سوریه و عراق در تهران خبر داده و اعلام کرده است: با امضای این پیش نویس امکان ترانزیت گاز فازهای جدید پارس جنوبی از مسیر عراق، سوریه به لبنان و سواحل دریای مدیترانه فراهم می شود.

طبق گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در نشست سه جانبه گازی بغداد، سه کشور فوق برای امضای این تفاهم نامه به توافق نهایی دست یافتند و هم اکنون مذاکره با مقام های سه کشور برای زمان امضای این تفاهم نامه در تهران در حال انجام است.

دست یافتن به این تفاهم گازی خود به خود شریانی تازه را در دیپلماسی ایران می گشاید و با نیازمند ساختن کشورهای منطقه و بازاریابی های جدید، به هژمونی ایران در منطقه و قدرت نمایی در برابر رقبا (مثل عربستان و ترکیه) کمک قابل توجهی خواهد کرد.

مطابق گزارشی که خبرگزاری مهر منتشر کرده، قرار است با ساخت یک خط لوله پنج هزار و 600 کیلومتری گاز فازهای پارس جنوبی به سوریه و عراق و سپس شرکت های علاقمند در اروپا عرضه شود. این خط لوله از ظرفیت انتقال روزانه 110 میلیون متر مکعب گاز طبیعی برخوردار بوده و پیش بینی می شود برای ساخت این خط لوله به پنج تا شش میلیارد دلار منابع مالی نیاز باشد.

بر اساس برآوردهای انجام شده میزان نیاز گازی کشورهای در مسیر خط لوله تا افق 2020 میلادی در عراق روزانه 10 تا 15 میلیون متر مکعب، سوریه روزانه 15 تا 20 میلیون متر مکعب و لبنان بین پنج تا هفت میلیون متر مکعب است. گفته می شود در صورت توافق سه جانبه، امکان ساخت این خط لوله با سرمایه گذاری 2 تا 2.5 میلیارد دلاری در مدت سه سال وجود دارد. از سوی دیگر با ساخت این خط لوله و انتقال گاز تا سواحل دریای مدیترانه امکان صادرات گاز ایران به کشورهای اروپایی متقاضی هم فراهم خواهد شد.

همچنین طی روزهای گذشته خبرهایی منتشر شده بود که از بازاریابی گازی ایران در اردن خبر می داد. جواد اوجی معاون وزیر نفت، ادعای اخیر برخی از مقام های اردنی مبنی بر دریافت پیشنهاد خرید گاز از ایران را رد نکرده ولی آن را از جانب شرکت ملی گاز ندانسته و گفته است: از این اظهارنظر و پیشنهاد طرف اردنی بی اطلاع هستم. تاکنون هیچ گونه پیشنهادی از سوی شرکت ملی گاز ایران برای فروش گاز به اردن مطرح نشده است.

هفته گذشته برخی از رسانه های عربی از پیشنهاد ایران به اردن برای صادرات گاز طبیعی خبر داده و نوشته بودند: هم اکنون وزارت نفت و انرژی اردن در حال بررسی این پیشنهاد گازی ایران است. خالد توکان وزیر انرژی و منابع معدنی اردن هم اعلام کرده بود: ایران نامه‌ای به اردن مبنی بر تمایل این کشور برای صادرات گاز تاکید کرده است.