نگاهی به تحریم‌های یکجانبه علیه ایران
این اقدامات در حالی انجام می‌شود که پیش‌تر نمایندگان کنگره آمریکا با اشاره به نتیجه تحقیقات در مورد تاثیر ناکافی تحریمها بر ایران، پیشنهاد تحت فشار قرار دادن بیشتر جمهوری اسلامی را مطرح کرده بودند. هرچند هم اکنون نیز سپاه به اتهام دست داشتن در فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای تا حدودی هدف تحریمها قرار دارد اما به عقیده تحلیلگران تحریم‌های تازه در ارتباط با حقوق بشر نشانه‌ای سمبولیک از توجه غرب به افزایش فشار بر ایران محسوب می‌شود. این در حالی است که با توجه به تاکید تهران بر ادامه فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم، آمریکا و متحدان اروپایی‌اش موضوع تحریم‌های تازه در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را دنبال می‌کنند.
اما سابقه تحریم‌های یکجانبه آمریکا و ایالات متحده علیه ایران به کجا می‌رسد. باید گفت که علاوه بر 4 قطعنامه شورای امنیت علیه فعالیت های هسته‌ای ایران، آمریکا و متحدانش در آنسوی آتلانتیک پس از انقلاب اسلامی چندین دور تحریم‌های یکجانبه علیه ایران اعمال کرده‌اند. پس از ماجرای گروگانگیری اعضای سفارت آمریکا در تهران، ایالات متحده نخستین دور از تحریم‌های یکجانبه علیه ایران پس از انقلاب اسلامی 1979 را آغاز کرد.
به موجب این تحریمها کالاهای ایرانی از ورود به آمریکا بازداشته شده و تنها به بسته‌های کوچک کادو و برخی انواع فرش ایرانی اجازه ورود به آمریکا داده شد. هرچند تا 16 سال بعد آرامش نسبی در روند اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران حاکم بود اما در سال 1995، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در صنعت نفت و گاز ایران را ممنوع اعلام کرد. اقدامی که زمینه‌ساز طیفی از تحریمها با این هدف علیه ایران در آینده‌ای نه چندان دور شد.
اما ایالات متحده تنها به ممنوع کردن شرکت‌های داخلی از سرمایه گذاری در ایران اکتفا نکرد و کنگره در همان سال طرحی را به تصویب رساند که به موجب آن شرکت‌های خارجی از سرمایه‌گذاری بیش از 20 میلیون دلار در صنعت نفت و گاز ایران منع می‌شوند. اما در آغاز قرن بیست و یکم با توجه به حساسیت جهانی بر پرونده هسته‌ای ایران، تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران نیز رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفت.
در اکتبر 2007 ایالات متحده نام 3 بانک ایرانی را به اتهام دست داشتن در فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی ایران در فهرست تحریمها گنجاند و برای نخستین بار نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز با اتهام‌های مشابه در این فهرست جای گرفت و تا امروز به طور قابل ملاحظه‌ای تعداد آنها در این فهرست افزایش یافته است. این درحالی است که خزانه‌داری آمریکا نیز دست کم نام 20 شرکت نفتی ایرانی را به عنوان شرکت‌هایی که باید هدف تحریمها قرار گیرند معرفی کرده است.
در ژوئن 2010 نیز قانون تحریم‌های یکجانبه در کنگره آمریکا علیه سیستم بانکی و انرژی ایران به تصویب رسید. به موجب این قانون شرکت‌های خارجی که به پیشرفت صنعت نفت ایران کمک کنند و همچنین بانک‌های خارجی که زمینه دسترسی ایران به سیستم مالی بین‌المللی را فراهم کنند از فعالیت گسترده در ایالات متحده و دریافت امتیاز‌های مالی منع خواهند شد. گفتنی است تاکنون شمار بانک‌های ایرانی جای گرفته در فهرست تحریم‌های آمریکا به 21 بانک رسیده است.
در تاریخ 9 ژوئن سال جاری نیز ایالات متحده از تحریم 3 نهاد امنیتی ایران در ارتباط با مسائل مربوط به حقوق بشر خبر داد که نمونه‌ای دیگر از تحریم‌های یکجانبه واشینگتن علیه تهران محسوب می‌شود. این در حالی است که اتحادیه اروپا نیز تا کنون تحریم‌های یکجانبه متعددی را علیه ایران اعمال کرده است. برای مثال ممنوعیت‌های مسافرتی و بلوکه اموال برای شماری از مقامات ایرانی در اتحادیه اروپا به اجرا در آمده است.
انگلیس در اکتبر گذشته اعلام کرد که به روابط خود با شرکت ملی کشتیرانی ایران و بانک ملت پایان می‌دهد و اتحادیه اروپا در جولای 2010 اعلام کرد از ورود هواپیما‌های باری ایرانی به فرودگاه‌های این اتحادیه جلوگیری می‌کند. در جولای همان سال نیز قانون ممنوعیت عقد قرار داد‌های مشترک شرکت‌های اروپایی با شرکت‌های ایرانی فعال در صنعت نفت و گاز و برنامه های هسته‌ای و موشکی ایران خبر داد.
همچنین صادرات یا فروش تسلیحات و تجهیزاتی که می‌توانند در فعالیت‌های نفتی، پالایشگاهی و غنی‌سازی اورانیوم ایران کاربرد داشته باشند و همچنین مواد با کاربرد دوگانه به ایران طبق قوانین اتحادیه اروپا ممنوع است. علاوه بر این انتقال وجه بیش از 40 هزار یورو نیز کسب مجوز اتحادیه اروپا را نیاز دارد. گفتنی است در ماه می سال جاری نیز وزیران خارجه اتحادیه اروپا دامنه تحریمها علیه شرکت‌های ایرانی و اعضای سپاه پاسداران را گسترده‌تر کردند. و اعلام تحریم علیه بانک ایرانی- آلمانی در هامبورگ از سوی اتحادیه اروپا دردسر‌های فراوانی را در معاملات نفتی ایران و هند به وجود آورده است.
نظر شما :