با توجه به افزایش نگرانیها در مورد ایران
GCC توان نظامی خود را ارتقاء میدهد
این نیرو معروف به سپر شبه جزیره در حال حاضر 40 هزار سرباز و پایگاهی دائمی در شرق عربستان سعودی را شامل میشود و قرار است علاوه بر افزایش این نیروها پایگاه آن نیز به بحرین انتقال یابد. سامی الفرج، مشاور امنیتی شورای همکاری خلیج فارس بر این باور است که دلایل مهمی برای انتقال پایگاه به بحرین وجود دارد.
وی که ریاست مرکز مطالعات استراتژیک کویت را نیز بر عهده دارد، با اشاره به تنشهای اخیر در بحرین که از ماه مارس آغاز و همچنان ادامه دارد، بر اهمیت این انتقال تاکید کرد. به دنبال بهار عرب در خاورمیانه و شمال آفریقا، جمعیت شیعه بحرین نیز علیه پادشاهی سنی کشورشان به پا خواستند اما با توجه به مداخله نظامی عربستان این ناآرامیها تا حدودی کنترل شد.
عربستان و شماری از کشورهای عرب به دنبال ادامه قدرت سنیها در کشورهای منطقه هستند و این در حالی است که ایران با حکومتی شیعه از به پا خاستن شیعیان در بحرین حمایت می کند.
به گفته الفرج هدف از توسعه این سپر دفاعی مقابله با ایران و برخی گروههای تروریستی در سراسر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است. این در حالی است که اخیرا جمهوری اسلامی مانوری موشکی برای نشان دادن توان موشکی خود برگزار کرده است.
هرچند مقامات تهران هدف از این مانور را تنها آزمایش تجهیزات موشکی توصیف کردهاند اما پیام این مانور برای اعراب افزایش تواناییهای نظامی ایران در کنار پیشرفت فعالیتهای هستهای تعبیر میشود.
اعراب پس از بهار عرب موضع روشنتری در قبال فعالیتهای هستهای ایران و همچنین هژمونی طلبی جمهوری اسلامی در منطقه اتخاذ کردهاند. به نحوی که شورای همکاری خلیج فارس همزمان با بحران در بحرین با انتشار بیانیهای جمهوری اسلامی را به حمایت از ناآرامیهای بحرین متهم کرد.
اتهامی که تهران آن را رد میکند اما این تکذیب مانع از وارد آمدن اتهامات مشابه به ایران در مورد کمک به بشار اسد در سوریه برای مقابله با جمعیت معترض نشده است. به هر ترتیب علاوه بر نگرانیهایی که اعراب در مورد ادامه فعالیتهای هستهای ایران دارند، تمایل جمهوری اسلامی برای بسط نفوذ خود در خاورمیانه نیز آنها را نگران میکند.
اخیرا ترکی الفیصل که به انعکاس افکار خانواده سلطنتی عربستان شهرت دارد در موضع گیری آشکار تهدید کرد که در صورت الحاق ایران به کلوپ هستهای، ریاض نیز در این جهت حرکت خواهد کرد. اما نگرانی در مورد نفوذ ایران در منطقه برای اعراب و در راس آنها عربستان سعودی، نگرانی بسیار جدی تلقی میشود.
نحوه عملکرد ایران در بحران اخیر بحرین، تلاش جمهوری اسلامی برای تقویت روابط با مصر پس از حسنی مبارک و حمایت از رژیم اسد در سوریه از جمله عواملی است که در کنار نفوذ روزافزون ایران در عراق، زنگ خطرها را در پایتختهای عربی به صدا در میآورد. در چنین شرایطی اعلامیه شورای همکاری خلیج فارس برای افزایش نیروها از تمایل این کشورها برای رویارویی علنیتر با جمهوری اسلامی خبر میدهد.
هر چند شماری از تحلیلگران بر این باورند که انتقال پایگاه سپر شبه جزیره به بحرین میتواند به اختلافات موجود میان سنیها و شیعیان منطقه دامن بزند اما به نظر می رسد با توجه به اهداف این شورا در مقابله با ایران، مواجه با برخی ریسکهای ناشی از اقداماتی از این دست، پیش بینی شده باشد.
برخی تحلیلگران با اشاره به رهبری نیروهای سپر شبه جزیره توسط عربستان این نکته را خاطرنشان میکنند که عربستان در چند جبهه از تقویت نیروی نظامی گرفته تا سلاح نفت برای مهار نفوذ ایران در منطقه و همچنین مقابله با فعالیت های هستهای تهران، تلاش میکند. البته نباید این نکته را فراموش کرد که در موضوع افزایش نیروهای سپر شبه جزیره، شورای همکاری خلیج فارس که در راس آن عربستان قرار دارد، مساله استراتژی ریاض در مقابل واشینگتن نیز مطرح است.
ریاض با وجود روابط نزدیک خود با آمریکا اخیرا دریافته است که مانند گذشته نمیتواند به طور همه جانبه روی حمایت واشینگتن حساب کند. مداخله نظامی آمریکا در عراق با وجود ناخرسندی ریاض و همچنین پایین کشیدن حسنی مبارک از مسند ریاست جمهوری مصر با کمک کاخ سفید موجب شد که مقامات عربستان در صدد تقویت موقعیت خود برآیند.
خبرگزاری الجزیره به نقل از جوشی، تحلیلگر امنیت بینالملل و امور نظامی در دانشگاه هاروارد این نکته را خاطرنشان میکند که توسعه شورای همکاری خلیج فارس تنها به عنوان بخشی از نقشه عربستان برای یافتن سیاستی خارجی جایگزین آمریکا قلمداد میشود.
این در حالی است که الفرج نیز با این دیدگاه هم عقیده است. به گمان وی افزایش نیروهای سپر شبه جزیره نه تنها برای کشورهای منطقه بلکه برای جهان این پیام را ارسال میکند که قطب نظامی قدرتمندی در خاورمیانه وجود دارد.
نظر شما :