روابط ایران و ترکیه در سایه تحولات سوریه
روزنامه الحیات، چاپ لندن در یادداشتی به همین موضوع پرداخته و می‌نویسد: هنگامی که از یکی از مسئولان عالی‌رتبه ایرانی درباره آینده روابط ایران و ترکیه در سایه تحولات سوریه پرسیدم به روشنی گفت: مواضع ترکیه پس از تحولات سوریه واقعا باعث نگرانی ما شده است. سوریه هم‌پیمان استراتژیک ما در منطقه است و مواضع ترکیه در این راستا نیست. ترک‌ها می‌خواهند در "بهار عربی" نقش ایفا کنند. ولی این بدان معنا نیست که ایران در برابر هر گونه تحولی که در مرزهای ترکیه – سوریه رخ می‌دهد بی‌توجه بماند. وقتی از او پرسیدم که آیا ممکن است ایران روابط خود با ترکیه را قربانی روابط استراتژیکش با سوریه کند، گفت: نمی‌توانیم روابط منطقه‌ای‌مان را بر این اساس تعریف کنیم و همچنین نمی‌توانیم با این رویکرد در روابط خارجی تعامل داشته باشیم. اما گفت که آنکارا و دمشق دو پایتخت مهم منطقه برای ایران هستند و در چارچوب امنیت ملی ایران می‌گنجند و روابط با آنها نیز باید در همین چارچوب باشد اگر چه مصالح ما در رابطه با سوریه بر مصالح ما در رابطه با ترکیه مقدم‌تر است چرا که روابط تهران و دمشق یک رابطه استراتژیک است.
در ادامه این یادداشت آمده است: ایرانی‌ها نگرانی خود را نسبت به مواضع ترکیه مخفی نمی‌دارند. آنها از مواضع ترکیه در قبال سوریه پس از تحولات این کشور شوکه شده‌اند به خصوص این که گمان می‌کردند آنکارا می‌تواند با تشکیل محوریتی با ایران، عراق، سوریه و لبنان و تقویت آن در منطقه سدی در برای اهداف اسرائیل و امریکا بسازد. پس از آن که ترکیه در برابر قضیه فلسطین قاطعانه به حمایت از این کشور برخواست و رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه با شیمون پرز، رئیس جمهوری اسرائیل در کنفرانس داووس سر قضیه فلسطین آن گونه برخورد کرد یا بر سر محاصره غزه از فلسطینیان حمایت کرد و اسرائیل را به شدت مورد انتقاد قرار داد، ایرانی‌ها به تقویت بیش از پیش این محور به کمک ترک‌ها امیدوار شدند. حتی ایرانی‌ها به ترک‌ها پیشنهاد ایجاد منظومه‌ای سیاسی – اقتصادی – امنیتی در منطقه کردند که شامل عراق و سوریه و لبنان به اضافه ایران و ترکیه باشد. اگر چه ناگهان در آخر با پیشنهاد انضمام اردن مواجه شدند که باعث شد فکر تشکیل آن به دلیل مواضع سوریه در برابر عضویت اردن به چالش بخورد.
نویسنده این یادداشت سپس به گسترش روابط ایران و ترکیه اشاره می‌کند و می‌نویسد: در طول زمان حاکمیت حزب عدالت و توسعه در ترکیه حجم تبادلات تجاری دو طرف به بیش از دو میلیارد دلار در سال رسیده و پیش‌بینی می‌شود که ظرف سال‌های آینده این حجم به 30 میلیارد دلار در سال برسد و در همین راستا اجازه سرمایه‌گذاری شرکت‌های ترکی در ایران در تمامی زمینه‌ها داده شده است. تهران همچنین اجازه داد که ترکیه در پرونده هسته‌‌ای‌اش وارد شود و در کنار برزیل به وساطت در این پرونده با غرب بپردازد. در حال حاضر نیز دو طرف در حال بررسی چگونگی حذف گمرکات مرزی برای کالاهای یکدیگر هستند که این مسئله باعث خواهد شد تا حجم مبادلات اقتصادی دو طرف بسیار افزایش یابد.
در بخش دیگری از این یادداشت به نگرانی‌های ایران از مواضع ترکیه در قبال سوریه اشاره شده و آمده است: مواضع ترکیه در قبال سوریه باعث شده تا ایرانی‌ها از رفتار ترک‌ها نگران شوند. آنها از رفتار ترک‌ها این گونه برداشت می‌کنند که در صورت بروز اتفاقی مشابه سوریه برای ایران، آیا ترک‌ها همین سیاست را اتخاذ خواهند کرد. ایرانی‌ها به ترک‌ها پیام فرستاده‌اند که در این رفتار خود تجدید نظر کرده و بدانند چنین رویکردی تنها باعث تطمیع امریکا و اسرائیل در برابر سوریه خواهد شد. تهران همچنین نسبت به هر گونه اتفاق سوئی در سوریه هشدار می‌دهد و می‌گوید که دود تشدید بحران سوریه در چشمان خود ترکیه خواهد رفت چرا که هر گونه ناآرامی در سوریه سبب خواهد شد تا کردها و علوی‌ها علیه ترکیه تحریک شوند.
در ادامه این یادداشت می‌خوانیم: ایرانی‌ها می‌گویند در این تغییر رویکرد ترکیه تلاش می‌کند به حکومت سوریه فشار بیاورد تا مشکلاتش را با مردمش حل کند و بدین ترتیب به نوعی به حکومت سوریه کمک می‌کند ولی باید خودشان نیز در این معادله نقش داشته باشند به ویژه که آنها نیز از آزادی‌های ملت سوریه در چارچوب حفظ نظام در آن حمایت می‌کنند.
در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: تهران تا کنون موضع روشنی در برابر تحولات سوریه اتخاذ نکرده و هر گونه انتخابی را برای خود در قبال تحولات سوریه محفوظ می‌داند حتی ممکن است روزی تشخیص دهد که از موضع ترکیه در قبال پرونده سوریه حمایت کند. ایران تلاش دارد اوضاع را به گونه‌ای اداره کند که از لحاظ امنیت ملی خود بیشترین بهره را ببرد.
نظر شما :