ادامه بی‌ثباتی در روابط تهران - قاهره
همچنین نبیل العربی، وزیر امور خارجه مصر نیز به تازگی از امنیت منطقه و خلیج فارس به عنوان خط قرمز در سیاست خارجی قاهره نام برده است. این در حالی است که سفر هیات مصری به تهران نشان‌دهنده تمایل قاهره برای تجدید روابط با جمهوری اسلامی است. این هیات متشکل از 50 چهره نخبه، فعالان و روحانیون مصری بود که مدت بسیار کوتاهی پس از اخراج قاسم الحسینی، دیپلمات ایرانی در مصر به اتهام جمع‌آوری اطلاعات، سفر آنها به تهران انجام شد.
مصطفی نجار یکی از اعضای این هیات با اشاره به سفر انجام شده به جمهوری اسلامی گفت: ایرانی‌ها بر این باورند که مصر کشور قدرتمندی است، چرا که از سویی می‌تواند اسرائیل را تحت فشار قرار دهد و از سوی دیگر خود مصری‌ها برای ایران اهمیت دارند و به همین دلیل است که قاهره باید در جهت احیای روابط خود با تمدن کهن ایران گام بردارد. این در حالی است که چند ساعت پیش از این اظهارات، علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران اقدام مصر در دستگیری دیپلمات ایرانی را سوء تفاهم توصیف کرده بود.
دستگیری که در رسانه‌های عرب به عنوان نمادی از دخالت ایران در امور داخلی کشور‌های عرب به تصویر کشیده شده بود. برخی تحلیلگران مصری بر این باورند که احیای روابط تهران با قاهره با فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز در ارتباط است. به گفته آنها جمهوری اسلامی از این طریق می‌کوشد به اعراب پیغام دهد در برنامه‌های هسته‌ای‌اش هدف تهدید این کشور‌ها را دنبال نمی‌کند.
از سویی دیگر به نظر می‌رسد که ایران با بازسازی روابط با مصر موضوع زیر نظر داشتن پیمان صلح قاهره با اسرائیل را نیز دنبال می‌کند. این در حالی است که همین پیمان در کنار حمایت از محمدرضا پهلوی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تعلیق روابط تهران – قاهره منجر شد و به این ترتیب می توان گفت مصر تنها کشور عربی است که در ایران سفارتخانه ندارد.
همچنین روابط دو کشور در اوایل سال 2009 به دنبال بحران در غزه بحرانی‌تر شد، زیرا قاهره تهران را به تلاش برای سلطه بر منطقه متهم کرد. با این حال تحلیلگران بر این باورند که احیای روابط تهران و قاهره می‌تواند روابط مصر با دیگر کشور‌ها را تهدید کند. در حال حاضر مصر در شرایط دشواری قرار دارد و با ابراز نگرانی‌هایی از سوی عربستان سعودی، ایالات متحده عربی و اسرائیل مواجه است. میشل دون، کارشناس موسسه کارنگی بر این باور است که مصر ناگزیر از تعدیل برخی از این نگرانی‌ها خواهد بود.
مصطفی کامل استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره می‌گوید: آنها از نفوذ مذهبی ایران در مصر نگران هستند و این در حالی است که پس از انقلاب مصر تغییر کرده است و باید با همه از طریق کانال‌های ارتباطی رابطه داشته باشیم. این دیدگاهی است که شماری از سیاستگذاران مصری نیز با آن اشتراک نظر دارند و ضمن تاکید بر دشمن نبودن ایران، فصل تازه‌ای از روابط با همه کشور‌ها شامل ایران را نوید می‌دهند.
وی افزود: زمانی که موضوع رابطه با ایران مطرح می‌شود باید به جای یادآوری دوران دشمنی پس از دهه 1980، نکته‌های مثبت را مورد توجه قرار دهیم. به عقیده وی ایران بازار مناسبی برای روابط تجاری است. این درحالی است که نبیل العربی وزیر امور خارجه مصر نیز اخیرا به صراحت تاکید کرده است که روابط با ایران به منزله تهدیدی برای ایالات متحده نخواهد بود.
در مقابل صالحی همتای ایرانی وی نیز این نکته را خاطرنشان می‌سازد که احیای روابط با ایران به نفع امنیت، ثبات و توسعه کلی منطقه خواهد بود. نجار در بخشی از اظهاراتش با اشاره به رویکرد رسانه‌ای در مورد روابط تهران و قاهره گفت: برخی رسانه‌ها فضایی منفی در مورد احیای روابط ایران و مصر ایجاد کرده و موضوع را تهدیدی برای روابط قاهره با دیگر کشور‌های منطقه و آمریکا ارزیابی می‌کنند اما این موضوع صحت ندارد.
در همین حال کاوه افراسیابی، نویسنده کتاب پس از امام خمینی، بر این عقیده است که عادی سازی روابط تهران – قاهره به معنی تعیین هویت سیاسی مصر و رهبران تازه آن است که می‌کوشند به صورت مستقل در عرصه جهانی وارد عمل شوند. با این وجود هنوز هم ایران و مصر روابط با ثباتی ندارند و بسیاری از تفاهم‌نامه‌ها شامل تفاهم‌نامه گردشگری که به تازگی منعقد شده است به مجوز امنیتی نیاز دارد. از سوی دیگر در اکتبر گذشته تفاهم‌نامه‌ای در مورد از سرگیری پرواز های مستقیم به مقصد پایتخت‌های دو کشور به امضاء‌رسید که خشم ایالات متحده را به دنبال داشت.
مارک تونر به مصر هشدار داد تا زمانی که ایران به تعهدات بین‌المللی خود عمل نکرده است، روابط تجاری جدیدی با این کشور برقرار نکند. اشاره سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به تعهدات بین‌المللی ایران در واقع از موضوع هسته‌ای و مخالفت غرب با ادامه این برنامه‌ها ناشی می‌شود. با این حال به عقیده شماری از تحلیلگران اقدامات اخیر در جهت طرح اتهام جاسوسی در مورد دیپلمات‌های ایرانی در مصر را مانعی جدید در احیای روابط دو کشور توصیف می‌کنند که دلسردی‌های عمیقی را به همراه داشته است.
Daily News
نظر شما :